Binek araçlarda kabin içi sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisinin analizi

Abstract

Bu çalışmada araç kabini içerisinde oluşan sıcaklık ve ses gibi bozucu etkilerin dağılımının modellenmesi ve sürücü/yolcu performansı üzerindeki tümleşik etkisinin ağırlıklandırılması hedeflenmiştir. Sıcaklık ve ses parametrelerinin araç kabini içerisindeki dağılımını modellemek, sürücü ve yolcu yorgunluğuna etkisini analiz etmek amacıyla dört farklı senaryoda 120 dakika boyunca dört defa tekrarlanarak ölçümler gerçekleştirilmiştir. Ölçülen veriler Visual Studio 2017 programında tasarlanan arayüze doğrudan aktarılmış ve araç içerisindeki fiziksel parametrelerin dağılımı anlık olarak gözlemlenmiştir. Ayrıca sıcaklık ve ses parametrelerinin sürücü ve yolcuların yorgunluğu üzerindeki ağırlığının belirlenebilmesi için, önceki çalışmalarda yapılmış olan simülasyonlardan elde edilen göz kırpma frekansı ve Karolinska uykululuk ölçeği verileri toplanmıştır. Bağımlı örneklem t-testi yöntemi kullanılarak, aynı bağımlı değişkenin sıcaklık-ses etkisinde yapılan sürüş durumu verileri analiz edilmiştir. Analizler, arayüz ortamına doğrudan aktarılarak, yolculuğun 30, 60, 90 ve 120. dakikalarında bağımsız parametrelerin etkisi ağırlıklandırılmış ve grafiklerle desteklenmiştir. Bu ağırlıklandırma sürücü ve tüm yolcular için ayrı ayrı yapılmıştır. Bağlamsal ve performansa bağlı özelliklerin analizleri sonucunda, sürücü ve ön yolcu için 30. ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi yorgunluğa daha etkinken, 60. ve 90. dakikalarda ses parametresinin etkisi sıcaklık etkisinin önüne geçmiştir. Sağ ve sol arka yolcu için ise, 30, 90 ve 120. dakikalarda sıcaklık parametresi baskınken, 60. dakikada ses parametresinin etkisi baskın olmuştur.In this study, it’s aimed to model distribution of destructive effects such as temperature and sound in vehicle cabin and to weight the integrated effect on driver/passenger performance. In order to model distribution of temperature-sound parameters in vehicle cabin and analyze effect on driver-passenger fatigue, measurements has been made four times (120-minutes) in four different scenarios. Measured data has been transferred directly to interface designed in Visual Studio 2017, and changes have been observed. Besides, to determine the weight of temperature-sound parameters on fatigue of driver-passengers, data has been collected,which on blink-frequency and Karolinska-sleepiness-scale obtained from previous simulations. Using the paired-sample-t-test method, driving state data of same dependent variable effect was analyzed. By transferring the analyzes directly to interface environment, effect of independent parameters was weighted and supported with graphics at 30,60,90 and 120th minutes of journey. This weighting is done separately for driver-all passengers. As a result of analysis, temperature was more effective for fatigue at 30th and 120th minutes for driver-front passenger, while effect of sound in 60th and 90th minutes prevented the temperature effect. For the right and left rear passengers, while temperature was dominant at 30,90,120th minutes, effect of sound parameter was dominant at 60th minutes.