1979 Cilt 1 Sayı 1

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/20483

Browse

Browsing by Author "İpek, Merih"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Laspeyres mi, Paasche mi
    (Bursa Üniversitesi, 1979) İpek, Merih
    Tartılı fiyat ya da miktar indeksleri hesaplanırken karşılaşılan türlü sorunlar arasında bir tanesi de tartıya (ağırlığa ilişkindir. Sözgelimi fiyat indeksinde, «Tartı temel yılın miktarları (ya da değerleri) mı, içinde bulunulan dönemin miktarları (ya da değerleri) mi olmalı? » konusu tartışılır. Miktar indeksinde de benzer tartışma fiyatlar (ya da değerler) için yapılır. Bir başka deyişle, kağıt üzerindeki bu tartışma, «Laspeyres mi, Paasche indeksi mi?>> sorununa indirgenebilir. Kağıt üzerinde kalanı> diyoruz; çünkü, çoğu ülkeler, uygulamadaki kolaylığı. maliyetinin düşüklüğü nedenleriyle Laspeyres formüllerini kullanırlar. Buna karşın, konuyu ele alan kitap ya da makalelerde, bazı koşulları yerine getirmediği için Laspeyres indeksi eleştirilirken, özellikle fiyat artışlarını abarttığı (sistematik hataya yol açtığı) ileri sürülür. Konuyu açıklığa kavuşturmak, eleştirilerin geçerliğini saptamak üzere, önce bu iki indeksi tanımlayalım. Sonra da, iki indeksi karşılaştırarak, asıl önemli sorunun nereden kaynaklandığım inceleyelim. Bu arada. saptama yada değerlendirmeyi, ilgi alanı daha geniş olan fiyat indeksleri üzerinde durarak yapacağımızı belirtelim. Ayrıca, tartı sorunu özellikle geçinme indekslerinde önem kazandığından, «Laspeyres indeksinin fiyat artışların abarttığı)) savının ne denli geçerli olduğunu, sözü edilen konuya ağırlık vererek inceleyeceğimize işaret edelim.