Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/5060

Browse

Now showing 1 - 20 of 728

Kierkegaard'ın düşüncesinin merkezi kavramı: Paradoks
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Lin, Timothy Tianmin; Becermen, Metin
Paradoks, Kierkegaard'ın düşüncesindeki merkezi bir kavramdır .O, açık bir şekilde ifade eder ki, "Hristiyanlık kesin olarak paradoksaldır" (1) ve "son olarak, her noktada paradoksaldır:" (2) daha sonra bildirdiği gibi "Felsefenin ifadesi arabuluculuktur- Hristiyanlığınki paradoks" (3) . Kierkegaard'ın tazılarında paradoks sözcüğü neredeyse sayısız defa ortaya çıkar. Onun Samlede Vaeker'inin İngilizce çevirisindeki 15 bölüm içinde sözcüğün 595 kullanımı olduğunu bildirir. Elbette, bu sayıya Yazılar'ının 11 bölümü ve Otorite ve Vahiy Üzerine adlı kitabı dahil değildir. Bütün çalışmaları arasında Eklenti ve Fragmanlar'ın paradoks üzerine en temel iki kitabı olduğu düşünülür. Paradoks sözcüğünün önceki çalışmasında 308 defa sonrakinde ise 103 defa göründüğünü ayırt ediyoruz. Bu, en azından, paradoksun bu iki kitabında başka herhangi bir kitabından daha adamakıllı tartışıldığını gösterir.
Fizik'in belirsizliği ve sosyal bilimler
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Gökmen, Tahir
En başta söylenecek şey, cansız doğanın da evrenimizin bir parçası olduğu. dolayısıyla kapsamlı olma savıyla ortaya çıkan bir dünya görüşünün cansız doğanın yasalarını da dikkate almak zorunda olduğu ve bu yasalarla çelişkiye düşerse uzun dönemde tutarlı olmayacağıdır. Genel olarak bilinir ki fizik biliminin yöntemleri. aşırı kesinlikleri yüzünden apayrı bir başarı düzeyine ulaşmışlar, dolayısıyla sosyal bilimler için bir ölçüde örnek sayılnuşlardır. Nasıl her bilim kökenini yaşamdan alıyorsa, fizikte kendini, kendisiyle uğraşan bilimcilerden tamamıyla soyutlayamaz. Bilimcinin daha doğrusu araştırmacının dünya görüşü de- bu yüzden kendi bilimsel eyleminin yönünü belirleyecektir. Buna ters yönde, kendi araştırmalarının sonuçları da kendi dünya görüşlerini etkilemekten geri kalmaz. Çünkü fizik dünya görüşü kavgalarında önemli bir silahtır. hem de çok keskin bir silah.
Friedrich Nietzsche
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Altun, Ayhan
Nietzsche 15 Ekim l844'tc Leibzig'e yakın Löcken köyünde doğdu. Babası Polonya menşeli bir papaz. Ailenin ilk çocuğudur Nietzsche. İlk önce babasını kaybeder. Sonra da kardeşini. Hayatta tek bağı kalmıştır artık, annesi ve kız kardeşi Elizabeth. Annesi Nietzsche'nin halalarıyla birlikte çocuklarını alıp Noumburg'a taşınır. Velhasıl Nietzsche'nin çocukluğu böyle akraba kadınlarla motifli dramatik bir periferide geçer. . Altı yaşını doldurmadan Noumburg'daki Burgersehule'ye veriliyor. Eğitim hayatının mukaddimesinde dindar bir Nietzsche vardır. Ağırbaşlıdır, disiplinlidir. Bu özelliklerinden ötürü, çocuklar ona "küçük papaz" diyorlar.
Zaman, ölüm ve vicdan
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Heidegger, Martin; Dalgıç, Neziha
Zaman, Heidegger'in Dasein'ın kendi kendisinin önüne sıçraması iddiasında tam olmasına rağmen, Dasein'ın günü-birliktelik anlayışında. sadece zayıf bir rol oynadı. Fakat onun tanıtımda (girişte) verdiği zaman. Varlık sorunu için çok önemlidir: 'Tüm ontolojinin temel problemi, zaman fenomeninde köklenir' (Varlık ve Zaman,l8). Zaman, Dasein'ın analizi için de çok önemlidir: 'Dasein varlığının anlamını zamansallıkta bulur '(VZ,19). Niçin zaman çok önemlidir? Niçin Zaman? Niçin Varlık ve Zaman? Niçin Varlık ve Uzam değil? Ya da Doğruluk? Ya da Hiçbir şey? Heidegger bu soruları açık bir şekilde sormaz, fakat onlara çeşitli cevaplar önerir.
Zamansallık aşkınlık ve özgürlük
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Inwood, Michael; Durmaz, Birsen
Zaman, artık kendisinde ortaya çıkmaktadır. Dasein, yalnızca zaman içinde ya da zaman üstünde kararlı olabilir. fakat buradan yola çıkarak, Dasein'ın zaman 'içinde' ya da zaman 'üstünde' olduğunu söylememeliyiz. Zaman, dünyanın içinde bulunduğundan daha çok Dasein'ın içinde bulunduğu bir kutu gibi değildir. Aslında ilk. asıl olan zaman (Zeit) değildir, fakat Dasein'ın geçiciliği ya da zamansallığıdır (Zeitlichkeit). Bu. Heidegger'de standart bir harekettir: Asıl olgu dünya, uzay, zaman ya da tarih değil. Dasain'ın dünya içindeki varlığı, Dascin'ın uzamsallığı, Dasein'ın zamansallığı ya da Dasein'ın tarihselliğidir. Bir isimle belirtilen bir şey ya da bir töze benzer gibi görünen ilk şey, bir sıfat ya da zarfla belirtilen Dasein'ın varlığının bir tarzı haline gelir. Dasein işte bu şeylerin, nesnelerin merkezinde yer alır. 'Zaman, Dasein'dır.' (CT, 20) Sadece o değildir.
Etiğe giriş
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Öztürk, Ümit
Özellikle problematik felsefe alanı söz konusu olduğunda, felsefe öğretiminde/öğreniminde (genel olarak felsefe öğretimlerinde olan fakat burada daha fazla bir şekilde hissedilen) yöntem sorunu ağırlıklı olarak kendini gösterir. Kabaca bu sunumda izlenecek olan yolun ne olması gerektiği 'bir orta yol bariz görünse de' bilhassa "bizim" gibi felsefeye kıyısından köşesinden yeni giren/girebilen(!) ülkelerde daha da önem kazanmaktadır. Prima facie, bu alandaki bir çalışmanın, felsefenin problematik felsefenin- hiçbir zaman felsefe tarihinden ayrı ele alınamayacak ve aynı zamanda belirli problem alanlarına açıklayıcı bir yaklaşımın getirilmek zorunda olması dolayısıyla, iki yönü, felsefe tarihi ve felsefe problemlerini, birleştirmesi beklenir. Fakat ne yazık ki(!) ülkemizdeki "genel felsefe literatürü" (!!)dikkate alındığında böyle açık ve sağlam bir yolun pek de tutarlı bir şekilde izlenmediği görülmektedir.
Türkiye'den ve Dünya'dan
(Uludağ Üniversitesi, 2000)
Sen ne yaparsın, Tanrı?
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Rilke, Rainer Maria
Neopozitivizm,uzlaşımcılık ve eleştirel rasyonalizm
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Durmaz, Birsen
Bilimsel bilginin niteliğini ve bilimsel yöntemin değerini incelemek. Bilimsel ifadelerin geçerliliğini tanıtlamak bilim felsefesinin temel amaçlarından bazılarıdır. İşte bu noktada filozoflar. Bilimsel bilgiyi ve bilimsel yöntemi empirist ve rasyonalist açılardan ele alarak doğa. Bilimlerinin tabam sorununa çeşitli yaklaşımlarda bulunmuşlar ve bu sorunu epistemolojik olarak temellendirmeye çalışmışlardır. Bilim felsefesinin ilk dönemlerinde yaygın olan anlayış. Bilimsel bilgiyi sağlam ve kesin bilgi olarak gören. Bilimsel bir hipotezin olgulardan yola çıkıp yine olgularla. Deneysel araçlarla doğrulanması gerektiğini öne süren neopozitivizmin doğrulamacı anlayışıdır. Empirist ve pozitivist geleneğin bir ürünü olan ve doğa bilimleri felsefesine uzun süre hakim olan bu akımın en önemli versiyonu olan "Mantıkçı Empirizm"in yanılgıları, yetersizlikleri, ilk kez doğa bilimleri felsefesini rasyonel temellerle yapılandırmaya yönelen Karl Popper tarafından fark edildi. Popper'ın bu rasyonalist yönelimli bilim felsefesinin çıkış noktası, neopozitivizmin köktenci empirist anlayışının bir eleştirisine dayanır.
Husserl’in fenomenolojisine giriş
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Keskin, Mesut
Yirminci Yüzyıl düşünce tarihine baktığımızda fenomenoloji, çağa damgasını vuran bir akım olarak karşımıza çıkar. Çağdaş düşünürlerin çoğu fenomenolojik yöntemi kullanmıştır. Sözgelimi Heidegger'in varlık felsefesi. Theodor Lipps In estetiği. Max Scheler’in felsefi antropolojisi ve değer etiği. Nikolai Hartman'ın etiği, Sartre'ın varoluşçu felsefesi fenomenolojik yöntemin yirminci yüzyılda ne kadar yaygın bir şekilde kullanıldığını çok iyi gösteriyor. Bununla birlikte fenomenoloji sadece felsefede etkili olmamış diğer disiplinleri de etkilemiştir: Sosyoloji'de Karl Mannheim, Rudolf Ono, Psikoloji'de Carl Rogers. Viktor E. Frankl, gibi isimler gösterilebilir. Bu yazıda da yukarıda gösterilen tüm isimleri etkileyen ve Fenomenolojinin kurucusu olarak görülen Husserl'in fenomenoloji hakkındaki görüşleri, Türkçe'deki Kaynaklar temele alınarak açıklanmaya çalışılacaktır.
Septisizm
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Paul K., Moser; Dwagne H., Mulder; J. D, Trout; Ömer, Funda
Açıklanan bilgi alanlarının bazısı hakkında. her ne kadar bu şüpheler insanlar ve gruplar arasında farklılık gösterse de, şüphelerimiz var. Bu yüzden. filozoflar ve diğerleri insan bilgisinin sınırları ya da kapsamı hakkında uzun süredir tartışmaktadırlar. Kapsamı ne kadar sınırlandırsak, o kadar septik oluruz. Bu yüzden, sözün gelişi eğer bilgiyi sübjektif tecrübelerimiz hakkındaki iddialarla sınırlandırsak, gerçekten de fazlasıyla septik oluruz. Felsefedeki meşhur septik tartışmalar, diğer şeyler arasında zihinden-bağımsız dünya, diğer zihinler, indüktif (tümevarımla ilgili) çıkarımlar, tarihsel olaylar ve bilimler tarafından kabul görmeyen bilinemez (görülemez) varlıkların bilgisi ile ilgilidir.
Heidegger'in felsefesi
(Uludağ Üniversitesi, 2000) Inwood, Michael
Heidegger'in hayranları, onun ikinci büyük çalışmasını yazıp yazmaması konusunda aynı fikirde değillerdi, eğer böyle olsaydı (yani ikinci büyük kitabını yazmayı düşünseydi), bu. 1936 ve 1938 arasında müsveddelerini yazdığı Nietzsche Konuşmaları yada (Olagelme) Felsefe Makaleleri olurdu, fakat diğer çalışmalarında gösterdiği gibi bu taslak yalnızca 1989'da yayınlandı. Yine de onun bir büyük eser yazdığı ve bunun da Varlık ve Zaman olduğuna ilişkin bir görüş birliği vardır.
Ezberlenen yaşam ve 9. köyün hikayesi
(Uludağ Üniversitesi, 2001) A. Kadir, Yaman
Kendimizin "kendisi" olmak çoğu zaman güç bela bir iştir. Kimi zaman rüzgar olup uçtuk; kimi zaman da ertelediğimiz "umutlarımız" olduk. Artık "ezberledik yaşamı" ... Türlü çelişkilerimizle renklendirdiğimiz, yaşama kattığımız "oyun ve roller", yeni yeni erteleyeceğimiz yaratıcılığımızı; gerçek yaşamdan kopuşumuzu "müjdeliyor". Yiten umutların ardından attığımız "sevinç naraları", hayattan henüz ders al(a)madığımızı ve yeni kopuşlara-kaçışlara dönüşümünü algılamamız pek zaman almıyor. Kendimize olan güvensizlik, beklentilerimizdeki umutsuzluk, sevgi düşmanlığına dönüşüyor! Ne elde hüner, ne serde yaratıcılık(!)...
Ontolojinin ışığında bilgi
(Uludağ Üniversitesi, 2001) İskeçe, Fadime; Hartmann, Nicolai; Tepe, H.
Yirminci yüzyılda ontolojik bakışı yeniden şekillendiren Nicolai Hartmann'ın önemli metinlerinden biri olan "ontolojinin ışığında bilgi", Türkiye Felsefe Kurumu tarafından yayınlandı. Harun Tepe'nin Almanca aslından çevirdiği metin, Türkçe' de Nicolai Hartmann'a ait tek kaynak olma özelliğini taşıyor. Türkiye Felsefe Kurumu'nun çeviri dizisinde yayınlanan Kant'ın, Husserl'in, ve Heidegger'in metinlerinde olduğu gibi bu metin de Almanca-Türkçe olarak basılmış. Dolayısıyla eleştiriye açık bir biçimde yayınlandığını söyleyebileceğimiz bu metin, Türkçe' de Hartmann' la ilgili boşluğu doldurmaya çabalıyor.
Uygunluk olarak doğruluk anlayışı
(Uludağ Üniversitesi, 2001) Naziha, Dalgıç
Bu çalışmanın amacı, uygunluk olarak doğruluk anlayışının içinde bulunduğu durumu ve sıkıntılarını, bu sıkıntılarla ortaya çıkan diğer doğruluk kuramlarını ve onların yetersiz kaldığı noktaları eleştirel bir gözle göstermeye çalışmak, ayrıca uygunluk olarak doğruluk anlayışını, Tarski'nin T-şeması yardımıyla yeniden gözden geçirerek, bu doğruluk anlayışını formüle etmek ve bu formüle edilmiş doğruluk görüşünde bulunan sıkıntıları ve bu sıkıntıların nereden kaynaklandığını, bunların çözümlerini vermeye çalışmaktır. En son bölümde de günümüz felsefecilerinin neler yapması gerektiği ortaya konulacaktır.
Bilim nedir? Ne değildir?
(Uludağ Üniversitesi, 2001) Özlem, Doğan
Bursa Uludağ Üniversitesine hemen her sene, bazen senede iki kez olmak üzere gelen bir kişiyim. Bundan da oldukça memnunum. Burada meslektaşlarımla, dostlarımla ve siz öğrencilerle birlikte olmaktan memnuniyet duyuyorum. Bu sefer de aynı memnuniyeti duyduğumu belirtmek ve beni davet etme nezaketi gösteren öğrenci arkadaşlarımıza, Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümünün öğretim üyelerine teşekkür ederek sözlerime başlamak istiyorum. Ben daha önceki bir konferansımda "Bilim nedir ne değildir?" başlığına uygun bir sunumda bulunmuştum. O konferansımdaki çerçeveyi burada da muhafaza etmeye çalışarak, birkaç şey daha eklemek suretiyle "Bilim nedir ne değildir?" sorusuna bir konferansın elverdiği ölçüde, belli süre içerisinde bir yanıt getirmeye çalışacağım. Bu bana ait bir yanıt olmaktan çok günümüzde belli bir akımın, belli bir anlayışın yanıtı olarak sizlere sunulacaktır.
Ah insan
(Uludağ Üniversitesi, 2001) Servet, Akıl
Ah İnsan Ve eşyanın süslü yüzü ... Solgun çarmıhlarınızda ben geriliyim Mabetlerde satılan Kolye diye boyuna asılan ... Beni eşyaya gömdünüz ... Taşımak için dışınızda Ah bilmez misin İnsan kendini içinde taşımalı Dışında değil ...
Porselen adamlar
(Uludağ Üniversitesi, 2001) Bilmiş, Uğur
Bizler porselen adamlardık gerçi Aşk hariç her şeydik Bizler korkunun korkusunu korkanlar Yüzlerimizde erguvan çiçekler Ellerimiz yirminci asrın eller Dağadamlar yıkıldı da düşlerimizde Gözlerimiz değmedi dahi gözlerimize Dört çarpı koştuk yorulduk Varamadık bir türlü cennetlerimize Her yanı kıpkırmızı Şakaklarımıza çökmüş ağrıydı gökyüzü Sevdiğimize bir kez olsun seni Seviyor diyemediğimiz Kime sorduysak hep böyle
Bilimin sınırları
(Uludağ Üniversitesi, 2001) Gherdjikov, Serghey Stoilov; Akyol, Enis
Bilimin sınırları var mı? Bilim adamlarının cevabı olmadığı yönünde. Felsefecilerin ise görüşlerinde farklılıklara sahiptirler. Sosyal bilimler, bilimin insani olmadığı görüşündeler, dolayısıyla metafiziksel açıdan derinliğinin bulunmadığını söylerler. Bilim adamları ve felsefecileri, bilimin dünya hakkında sahip olduğumuz en iyi bilgi olduğu görüşündeler. Bilimin, biçimi tarafından sınırlandırılmış olduğu düşüncesindeyim. Bilimin insan biçiminden türemiş herhangi bir nesnesi yoktur. İnsanın bedeni boyutuyla karşılaştırılamayan her şey, bu bedenle aynı ölçüye sahip kavramlara indirgenebilir. Bu fenomenolojik olarak, çağdaş bilimdeki keşiflerin en önemlilerinin bazılarını açığa çıkarır. Özel rölativite kuramı, sistemin (evrenin) açıklamasını uzay ve zamana bağlayarak gösterir. Kuantum mekaniği gözlemin sınırlarını (Heisenberg) ve mikro nesnelerin makro-tasarımlarının meydana getirdiği mantıksal belirsizliği gösterir ve eklenmecilik ilkesiyle mantık etrafında (Feyerabend) yoğunlaşır. Deneysel bilim, dünyanın kendi aşkın düzeninin bir yansıması olarak değil insan bedeninin yapay bir yansıması olarak ortaya çıkmıştır. "Yaşam dünyası", modern ussallığın "nesnel dünyasıyla başarılı bir biçimde yer değiştirir.
Sokrates'in öncesi ve sonrası
(Uludağ Üniversitesi, 2001) Conford, F. M.; Nuyan, Elif
Herhangi bir bilgi dalında, araştırmalarının* özünü ve amacını, dört saatlik sınırlı bir zaman dilimi içerisinde alanların uzmanlarından oluşmayan bir dinleyici kitlesine sunmaya davet edilen bir öğrenci kendisini ilgili disipline teslim etmekle şüphesiz iyi yapar. O, uzmanın, önermelerinden bazılarının içerik bakımından sorgulanabilir, nitelik itibariyle da dogmatik olduğu gerekçesiyle çürütebileceği ve birçok şeyin hiçbir mazereti olmayan ihmaline dikkat çekeceğini bilir. Bununla birlikte koltuğuna yaslanması ve ayrıntılar tarafından çoğunluk karanlıklaştırılan ana çizgileri takip etmesi onun için daha iyi olacaktır. Sokrates'in benim incelemekle yükümlendirildiğim dönemin merkezi şahsiyeti olarak görülmesi gerektiği ve benim işimin onun felsefeyi doğaya ilişkin araştırmadan insan yaşamına ilişkin araştırmaya döndürmesinin anlamını aktarmak olduğu açık görünmektedir. İşte bu yüzden Erken İyonya bilimini, Sokrates'i niçin tatmin etmeyi başaramadığını gösterecek şekilde betimlemeye çalıştım. Ve Platon ve Aristoteles'in sistemlerini, Sokrates'in keşfinin sonuçlarını dünyaya dair yoruma taşıma teşebbüsleri olarak ele aldım. Söz konusu keşfe dair daha derinlikli bir kavrayışı Mr. Henry Bergson'un, bu konferansları tasarlamakta olduğum sırada elime geçen Les deux sources de la morale et de la religion (ahlak ve dinin iki kaynağı) adlı kitabından kazandım.

Browse

Browsing by Issue Date