Browsing by Author "Eren, Semiha"
Now showing 1 - 20 of 32
- Results Per Page
- Sort Options
Item Afterclearing of disperse dyed polyester with gaseous ozone(Wiley, 2012-04) Eren, Hüseyin Aksel; Öztürk, Dilek; Eren, Semiha; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 7003950739; 56357083100The efficiency of ozone treatment for the clearing of disperse dyed polyethylene terephthalate fibres has been examined. The ozone treatment for the clearing of the dyed samples was performed by blowing the ozone gas from the ozone generator on to the wet fabric samples. The results indicated that 3- and 5-min ozonation times were appropriate to achieve comparable wash fastness results with conventional reduction clearing without significant colour differences (?E* value) for the samples dyed with CI Disperse Yellow 23 and CI Disperse Blue 79, respectively; however, the ozonation time had to be increased to 15 min for CI Disperse Red 82. Tensile strength tests and scanning electron microscopy analysis indicated that the ozone treatment did not cause any severe damage to the fabrics. Ozone treatment for the afterclearing of disperse dyed polyester fabric can lead to energy and time savings and environmental load reduction when compared with conventional reduction clearing. This study tested a new method of ozone application for clearing of disperse dyed polyester by blowing ozone directly on to the fabric samples. This new method of application has the advantage of being readily adoptable for continuous treatment lines and lower water consumption.Publication An investigation of process parameters on colour during the dyeing of polyester in supercritical carbon dioxide media(Wiley, 2021-05-27) Yiğit, İdil; Eren, Semiha; Özcan, Hande; Avinç, Ozan; Eren, Hüseyin Aksel; YİĞİT, İDİL; EREN, SEMİHA; EREN, HÜSEYİN AKSEL; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-1552-8612; 0000-0003-3908-5139; AFL-4209-2022; JCE-9094-2023; AEQ-0877-2022; AEQ-0877-2022Innovative supercritical carbon dioxide (scCO(2)) treatment conditions in fluidised media technology were examined for polyester dyeing. The different dyeing processes in scCO(2) media were carried out under a constant dyeing temperature of 120 degrees C (at pressures ranging from 9 to 29 MPa), a constant pressure of 25 MPa (at dyeing temperatures ranging from 40 to 140 degrees C) and a constant density range of 500-550 kg/m(3) (at combinations of dyeing temperatures ranging from 80 to 130 degrees C and dyeing pressures ranging from 18 to 28 MPa). The constant dyeing temperature, constant dyeing pressure and constant density (120 degrees C, 25 MPa, 500-550 kg/m(3), respectively) were selected according to the best results in the literature and recommendations from industrial applications for polyester dyeing in scCO(2) media. The different conditions of the studied parameters and their influence are discussed. Colour difference (Delta E) and colour strength (K/S), as well as washing fastness and bursting strength properties, were investigated and compared. Acceptable colour properties (similar to those for standard [control reference] fabric: dyed in scCO(2) media at 120 degrees C, 25 MPa pressure and 506 kg/m(3) density for 90 minutes) on polyester fabric, with commercially acceptable and quite high washing fastness levels and comparable bursting strength values (similar to those for standard fabric without significant or drastic strength loss), could be achieved with the following scCO(2) dyeing processes: at a lower dyeing pressure with the same dyeing temperature (in scCO(2) media at 120 degrees C, 21 MPa pressure and 423 kg/m(3) density for 90 minutes), at a lower dyeing temperature with the same dyeing pressure (in scCO(2) media at 100 degrees C, 25 MPa pressure and 588 kg/m(3) density for 90 minutes) and at both a lower dyeing pressure and a lower dyeing temperature with a constant density range of 500-550 kg/m(3) (in scCO(2) media at 110 degrees C, 24 MPa pressure and 526 kg/m(3) density for 90 minutes). Satisfactory and successful dyeing properties and performance similar to polyester fibre dyed under standard scCO(2) dyeing conditions with less energy consumption could be achieved with the correct scCO(2) dyeing process parameter optimisation. For instance, the dyeing process in the scCO(2) environment at the same dyeing temperature with the standard scCO(2) dyeing process (at 120 degrees C), but with a lower dyeing pressure (at 21 vs 25 MPa), resulted in a 17 kWh decrease in energy consumption. In conclusion, it is very important to choose the correct dyeing pressure to obtain level dyeing in the polyester dyeing process carried out in a scCO(2) environment and to achieve a reduction in energy consumption during dyeing in a scCO(2) medium.Item Boyama atık suyunun ozonlanarak boyamada tekrar kullanılması(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-03-28) Basrık, Cansu; Kutlay, Kadriye; Değirmenci, Nejla; Yiğit, İdil; Eren, Semiha; Eren, Hüseyin Aksel; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-1552-8612; 0000-0002-2326-686X; 0000-0003-3908-5139Dünyadaki temiz su kaynaklarının tükenmesi nedeniyle; suyun daha az kullanılması ya da tekrar kullanılabilir hale gelmesi doğal kaynakların sürdürülebilirliği açısından çok önemlidir. Bu nedenle yüksek miktarda su kullanılan sektörlerde su tasarrufu sağlanma konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada; dispers boyama sonrası oluşan atık suyun ozonlanarak tekrarlı kullanımını sağlamak amaçlanmıştır. Boyama sonrasında toplanan atık su ozonlandıktan sonra tekrar poliester ipliklerin boyanması için kullanılmıştır. Bu işlem toplamda 3 döngü şeklinde devam etmiştir. Atık sular 45 dakika süreyle 5 l/dk ozon akış hızında ozonlanmıştır. Her döngüde ozonlanmış su ile boyama yapılmış, boyanmış numunelerin renk farkı, kopma mukavemeti (kN) ve haslık değerleri, elde edilen suların ise KOİ (mg/l) ve atık su absorbansı(nm) değerleri ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlar; ozonlamanın atık sularda renk sökme için kullanılabilir bir yöntem olduğunu aynı zamanda rengi sökülmüş sular ile numune rengine zarar verilmeden tekrar boyama yapılabileceğini göstermiştir.Item C.I. reactıve black 5 boyarmaddesinin fotokalitik renk giderimi(Uludağ Üniversitesi, 2018-03-02) Eren, Semiha; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.Bu çalışma kapsamında endüstriyel atıksuların arıtımında kullanılan ileri oksidasyon proseslerinden H2O2 (hidrojen peroksit) / UV (Ultraviyole) kullanımının C.I. Reactive Black 5 boyarmaddesinin fotokatalitik olarak renk giderimine etkisi araştırılmıştır. Numuneler hidrojen peroksit başlangıç konsantrasyonu, sıcaklık, pH, renk ve KOİ (kimyasal oksijen ihtiyacı) değerleri açısından incelenmiştir. Belirlenen koşullar altında renk giderim verimleri 0,5 ml/l H2O2 konsantrasyonunda nötr ortamda %99,71, asidik ortamda %99,76, bazik ortamda %94,81 ve KOİ giderim verimi ise sırasıyla %38,91 %41,44 ve %20,73 olmuştur. 0,5 ml/l H2O2 başlangıç konsantrasyonunda renk gideriminin en hızlı (55. dk’da %99 renk giderim oranı) asidik ortamda gerçekleştiği gözlenmiştir. En hızlı renk giderimi sonuçlarına ulaşılan asidik ortamda hidrojen peroksit başlangıç konsantrasyonu değiştirilerek denemeler yapılmıştır. Yapılan bu denemelerdeki 0,5 ve 2,5 ml/l H2O2 konsantrasyonları karşılaştırıldığında konsantrasyon artışının renk giderim hızını artırdığı gözlenmiştir (%99 renk verimine ulaşılan süre: 30 dk) ancak 2,5 ml/l ve 5 ml/l H2O2 konsantrasyonları arasında hidrojen peroksit miktarındaki artışa değecek bir fark gözlenmemiştir. Sonuç olarak yapılan denemelerde C.I. Reactive Black 5 için elde edilen fotokatalitik renk giderim verimi; endüstriyel atıksuların arıtımında H2O2/UV uygulamasının başarıyla kullanılabilir olduğunu göstermiştir.Item Colour stripping of reactive-dyed cotton by ozone treatment(Wiley, 2016-08-25) Eren, Semiha; Gümüş, Buse; Eren, Hüseyin Aksel; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 55071792200; 57191478175; 7003950739Trials have been carried out to investigate the efficiency of ozone treatment in the colour stripping of reactive-dyed cotton fabrics. The trials were performed on a specially designed apparatus to inject ozone gas into the liquor passing through a perforated beam with fabric rolls on it, just like a beam dyeing machine with ozone venturi injection. Conventional reductive colour stripping was applied as the control treatment, and ozone treatment was applied for three different application times (15, 30, and 45 min). Trials were performed with seven selected reactive dyes having various chromophores and reactive groups. The results indicate that 45 min ozone treatment yielded the best colour stripping results among the three application times. Furthermore, the colour stripping percentages of the 45 min ozone treatment were higher for four of the tested dyes, the same for one of the tested dyes, and lower for two of the tested dyes compared with the control treatment, which consisted of conventional reductive colour stripping. Colour stripping of 90% and above was achieved for all samples of the 45 min ozone treatment. The chemical oxygen demand values of the colour stripping baths were compared: the average value of the 45 min ozone application baths was 105 mg l(-1), and it was 1993 mg l(-1) for the conventional reductive treatment baths. Consequently, a reduction in chemical oxygen demand of almost 94% was achieved by ozone treatment compared with conventional reductive treatment. The strength values of the fabrics after the respective treatments were similar, with a difference of only 3%.Publication Comparison of the colour fading effects of sodium hypochlorite and ozone treatments(Wiley, 2021-05-31) Yiğit, İdil; Eren, Semiha; Karali, Recep; Yıbar, M. Fahri; Eren, Hüseyin Aksel; YİĞİT, İDİL; EREN, SEMİHA; EREN, HÜSEYİN AKSEL; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü,; 0000-0002-1552-8612; 0000-0003-3908-5139; AEQ-0877-2022; AFL-4209-2022; JCE-9094-2023Colour fading is a method that is used to achieve a vintage look in textile goods. It is desired by customers in the textile market. Additionally, customers demand that these types of products are produced by environmentally friendly methods. In this study, sodium hypochlorite and ozone were used as laboratory-scale colour fading reagents on dyed cotton fabrics. Cotton fabrics were dyed with four different primary colours: red, yellow, blue and black. Dyed fabrics were subjected to ozone and sodium hypochlorite treatment under different treatment conditions. Ozone was chosen as an alternative for comparison and it was applied at fixed flow rate (5 L/min) and time (10 minutes). Colour differences, chemical oxygen demand, bursting strength and energy, water and chemical consumptions were measured. The surface morphology was characterised by scanning electron microscopy. We can conclude that ozonation is effective in discharging colour from dyed fabric samples, and the colour-fading effect is uniform, like in sodium hypochlorite treatment. It was observed that both processes are similar in terms of strength and surface modification. Results showed a 90% cost reduction, 85% water conservation and a 26% chemical oxygen demand reduction.Item Decolorisation of disperse dark blue 148 with ozone(IOP Publishing, 2017) Eren, Semiha; Yetişir, İ.; Eren, Hüseyin Aksel; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 55071792200; 57197810853; 7003950739The aim of this study is decolorisation of CI Disperse Dark Blue 148 dye by ozone treatment which is one of the most attractive alternatives for solving the problem of color in textile dyeing effluents. A venturi injection system added dyeing chamber for getting ozone from the ozone generator. And additive (acetic acid and dispersing agent) put in the dyeing. After the coloration, the experimental color, chemical oxygen demand (COD), pH, temperature (degrees C) and conductivity (mu S/cm) were measured. The results encourage the use of the system for decolorisation trials as well as dyebath effluent recycling.Item EMR (Elektromanyetik radyasyon) koruma amaçlı bikomponent polyester iplik üretimi(Uludağ Üniversitesi, 2014) Eren, Semiha; Ulcay, Yusuf; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tekstil Teknolojisi Anabilim Dalı.Bu çalışmada labaratuvar tipi bikomponent iplik makinesinde eriyik çekim yöntemi kullanarak elektromanyetik radyasyondan koruma amaçlı, katkılı poliester multifilament S/C (sheath/ core) bikomponent iplik üretim imkân ve kabiliyetleri araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında 260/72 dtex numune ipliklerin üretimi gerçekleştirilmiş ve ipliklerin özellikleri her katkı malzemesi için karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Katkı malzemesi olarak grafen tozları, nano nikeloksit ve nano demiroksit masterbatchleri kullanılmıştır. Polimer eriyiğine katkı malzemesi eklenmesi ile iplik elde edilmesinde birçok problem olduğu için grafen katkılı ipliklerde %1, %2, %3 grafen, nikeloksit katkılı ipliklerde %1 ve %2 nikeloksit, demiroksit katkılı ipliklerde ise % 1 demiroksit katkı miktarı kullanılabilmiştir. Elde edilen numunelerin elektromanyetik dalgaları kalkanlama özellikleri; 30- 2000 MHz aralığında Network analizer ile, elektriksel özellikleri dört nokta prob metoduyla, yüzey yapıları SEM analizi ile, mekanik özellikleri ise düzgünsüzlük, Shrinkage (%), mukavemet ve kopma yükü testleri ve renk ölçüm testleri yapılarak incelenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında elde edilen bulgulara göre katkı malzemesi içeren ipliklerin katkısız iplilere göre mukavemet ve kopma yükü daha düşük, düzgünsüzlüğü daha yüksek, Shrinkage (%) daha yüksek olduğu görülmüştür. Grafen içeren ipliklerin mukavemet ve kopma yükü değerleri demiroksit ve nikeloksit içeren ipliklere göre daha yüksek elde edilmiştir. Katkılı iplikler arasında en yüksek düzgünsüzlük değeri demiroksit katkılı bikomponent ipliklerde elde edilirken en düşük düzgünsüzlük değeri grafen katkılı ipliklerde elde edilmiştir. Katkı malzemesi miktarı arttıkça düzgünsüzlüğün ve Shrinkage (%)nin arttığı görülmüştür. Çalışmanın ikinci aşamasında ipliklerin ekranlama etkinliğini (SE) test etmek amacıyla biri daha sık biri daha seyrek olmak üzere iki farklı sıklıkta RL örgü örme kumaşlar üretilmiştir. Sıklık ve katkı malzemesi miktarı arttıkça ekranlama etkinliğinin arttığı görülmüştür. Boyama sonrası ise kumaşlarda ekranlama etkinliği sağlanamamıştır. Yıkamalar sonucunda ise yıkanmış kumaşların yıkanmamış kumaşlara nazaran daha yüksek ekranlama etkinliği sağladığı görülmüştür.Item Farklı kalitelerdeki poliester kumaşların susuz boyanması(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-02-24) Çı̇ftcı̇, Büşra; Eren, Semiha; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0002-6753-4715Tekstil endüstrisi, büyük miktarlarda enerji, su ve tehlikeli kimyasallar kullandığı için küresel kaynaklar üzerinde ağır bir yük oluşturmaktadır. Bu durum tekstillerin sürdürülebilirliği ile ilgili sorunları gündeme getirmiştir. Son yıllarda, süperkritik karbondioksit (scCO2) teknolojisi tekstil terbiye işlemlerini sürdürülebilir kılmak için etkili bir araç olarak ortaya çıkmıştır. Poliesterin süperkritik karbondioksit ortamında boyanmasına ilişkin yapılan çalışmalar literatürde mevcutken kumaş yapısı ve gramajıyla ilgili çeşitlilik görülmemektedir. Bu tez çalışmasında farklı kumaş konstrüksiyonları ve gramajlardaki poliester kumaşlar scCO2 ortamında boyanmış, elde edilen sonuçlar konvansiyonel yöntem ile boyanmış kumaşlar ile kıyaslanmıştır. Hem konstrüksiyonuna ve hem de gramaja göre scCO2 ortamda boyamada sıcaklık ve basınç değerlerinin değiştiği, susuz ortamda boyamaların yapılan fiziksel testler açısından da başarılı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.Item Haşıl sökme işlemine alternatif bir metot; ozon uygulaması(Uludağ Üniversitesi, 2017-03-17) Yiğit, İdil; Eren, Semiha; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Orhangazi Meslek Yüksek Okulu/Tekstil Teknolojisi Programı.Boya ve baskı işlemlerinden önce, kumaş üzerindeki haşılın sökülmesi gereklidir. Haşıl sökme, pamuklu kumaşlara uygulanan bir yaş ön terbiye işlemidir. Bu tür yaş ön terbiye işlemlerinin pek çoğu doğaya zarar veren endüstriyel işlemlerdir. Bu sebeple, bu tür yaş işlemlerde çevreye duyarlı, uygun maliyetli yeni stratejilere ihtiyaç duyulmaktadır. Ozonlama işlemi de, tekstil terbiyesinde yeni bir metot olarak yerini almaktadır. Bu çalışmanın amacı; ozon gazı kullanılarak, mevcut haşıl sökme prosesine alternatif bir yöntem göstermektir. Çalışmada, farklı ozonlama sürelerinde (15-30 dakika.) haşıl sökme işlemi gerçekleştirilmiştir. Ozonlanmış numunelere sıcak ve soğuk yıkama ard işlemleri yapılmıştır. Daha sonra ozon gazı ile yapılan haşıl sökmenin değerlendirilebilmesi için, standart haşıl sökme işlemi de (amilaz ile) çalışmaya katılmıştır. Çalışmanın sonunda haşıl sökme derecesi, beyazlık, bitçik sayısı, kopma mukavemeti ve KOİ (Kimyasal Oksijen İhtiyacı) değerleri test edilmiştir. Sonuçlar grafiklerle ve ANOVA istatistiki veri çözümleme metodu ile değerlendirilmiştir. Ozon uygulama süresi arttıkça haşıl sökme oranı da artmış, 30 dakika ozonlama-sıcak yıkama ard işlemi yapılmış uygulamanın haşıl sökme değerlerinin konvansiyonel haşıl sökme yöntemine yakın değerlerde olduğu, bitçik sayısının da anlamlı bir şekilde azaldığı görülmüştür. Ozon uygulama atıklarının, standart haşıl sökme banyo atıklarına göre çok daha düşük KOİ değerlerine sahip olduğu aşikardır. Bu durum da çevresel farkındalık açısından çok önemlidir. Sonuçta, ozonlamanın haşıl sökmeye alternatif bir metot olabileceği ve metodun geliştirilmesi ile haşıl sökme, hidrofilleştirme ve ağartma gibi ön terbiye işlemlerinden tasarruf sağlanacağı düşünülmektedirItem Liyosel liflerinde fibrilasyonun ultrasonik yöntem desteğiyle kontrolü(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021) Elgün, Begüm; Eren, Semiha; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0001-9050-5974Bu çalışmada yeni ve gelişmekte olan teknolojilerden ultrason kullanımının kavitasyon özelliğinden yararlanılarak liyosel lifleri üzerinde fibrilasyon etkisi araştırılmıştır. Liyosel esaslı ürünlerin boyanmasında işletme numuneleri ve laboratuvar numuneleri arasında özellikle renk konusunda farklılıklar olduğu görülmektedir. Bu farklılığın işletme şartlarında kumaşın maruz kaldığı mekanik etkiler sonucu oluşan fibrilasyondan kaynaklandığı düşünülmüştür. Bu çalışmada; oluşan bu farklılığı azaltabilmek için çeşitli adımlarda ultrasonik homojenizatör ile işlemler yapılarak işletme ortamındaki mekanik etki simüle edilmiş ve böylece liyosel liflerinde fibrilasyon sağlanması konusunda araştırma yapılmıştır. Yapılan literatür araştırmaları, ultrason enerjisinin tekstil malzemeleri üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ultrason teknolojisi klasik yöntemlere göre malzemeye daha az zarar vermektedir. Özellikle yıkama kapasitesi ve boya alım verimliliğini arttırmak için birçok araştırmacı ultrason teknolojisi üzerine çalışmalar yapmış ve bu konuda makaleler yayınlanmıştır. Ancak literatürde ultrason kullanımı ile liyosel liflerinin fibrilleşmesini sağlayan çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Yapılan çalışmada üç iş paketi belirlenmiştir. Bu iş paketlerinin ilkinde belirlenen güç ve sürelerde ultrason kullanımının %100 liyosel kumaşların fibrilasyonu üzerinde etkisi araştırılmıştır. İkinci iş paketi karışım liyosel kumaşların ultrason desteği ile fibrilasyonu çalışmalarıdır. Üçüncü iş paketinde, birinci ve ikinci iş paketinde en iyi sonucu veren işlem adımı ile proses optimizasyonu yapılmıştır. Liyosel liflerinin fibrilasyonunda ultrason desteğinin kullanılmasının tüm iş paketlerinde işlem etkinliğini arttırdığı tespit edilmiş olup detaylar tez çalışmasının içerisinde verilmiştir.Item Ozon gazı ile aşındırmanın farklı yapıdaki örme kumaşların fiziksel özelliklerine etkileri(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-12-21) Eren, Semiha; Özden, Cansu Betül; Durgunlu, Şeray; Yiğit, İdil; Eren, Hüseyin Aksel; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Orhaneli Meslek Yüksek Okulu/Giyim Üretim Teknolojisi Bölümü.; 0000-0002-2326-686X; 0000-0003-0512-7935; 0000-0003-0581-5607; 0000-0002-1552-8612; 0000-0003-3908-51395Ozon gazı; güçlü oksidatif özelliği sayesinde; selülozik mamüllere uygulanan ön işlemlerde, poliester boyama ve temizlemesinde, çeşitli liflerin (yün, polilaktik asit, vb) terbiyesinde, renk sökmede, tekstil atık sularının temizlenmesinde ve denim uygulamaları gibi pek çok tekstil alanında kullanılmaktadır. Özellikle son günlerde eskitme/aşındırma efektli ürünlerin kullanımına olan ilgi artmaktadır. Bu efekt, farklı örgü yapıları ile üretilen tişört ve sweatshirt çeşitlerinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada dört farklı yapıda örme kumaş, 5l/dk ve 10 l/dk olmak üzere 2 farklı ozon akış oranında 10 dk süreyle ozonlanmışlardır. Ozonlanan numunelerin renk farkı, yıkama haslığı, ağırlık ve kalınlık değişimi, pürüzlülük, kontür netliği gibi değerleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar; ozon akış oranı arttıkça numunelerin K/S değerlerinin arttığını, kumaş kalınlığı fazla olan numunelerin (iki ve üç iplik) kontür netliklerinin daha belirgin olduğu sonuçlarına varılmıştır.Item Ozon gazı ile çalışan aşındırma baskı makinesi tasarımı(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024) Özden, Cansu Betül; Eren, Semiha; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0003-0512-7935Bu tez çalışması, 5190033 no’lu Tübitak TEYDEB 1505 projesi kapsamında yürütülmüştür. Tezin konusu, tekstil sektörünün güncel sorunlarından biri olan boyama ve baskı proseslerinden kaynaklanan kirliliğin azaltılmasına yönelik ekolojik ve ekonomik proseslerden biri olan ozonlama ve aşındırma baskı yöntemi üzerine yenilikçi bir çalışmadır. Aşındırma baskı yerine; kumaş yüzeyinin istenilen desene uygun olarak ozon gazı ile aşındırıldığı yeni bir makine ve proses tasarımını içermektedir. Dünyada daha önce böyle bir çalışma yapılmamış olup, bu çalışma ilk kez Türkiye’de yapılmıştır. Tez çalışmasında, ozonlama ve aşındırma baskı yöntemlerinin birleştirilmesi ile kompakt bir sistem oluşturularak, ozon gazı ile aşındırma baskı işleminin yapılacağı çalışma özgün bir yöntemdir. Tez çalışmasında geliştirilen özgün makine ile aşındırma baskı olanağı perakende sektörüne sunulabilir hale gelecek olup, geliştirilecek makine yeni bir Pazar oluşturabilme potansiyeline sahiptir. Perakende sektörüne sunulabilecek bir makinenin pazarının ve satış miktarının yüksek olması beklenmektedir.Item Ozone bleaching of cellulose(IOP Publishing, 2017) Eren, Hüseyin Aksel; Eren, Semiha; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 7003950739; 55071792200In this study, ozone treatment has been investigated in seeking of a more environmentally friendly alternative process for bleaching of cellulosic fibers. The primary advantage of ozone treatment is reduced environmental impact especially in case of chemical oxygen demand (COD) values of the process effluent. The highly oxidative ozone gas substitutes conventional harsh chemicals and decomposes back to oxygen owing to its limited half-life. Hence, ozone treatment seems as a good alternative for oxidative bleaching purposes of cellulose.Item Ozone utilisation for discharge printing of reactive dyed cotton(Wiley, 2018-02) Yiğit, İdil; Eren, Semiha; Eren, Hüseyin Aksel; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.; 0000-0003-3908-5139; AEQ-0877-2022; AFL-4209-2022; 57200751463; 55071792200; 7003950739Environmental pollution is one of the major concerns of the textile finishing sector. The reduction or substitution of the harsh chemicals used during dyeing and printing processes is necessary. In this study, the use of ozone for the discharge printing process was examined in order to substitute the use of reductive agent and caustic soda by ozone gas. The reactive dyed cotton samples were wetted by water and some selected solutions at 25%, 40% and 60% pick up were used and subjected to ozone gas treatment. The gas flow rates were 5 and 10l/min for 5 and 10min treatment times, respectively. The results were compared with that of conventional discharge printed samples. Colour discharge (%), colour difference (E), strength, washing and rubbing fastness and chemical oxygen demand (COD) values were compared and reported. Colour discharge increased at higher gas flow rates and prolonged treatment times. Although ozone printing could not attain the contour sharpness of conventional discharge printing, the addition of selected chemicals affected colour discharge and the contour sharpness. Strength tests did not show a significant decrease when using ozone treatment. Fastness tests results (washing and rubbing) were slightly higher compared with conventional discharge printed samples. COD values were much lower for ozone treatment compared with conventional discharge printing effluent. Consequently, it was demonstrated that ozone may be an environmentally friendly substitute for discharge printing.Publication Ozonlama işleminin ham ipek kumaşların fiziksel ve mekanik özelliklerine etkisinin incelenmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-12-08) Eren, Semiha; Özenç, Aliye Akarsu; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü; 0000-000202326-686X; 0000-0001-5603-5913Ozon, oksidatif çevreci bir gaz olmasıyla bilinen bir bileşiktir ve tekstil endüstrisinde kullanılması, sürdürülebilir tekstil uygulamalarında önemli bir potansiyele işaret etmektedir. İpek lifi, serisin ve fibroin proteininden oluşan önemli ve kıymetli bir doğal liftir. Bu çalışmada, ham ipek kumaşlarına uygulanan 15 dakikalık ozonlama sürelerinin nötr, asidik ve bazik ortamlarda meydana getirdiği etkiler değerlendirilmiştir. Numunelere ağırlık kaybı, beyazlıksarılık, hidrofilite ve mukavemet testleri yapılmış ve sonuçlar incelenmiştir. Sonuçlar, ozonlama işleminin etkilerini değerlendirerek, ağırlık kaybı, beyazlık-sarılık ve mukavemet açılarından en etkili ortamın nötr ortam olduğu tespit edilmiştir.Item Pamuk ipliklerin bobin formunda ağartılmasında çevre dostu yöntem olarak ozon kullanım olanağının araştırılması(Uludağ Üniversitesi, 2018-01-23) Eren, Semiha; Çeven, Erhan Kenan; Uludağ Üniversitesi/Orhangazi Yeniköy Asil Çelik Meslek Yüksek Okulu.; Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü.Bu çalışmada bobin formundaki pamuk ipliklerin ozon gazı ile ağartılması incelenmiştir. Böylece klasik hidrojen peroksit ağartmasına göre daha çevre dostu ve daha ekonomik bir proses geliştirilmesi amaçlanmıştır. Numunelere referans işlem olarak klasik peroksit ağartması yapılmış, ozonla ağartma denemelerinde işlem süresi değiştirilmiştir. Çalışmada atık banyoların KOİ yükleri, beyazlık değerleri, ozonlama süreleri ve iplik düzgünsüzlükleri karşılaştırılmıştır. Ayrıca ipliklerin SEM analizi yapılarak lif yüzeyindeki etki izlenmiş ve ipliklere mukavemet testleri uygulanmıştır.Publication Pamuklu dokuma havlu kumaşların ozon gazı ile ağartılması(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Türkçen, Sevil; EREN, SEMİHA; ÖZTÜRK YILMAZ, MERVE; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği; 0000-0002-2326-686X; 0000-0001-8356-2321Bu çalışmada yenilikçi bir yöntem olan ozonlamanın havlu kumaşların ağartılmasında farklı pH (3,5,7,9,11) değerlerindeki etkinliği araştırılmıştır. 5 l/dk ozon gaz akış oranında 15 ve 45 dakika boyunca ozonlama işlemleri yapılmıştır. Ozonlaması yapılan havlu kumaşlara haşıl sökme tayini, beyazlık, hidrofilite, kopma mukavemeti testleri yapılmıştır. Ağartması yapılan kumaşlar bir sonraki aşamada boyanmıştır. Boyaması yapılan kumaşların renk ölçümleri ve haslık testleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre pH 3, pH 5 ve pH 7’deki 45 dakika boyunca yapılan beyazlık, kopma mukavemeti, haslık ve renk ölçüm testleri sonuçları konvansiyonel yönteme göre iyi çıkmıştır.Publication Pamuklu kumaşlarda mikrodalga destekli boyamanın etkileri: Renk performansı ve mukavemet analizi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-12-08) Eren, Semiha; Özenç, Aliye Akarsu; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği Bölümü; 0000-000202326-686X; 0000-0001-5603-5913Bu çalışmada mikrodalga destekli boyama işlemi, pamuklu örme kumaşların renk, yıkama, sürtme haslıkları ve patlama mukavemeti üzerindeki etkilerini değerlendirmek amacıyla uygulanmıştır. Yapılan analizler, K/S değerlerinin mikrodalga güç seviyeleri ve boyama süreleri ile değiştiğini göstermiştir. Yüksek güç seviyesinde gerçekleştirilen boyamaların renk mukavemetinin orta güç seviyesine göre daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle, 15 dakika boyama süresinde maksimum K/S değerine ulaşıldığı belirlenmiştir. Yıkama ve sürtme haslıklarının 4-5 civarında yüksek değerlerde olduğu saptanmıştır. Mikrodalga destekli boyama işleminin, numunelerin mukavemet değerlerine olumsuz bir etkisi olmadığı ve liflere zarar vermediği görülmüştür. Bu çalışma, mikrodalga destekli boyama yönteminin tekstil boyamacılığındaki potansiyelini vurgulamaktadır. Yüksek renk mukavemeti, kısa süreli boyama süreleri ve enerji tasarrufu avantajlarıyla, mikrodalga destekli boyama, tekstil endüstrisinde sürdürülebilir ve verimli bir seçenek olarak öne çıkmaktadır.Item Photocatalytic hydrogen peroxide bleaching of cotton(Springer, 2018-04-27) Eren, Semiha; Uludağ Üniversitesi/Orhangazi Yeniköy Asil Çelik Meslek Yüksekokulu/Tekstil Programı.; 0000-0003-3908-5139; AEQ-0877-2022; 55071792200In this study, photocatalytic bleaching of cotton via ultraviolet (UV) and hydrogen peroxide (H2O2) has been investigated. 254 nm UV light was used for this purpose and the UV irradiation intensity was measured. A specially designed UV cabinet with UV lamps on both sides and top of the cabinet with total 18 UV lamps creating 470 Watts was used during the experiments. The whiteness degrees of the cotton samples that were bleached by the H2O2/UV treatment were compared to the whiteness degrees of the conventionally bleached (pad-steam method) cotton fabric samples. Satisfactory whiteness degrees could be obtained by H2O2/UV treatment for 40 and 60 min treatment times. However, strength loss was high for 60 min UV irradiation. The UV irradiation intensity was also found to be effective on the whiteness and strength values of the samples.