Browsing by Author "Eken, Recep"
Now showing 1 - 4 of 4
- Results Per Page
- Sort Options
Item Araçlarda sürücü konforunu ve güvenliğini etkileyen faktörlerin karşılaştırmalı analizi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-01-13) Eken, Recep; Yılmaz, Güneş; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Elektronik Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0002-1963-6979Son yıllarda teknolojik ilerlemelerle birçok yenilik hayatımıza girmiştir. Özellikle otomotiv sektöründe kaydedilen gelişmeler sürücünün ve yolcuların güvenliğini ve konforunu daha iyi seviyelere taşımıştır. Bu çalışma üç temel aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada sürücü konforu ve güvenliğini etkileyen standartlar incelenmiştir. Sürücü güvenliğine etki eden uyuşukluk terimi genellikle azalmış uyanıklık durumu olarak ifade edilmiştir. Araç içi konfor sürücü ve yolcularda meydana gelen çevreye bağlı olarak öznel refah durumu veya mekanik bozulmanın olmaması olarak tanımlanmıştır. Sürücü konforunu ve güvenliğini sağlayan sistemlere genel bakış sunulmuş, günümüzde kullanılan güvenlik sistemleri sınıflandırılmış ve kısaca tanımlanmıştır. Tez çalışmasının ikinci aşamasında, araç içindeki titreşim, sıcaklık ve ses faktörlerinin sürücünün uyuşukluk ve performansına etkisi incelenmiştir. Önceden yapılmış olan sürüş simülatörü deneylerinden elde edilen araç verileri, ortam değişkenleri ve sürücü güvenliğine etki eden parametrelerin tümleşik etkileri istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Araç kabini içindeki 15-40 °C sıcaklık, 58-108 dB ses şiddeti ve 1-15 Hz titreşim verileri incelenmiştir. Belirtilen aralıklarda sürücünün göz kırpma frekansı, aracın orta çizgiden uzaklaşma mesafesi, hız değişimi ve sürücünün karolinska uykululuk ölçeği verileri bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bağımlı değişkenler analiz sonucu sıcaklık faktörü %55 oranında, titreşim ve ses sırasıyla %36, %9 oranında sürücünün uyuşukluğunu ve performansını etkileyen parametre olarak bulunmuştur. Tez çalışmasının üçüncü aşamasında, sıcaklık ve ses faktörlerinin sürücü ve yolcu performanslarına tümleşik etkisi ağırlıklandırılmıştır. Sıcaklık ve ses faktörlerinin araç içindeki dağılımını modellemek için dört faklı senaryoda yüz yirmi dakika süren dört farklı deney gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler tasarlanan arayüze gerçek zamanlı aktarılmıştır. Önceden yapılmış çalışmalardaki sürüş simülatörü deneylerinden elde edilen göz kırpma frekansı ve karolinska uykululuk ölçeği verileri toplanmıştır. Bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak istatistiksel anlamda verilerin ilişkileri belirlenmiştir. Analizleri sonucunda sürücü ve ön yolcu için otuzuncu ve yüz yirminci dakikalarda sıcaklık faktörü yorgunluğa baskınken altmışıncı ve doksanıncı dakikalarda ses parametresinin etkisi baskın hale gelmiştir. Arka yolcular için otuzuncu, doksanıncı ve yüz yirminci dakikalarda sıcaklık faktörü daha etkinken altmışıncı dakikada ses faktörü etkin olduğu gözlenmiştir.Item Binek araçlarda kabin içi sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisinin analizi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-06-29) Eken, Recep; Yürüklü, Emrah; Coşkun, Oğuzhan; Bekiryazıcı, Şule; Demir, Ahmet; Yılmaz, Güneş; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-1197-6565; 0000-0001-9002-7896; 0000-0002-0710-7770; 0000-0001-8972-1952Bu çalışmada araç kabini içerisinde oluşan sıcaklık ve ses gibi bozucu etkilerin dağılımının modellenmesi ve sürücü/yolcu performansı üzerindeki tümleşik etkisinin ağırlıklandırılması hedeflenmiştir. Sıcaklık ve ses parametrelerinin araç kabini içerisindeki dağılımını modellemek, sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisini analiz etmek amacıyla dört farklı senaryoda 120 dakika boyunca dört defa tekrarlanarak ölçümler gerçekleştirilmiştir. Ölçülen veriler Visual Studio 2017 programında tasarlanan arayüze doğrudan aktarılmış ve araç içerisindeki fiziksel parametrelerin dağılımı anlık olarak gözlemlenmiştir. Ayrıca sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcuların yorgunluğu üzerindeki ağırlığının belirlenebilmesi için, önceki çalışmalarda yapılmış olan simülasyonlardan elde edilen göz kırpma frekansı ve Karolinska uykululuk ölçeği verileri toplanmıştır. Bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak, aynı bağımlı değişkenin sıcaklık-ses etkisinde yapılan sürüş durumu verileri analiz edilmiştir. Analizler, arayüz ortamına doğrudan aktarılarak, yolculuğun 30, 60, 90 ve 120. dakikalarında bağımsız parametrelerin etkisi ağırlıklandırılmış ve grafiklerle desteklenmiştir. Bu ağırlıklandırma sürücü ve tüm yolcular için ayrı ayrı yapılmıştır. Bağlamsal ve performansa bağlı özelliklerin analizleri sonucunda, sürücü ve ön yolcu için 30. ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi yorgunluğa daha etkinken, 60. ve 90. dakikalarda ses parametresinin etkisi sıcaklık etkisinin önüne geçmiştir. Sağ ve sol arka yolcu için ise, 30, 90 ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi baskınken, 60. dakikada ses parametresinin etkisi baskın olmuştur.Item Orta yükseklikte dağlık bölgelerde kurulan güneş enerjisi santralinde fotovoltaik modüllerin yaşlanmasının araştırılması(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-05-31) Başay, Volkan; Eken, Recep; Yılmaz, Güneş; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Elektronik Mühendisliği Anabilim Dalı.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.Fotovoltaik (PV) sistemlerin artması sebebiyle yatırım maliyetlerinin geri dönüşümü ile ilgili doğru tahminlerin yapılması önemli hale gelmiştir. Fotovoltaik modüller iklime bağlı olarak kararlılıklarını, verimliliklerini ve çalışma ömürlerini etkileyebilecek bozulmalara maruz kalmaktadır. Bu çalışmada, Uludağ çevresinde orta yükseklikte dağlık bölgelerde kurulmuş fotovoltaik modüllerin yapısında bozulmaya sebep olan ultraviyole (UV) ışınların, nemin ve ısıl çevrimlerin fotovoltaik modüllerin çalışma ömrünü ne oranda etkilediği incelenmiştir. 835 metre rakımda orta yükseklikte dağlık bölgede kurulan santraldeki fotovoltaik modüllerin ömrü ile ilgili elde edilen sonuçlar deniz seviyesindeki şartlarda çalışan fotovoltaik modüllerin ömrü ile karşılaştırılmıştır. Santralin kurulduğu bölgede UV ışınımın daha yüksek olmasından dolayı modül ömrü %5,6 kısalmakta, sıcaklık değerlerinin daha düşük olmasından dolayı ise modül ömrü %10 uzamaktadır. Nemin doğrudan etkisi ile modüllerin ömrü %5,8 kısalmaktadır. Bulutlu ve yağışlı günlerin daha fazla olmasından dolayı UV ışınlarının etkisi azalmakta ve modül ömründe %14’lük artış gerçekleşmektedir. Ayrıca santralin 2000 m gibi daha yüksek bölgelerde kurulması durumunda fotovoltaik modüllerin ömrünün nasıl etkileneceği de araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre deniz seviyesindeki modüllerin ömrünün 24,5 yıl, 835 m yükseklikteki modüllerin 25 yıl ve 2000 m yükseklikte kurulan modüllerin ömrünün de 22,5 yıl olacağı tespit edilmiştir.Item Titreşim, sıcaklık ve ses faktörlerinin sürücü performansı üzerindeki etkisinin ağırlıklandırılması ve incelenmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-11-26) Bekiryazıcı, Şule; Eken, Recep; Yılmaz, Güneş; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0001-9002-7896; 0000-0002-1963-6979; 0000-0001-8972-1952Günümüzde birçok insan trafik kazalarında hayatlarını kaybetmektedir. Trafik kazalarının en önemli nedeni olarak sürücülerin uykusuzluğu ve yorgunluğu gösterilmektedir. Bu nedenle sürücü performansı analizi konusunda yapılan araştırmalar büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada araç kabininde oluşan titreşim, sıcaklık ve ses gibi bozucu etkilerin sürücü performansı üzerindeki tümleşik etkisi ağırlıklandırılmış ve yorumlanmıştır. Önceki çalışmalarda yapılmış olan test sonuçlarından elde edilen sıcaklık, titreşim ve ses verileri ayrı ayrı derlenmiştir. 15 ile 40 °C arası sıcaklık, 58 ile 108 dB arası ses ve 1 ile 15 Hz arası titreşim değerlerinde sürücü göz kırpma frekansı, aracın orta çizgiden uzaklaşma miktarı, araç hız değişimi ve sürücünün Karolinska Uykululuk Skalası değerlendirme verileri elde edilmiştir. Veriler bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Göz kırpma frekansı, aracın orta çizgiden uzaklaşma miktarı ve araç hız değişimi bağımlı değişkenleri incelendiğinde, sıcaklık %55 oranla sürücü performansını en çok etkileyen parametre olarak tespit edilmiştir. Ardında titreşim %36 ve ses %9 oranlarla sürücü performansını etkilemektedir.