2006 Cilt 25 Sayı 2

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/17393

Browse

Browsing by Author "Özdemir, Gürbüz"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Türkler’de egemenlik anlayışı ve yöneten-yönetilen ilişkisi (Osmanlı dönemi’ne kadar)
    (Uludağ Üniversitesi, 2006) Özdemir, Gürbüz
    Devlet, egemenlik, yöneten-yönetilen gibi kavramlar arasında ayrılmaz bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişkiler, Orta Asya topluluklardan Osmanlı Devleti’ne kadar geçen sürede batıdaki gelişmelerden farklı olarak özgün ve öz itibariyle daha statik nitelikte Türk siyasal kültüründeki yerini almıştır. Bu nedenle Türklerde, hiçbir tartışma yaşanmadan egemenliğin kaynağı Tanrı kabul edilip, egemenliği iktidardaki kutsal hanedana Tanrı’nın verdiği görüşü benimsenmiş ve egemenlik hanedan üyeleri arasında paylaştırılmıştır. Bu durum ademi merkeziyetçi ülüş sisteminin ortaya çıkmasına da yol açmıştır. Gelişen olaylar da, bu statik yapıyı öz itibariyle değiştirmemiştir. İslam’ın kabulü ile birlikte, tüm alanlarda İslam belirleyici olmasına rağmen, Orta Asya geleneğinin izlerini tamamen ortadan kaldırılmış ve bu dönemde de genel hatlarıyla özünü kaybetmeden İslami bir biçim kazanarak sürmüştür. Töre kavramı da, Türklerde önemli bir yere sahip olup, yöneten-yönetilen ilişkisinde belirleyici rol oynamıştır. İslam’ın kabulünden sonra ise, töre anlayışı sürmekle birlikte, aynı işlevi kısmen de olsa dinsel kurallar almıştır. Türk tarihi boyunca gerek töre ve gerekse dinsel kurallar aracılığı ile iktidarların hiçbir zaman despot olma imkanı doğmamış ve böylelikle halk da güven içinde yaşamını sürdürmüştür.