2022 Cilt 27 Sayı 1

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/27900

Browse

Now showing 1 - 20 of 35

Determination of press brake bending parameters for Hardox 400 steel
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-03) Aydemir, Fatih; Çakan, Betül Gülçimen; Durmuş, Ali; Çavdar, Kadir; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.; 0000-0003-1739-1143; 0000-0003-2487-7344; 0000-0001-9126-0315
In the present study, a specific hydraulic press brake based test setup (HPBTS) was designed and manufactured which was used to determine the bending forces and the punch displacements of Hardox 400 steel depending on the plate thickness, plate length and mechanical properties. The setup was equipped with an image processing system to detect the change of the bending angle during forming. Prior to bending tests, tensile tests were carried out and the identified mechanical properties were compared with the ones reported by the manufacturers. The effect of the difference between the mechanical properties on the bending parameters was investigated. Air bending technique was used for bending tests. Experiments were carried out with varying plate thicknesses, plate lengths, bending angles, forming speeds and channel openings using flat materials supplied from two different manufacturers. The effect of these parameters on bending force, displacement and springback angle was revealed. It was shown that the mechanical properties of Hardox 400 steel vary according to the manufacturer. The difference between the measured mechanical properties and the ones obtained from the manufacturers had a direct influence on the bending properties.
UV-C Aktivasyonu ile üretilmiş sülfat radikallerinin bakteri inaktivasyonuna etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-03) Eleren, Sevil Çalışkan; Şener, Gamze; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0002-8489-9214; 0000-0003-4516-9742
Geleceğin en büyük küresel risklerinden biri olabilecek su krizleri, kaliteli içme suyuna ulaşabilmede sıkıntıların yaşanmasını da beraberinde getirecektir. İçilebilir nitelikte kaliteli içme suyu temininde en önemli noktalardan biri mikroorganizma dezenfeksiyonudur. Son zamanlarda içme suyu dezenfeksiyonunda ileri oksidasyon prosesleri alternatif olarak uygulanmaya başlanmıştır. İleri oksidasyon yöntemleri içinde son derece reaktif ve seçici olan sülfat radikalleri, giderek ön plana çıkmaktadır. Bu çalışmada, kanalizasyon suyundan izole edilmiş E.coli bakterisinin dezenfeksiyonunda, UV-C ile aktif hale getirilmiş sülfat radikallerinin giderim verimine etkisi incelenmiştir. Sülfat radikali bazlı fotokimyasal ileri oksidasyon prosesinde (UV-C+K2S2O8) dört farklı konsantrasyonda K2S2O8 (0,5, 1, 2 ve 3 mmol/L) kullanılmıştır. UV-C radyasyonu ile aktifleştirilen K2S2O8’in konsantrasyonunun artması ile E.coli inaktivasyonunun arttığı belirlenmiştir. UV-C prosesine, 2 mmol/L K2S2O8 ilave edilmesi ile 30 saniye içinde yaklaşık 2,7 logluk bir bakteri giderim artışı elde edilmiştir. 5,48 log E.coli inaktivasyonu sağlanması için gerekli süre, 1 mmol/L K2S2O8 kullanıldığı durumda 60 saniyede iken, 2 mmol/L K2S2O8 kullanıldığında 30 saniye olarak tespit edilmiştir. K2S2O8 konsantrasyonu 3 mmol/L’ ye çıktığında bu süre 8 saniyeye düşmüştür. Süredeki bu azalma ileri oksidasyon prosesinin elektrik maliyetini önemli ölçüde azaltacaktır.
Ergonomik risk analizi yöntemleri ve metabolik hız hesabı yazılım uygulaması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-06) Aydın, Ferdi; Özalp, Besim Türker; Gündüz, Tülün; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Endüstri Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-3607-6141; 0000-0003-0307-1026; 0000-0002-7134-3997
Ergonomik açıdan uygun olmayan çalışma koşullarının sırt, boyun, omuzlar, üst ve alt ekstremitelerde, kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olduğu bilinmektedir. Bu rahatsızlıklar fiziksel güç gerektiren ve tekrarlayan işleri yapan çalışanlarda sıklıkla görülmekte, ayrıca üretimdeki verimliliğin de düşmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada, işletmelerde çalışanlara daha kolay bir şekilde ergonomik risk analizi yöntemlerini uygulamak ve analiz sonuçlarını karşılaştırabilmek amacı ile ergonomik risk analizlerini ve metabolik hız hesabını içeren bir yazılım uygulaması tasarlanmıştır. Geliştirilen yazılım, REBA, OWAS, RULA, NIOSH Aksiyon Sınırı (AL), Tavsiye Edilen Ağırlık Sınırı (RWL), ManTRA, ROSA ve HMD yöntemlerini içermektedir. Yazılım ayrıca, farklı koşullarda çalışanın harcadığı enerjiyi hesaplayarak ortaya koyduğu metabolik hızı hesaplayan bir modül ihtiva etmektedir. Gerçekleştirilen risk analizleri ve hesaplamaların detayları ve sonuçları MS Access veri tabanında depolanmaktadır. Çalışanın mevcut ve iyileştirilmiş risk analizi sonuçları, daha sonra karşılaştırma yapabilmek amacıyla geliştirilen raporlama ara yüzü ile incelenebilmektedir. Yazılım, ISO/IEC 25010:2011 kalite standartlarına göre ergonomi uzmanlarınca değerlendirilmiş ve uygulamanın firmalar için kullanılabilirliği ve uygunluğu sunulmuştur.
The design of control system simulator
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-07) Hatun, Metin; Vatansever, Fahri; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği.; 0000-0003-0279-5508; 0000-0002-3885-8622
Selection of a suitable controller type, determination of its coefficients and adjustment if necessary is an important issue in the design of control systems. Quickly checking whether the closed loop system with a designed controller meets some desired time/frequency response criteria will save time for the student/designer. In this paper, an interactive control system simulator is designed to perform the simulations for closed-loop systems obtained with user-defined systems and different types of controllers whose parameters can be changed. The simulator allows the user to see the time/frequency response of the closed-loop system for different systems defined as single or comparatively and check whether some desired time/frequency domain criteria are satisfied, quickly. In addition, the simulator allows the possibility to see the disturbance input response and the effect of the measurement noise altogether with the reference input response, comparatively. Thus, analysis and comparison of different controllers and also teaching of control systems will be performed easily, quickly and effectively by using the simulator.
Alışveriş merkezi örneğinde yağmur suyu hasadı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-17) Kılıç, Melike Yalılı; Adalı, Sümeyye; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü.; 0000-0001-7050-6742; 0000-0002-5077-7358
Dünya genelinde sanayileşme, kentleşme ve hızlı nüfus artışıyla beraber doğal kaynaklara olan talebin büyük oranda artış göstermesi, sınırlı rezerve sahip olan bu kaynakların gelecekte ihtiyaçların karşılanması ve korunması noktasında önlem alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu kaynaklar arasında yer alan su, canlılığın devamı için vazgeçilmez bir öğe olup, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin de etkisiyle su kaynaklarının büyük bir baskı altında olduğu görülmektedir. Yağmur suyu hasadı, taşıdığı yüksek su potansiyeliyle su kaynaklarının korunması ve ek bir kaynak oluşturması bakımından büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada Bursa ilinde yer alan bir alışveriş merkezine kurulması planlanan yağmur suyu toplama sisteminin maliyet hesabı yapılmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda yağmur suyu toplama sisteminin maliyetinin 39473 $ olduğu, kurulan sistemle yıllık 2006 m3 değerinde yağmur suyunun hasat edilebileceği belirlenmiştir.
Yüksek bir binanın deprem performansına dış destek kirişlerin etkisinin doğrusal ve doğrusal olmayan yöntemlerle incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-21) Çavdar, Özlem; Çelik, Halil İbrahim
Bu çalışmada, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2019 (TBDY-2019) esas alınarak 29 katlı betonarme perde-çerçeveli bir yüksek binanın deprem yükleri altındaki davranışı incelenmiştir. TBDY 2019’da tavsiye niteliğinde dış destek kirişlerin yüksek binalarda dayanım fazlalıklarının sınırlandırılmasının gerekliliğine dikkat çeken maddesi dikkate alınarak incelenen 29 katlı binaya, bina yüksekliği H olmak üzere 0.33H ve 0.66H mesafelerinde dış destek kirişler ilave edilmiştir. Oluşturulan iki farklı sayısal model için öncelikle dayanıma göre tasarım kapsamında kullanılacak doğrusal hesap yöntemlerinden mod birleştirme yöntemine göre spektrum analizi gerçekleştirilmiştir. Yüksek binaların davranışını daha doğru tahmin edebilmek için diğer gelişmiş ülkelerdeki deprem yönetmeliklerinde olduğu gibi TBDY-2019’da doğrusal olmayan şekildeğiştirme esaslı tasarım yaklaşımı önerilmektedir. Çalışmanın sonucunda incelenen iki sayısal model için hedeflenen performans etkileri dahilinde kalınıp kalınmadığı tespit edilmiştir ve sonuçlar karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Dış destek kiriş kullanılan modelde yapı rijitliği ve perdelerde kesme kuvvetlerinin arttığı görülürken, buna bağlı olarak; yerdeğiştirmeler, göreli kat ötelemeleri, plastik dönme değerleri ve perdeler için eğilme momenti değerlerinin azaldığı görülmüştür.
Doğal ve sentetik çim zeminli futbol sahalarının drenaj tasarımları açısından karşılaştırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-21) Gezici, Kadir; Ağaçcıoğlu, Hayrullah; Kesgin, Erdal
Futbol sahalarının dış etkilere açık olması, yağış-sıcaklık gibi çevresel faktörlerden etkilenmesine sebep olmaktadır. Yılın büyük kısmında müsabakalara ev sahipliği yapması, ulusal-uluslararası birçok organizasyona ve amatör düzeye kadar geniş çaplı kullanımı olması sebebiyle bu mühendislik yapısının drenaj özellikleri dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Futbol sahalarının zemini, doğal çim yüzeyli ve sentetik(suni) çim yüzeyli olmak üzere iki tür olarak inşa edilebilir. Özellikle son yıllarda geliştirilen, kalitesi daha da arttırılan 3.Nesil sentetik çim futbol sahalarının kullanım sıklığı artmıştır. Bu çalışmada suni çim futbol sahalarının doğal olanlara göre avantaj ve dezavantajları incelenmiş ve bu iki sistem drenaj özellikleri açısından karşılaştırılmıştır.
Dinamik su bütçesi modeline destek vektör regresyonu entegrasyonu
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-21) Ersoy, Zeynep Beril; Okkan, Umut; Fıstıkoğlu, Okan
Yağış-akış modelleri kapsamında ele alınan modeller içerisinden kavramsal modeller havza dinamiğini atanan parametreler yardımıyla benzeştirmeye çalışırken, kapalı kutu modelleri ise fiziksel süreci dikkate almadan veri işleme esaslı uygulanmaktadır. Her iki yöntemin de birbirine göre avantajlı ve dezavantajlı yönleri bulunmaktadır. Örneğin kavramsal modellerin bazı parametreleri doğrusal tanımlandıklarında simülasyonlarda yanlılıklar gözlenebilmektedir. Diğer yandan, kapalı kutu modelleri tutarlı bir simülasyon için gecikmeli yağış değerlerine ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle çalışmada her iki yaklaşımın iyi yönlerini birleştiren hibrit bir model yapısının ortaya konması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, dinamik su bütçesi adı verilen kavramsal bir yağış-akış modelinin doğrusal davranış gösteren yeraltısuyu depolama elemanı yerine destek vektör makinesi eklenerek beş parametreli hibrit bir model oluşturulmuştur. Destek vektör makinesi ilavesi ile doğrusal olmayan haritalama yetisi kazanan model Balıkesir’in İkizcetepeler Baraj Havzası’nda uygulanmıştır. Hibrit modelin kavramsal modele kıyasla kalibrasyon ve validasyon dönemlerinde sırasıyla %21 ve %14 daha düşük hata performansı vermesi istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur.
Prediction model for base shear increase due to vertical ground motion in friction pendulum isolated structures
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-21) Çilsalar, Hüseyin
Seismic isolation is one of the most effective seismic hazard mitigation techniques, which has been implemented in many structures. Friction pendulum isolators are one of the most popular isolation devices to achieve energy dissipation and shear resistance that depends on the effective radius and instantaneous vertical force on them. So, the horizontal response of this type of isolators is coupled with the axial load on them, which could change due to vertical acceleration during ground shaking. Thus, it makes consideration of the vertical excitation in the design and analysis phase inevitable, especially for structures in those regions where vertical ground accelerations are more pronounced. In this study a model for the prediction of increase in base shear due to vertical motion for friction pendulum isolated structures is proposed. A simple single friction pendulum isolator system is utilized with the assumption of rigid superstructure on top and subjected to a hundred earthquake ground motions with different characteristics. A multi-layer perceptron model with three layers is utilized, and a simple computer program, which is open source, is prepared to construct probability curves. With the help of the program, within the range of the considered structural parameters in the study, probability curves related to increase in base shear, maximum isolator displacement and residual isolator displacement can be constructed, and designers can have a rough estimation on modification of these parameters due to vertical ground motion.
Atıksu toplama sistemlerindeki işletme problemlerinin tanımlanması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-27) Türk, Tubanur; Kuşkonmaz, Hüseyin; Karadağlı, Fatih
Kanalizasyon sistemlerine bırakılan ıslak mendil ve tuvalet kağıdı gibi kişisel hijyen ürünleri atıksu toplama sistemlerindeki yağ ve benzeri hidrofobik maddelerle, veya kum gibi inorganik maddelerle birleşerek katı yumaklar haline dönüşmektedir. Bu yumaklar, kanalizasyon sistemlerinde, debinin ve/veya su akış hızının düşük olduğu noktalarda birikim yapmaktadır. Bu birikimler zamanla artmakta ve kanalizasyon sisteminde tıkanmalara ve taşmalara neden olmaktadır. Tıkanma ve taşma olaylarının sonucu olarak, halk sağlığını tehdit eden hastalık riskleri, finansal kayıplar, mal ve işgücü kayıpları meydana gelmektedir. Bunun sonucunda, belediyeler ve halk ciddi maliyetlerle karşılaşmak durumunda kalmaktadır. Bu çalışmada atıksu toplama sistemlerinde meydana gelen tıkanmaların sebeplerinin sistematik bir şekilde tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, ana kanalizasyon hatlarında, sokak bacalarında ve binaların pissu hatları ile bağlantı bacalarında meydana gelen tıkanmaların sebepleri saha çalışmaları yapılarak tespit edilmiştir. Saha çalışmaları, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresine bağlı ekiplerin yardımıyla, yazarlar tarafından gerçekleştirilmiştir. Tıkanmaların sebepleri tüketici hataları ve inşaat hataları şeklinde iki ana grupta toplanmıştır. Tüketici hataları arasında bebek bezlerinin kanalizasyon sistemine bırakılması gibi örnekler yer alırken, inşaat hataları arasında altyapı sistemine yetersiz eğim verilmesi veya trafik yükü nedeniyle boruların deformasyonu gibi hususlar kaydedilmiştir. Kanalizasyon sistemlerindeki tıkanma problemlerinin kontrol altına alınabilmesi için potansiyel öneriler geliştirilmiştir.
Yapıştırma ve çift pim bağlantılı tabakalı kompozit plakalarda pimler arası mesafe değişiminin gerilmelere etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-31) Erzincanlı, İlker; Benli, Semih
Bu çalışmada çift pim bağlantısı uygulanmış ve epoksi yapıştırıcı ile yapıştırılmış cam fiber/epoksi tabakalı kompozit plakada farklı delik eksen pozisyonları için oluşan gerilmeler belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. Analiz, modelleme ve çözüm için ANSYS (V19) sonlu elemanlar yazılımı kullanılmıştır. Modelleme üç boyutlu olarak yapılmıştır. Model üzerine gerekli sınır şartları ve yüklemeler uygulanmıştır. Mevcut çalışmalardan farklı olarak, tabakalı kompozit plaka üzerindeki delik ve pim için kontak analizi yapılmış ve analiz bu şekilde gerçekleştirilmiştir. Malzemeye çekme yükü uygulanarak, delik eksenlerinin kenara ve delik eksenleri arası mesafe oranları için modeller arasında meydana gelen gerilmeler belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. Çalışmada delik ekseninin kenara uzaklığının çapa oranı (E/D) 5, 4, 3, 2 seçilmiş ve delik eksenleri arası uzaklığın çapa oranı da (K/D) 5, 4, 3, 2 seçilmiştir. Çalışmanın sonuçlarında yapıştırıcı tabakasındaki gerilmeler delik eksenlerindeki değişimlerden yüksek oranda etkilenmediği görülmüştür. Kenara yakın delikteki aynı K/D değerleri için E/D değerlerindeki azalma, basma gerilmelerinde artışa neden olmuştur. Kenardan uzaktaki delikte ise aynı K/D değerleri için E/D değerlerindeki azalma ile çekme gerilmelerinde azalma görülmüştür.
Sıcak çalışma hatlarında ısıl konfor iyileştirmesi: Soğuk yelek uygulaması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-31) Abi, Tuğçe Turan; Yamankaradeniz, Nurettin; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü.; 0000-0003-1657-2604
İnsanlar gün içerisindeki faaliyetlerinin büyük bölümünü kapalı alanlarda geçirir. Bu nedenle insanlar için kapalı mahallerde iyi bir havalandırma ve iklimlendirme sistemi tasarlamak son derece kritiktir. İyi bir havalandırma, insanlarda hem vücut sağlığı hem de çalışma verimleri adına önemli bir kıstastır. Sıcaklık maruziyeti, vücudun fizyolojik ve psikolojik dengesini, çalışma verimini önemli ölçüde etkileyen ve çalışma ortamında sıkça karşılaşılan problemlerdendir. Isıl konfor ise, kişinin bulunduğu ortamın sıcaklığı ile uyumun sağlanması ve memnuniyetsizliğin bertaraf edilmesi anlamına gelmektedir. Termal konfor şartlarının tam olarak sağlanamadığı ortamlarda çalışmak zorunda kalan çalışanların verimlerinin düştüğü, güvenli çalışma durumunun zayıfladığı ve buna bağlı olarak iş kazasına maruz kalma sıklıklarının arttığı gözlemlenmiştir. Bu yüzden ısıl işlemin zorunlu olduğu, sıcaklık maruziyetinin kaynağında yok edilemediği durumlarda çalışan kişilerin termal konfor şartlarının iyileştirilmeleri öncelikle çalışanların sağlığına sonrasında ise üretim verimine olumlu katkılar sağlayacaktır. Bu çalışmada, ısıl konforu belirleyen parametreler üzerine incelemeler yapılmış olup, örnek mahal olan sıcak şekillendirme prosesi kullanılarak sac şekillendirme yapan hatta çalışan işçilerin ısıl konfor için çalışma koşulları gözlenmiştir. Isıl konforu sağlamak adına soğuk yelek üretilmiş ve ısı transferi dikkate alınarak iyileştirici faaliyetler belirlenmiştir.
Hibrit mikroşerit-YTED bant geçiren filtrenin x-bant’ta tasarımı ve optimizasyonu
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-01-31) Güvenli, Kemal; Seçmen, Mustafa; Yenikaya, Sibel; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Mimarlık Fakültesi/Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-9423-1752
Bu makalede, X-Bant ’ta hibrit Mikroşerit-YTED (Yalıtkan Taban Entegreli Dalga Kılavuzu) bant geçiren filtrenin optimizasyon çalışması yapılmıştır. Yüksek geçiren bir YTED filtre ile alçak geçiren bir mikroşerit filtrenin seri entegrasyonuyla elde edilen hibrit bant geçiren filtrenin geometrisindeki asimetrik bölümler düzeltilmiştir. Optimizasyon çalışmasında, CST (Computer Simulation Technology) Studio Suite simülasyon programındaki 5 farklı optimizasyon algoritma tekniği hibrit M-YTED bant geçiren filtreye uygulanmıştır. Filtreye uygulanan bu tekniklerin sonuçları karşılaştırılmalı olarak verilmiştir. Metotlar karşılaştırıldığında, geçiş bandındaki S11 değerleri toplamının en düşük değerde olması nedeniyle Parçacık Sürü Optimizasyon Algoritması seçilmiştir. Filtrenin w4 parametresinin değeri 6,165 mm olarak elde edilmiştir. Filtrenin kalite faktörü, optimizasyon çalışmasıyla Guvenli ve diğ., (2021)’nin çalışmasına göre 3,21 kat artırılmıştır. Hibrit Mikroşerit-YTED bant geçiren filtrenin geçiş bandı [ω1-ω2] 7,60 GHz ile 8,40 GHz frekans aralığında, filtrenin merkez frekansı (ω0) 7,90 GHz, filtrenin bant genişliği de 0,80 GHz (%10,01) olacak şekilde tasarlanmıştır. M-YTED bant geçiren filtrenin simülasyon sonuçlarına göre, merkez frekansı 8,15 GHz ve bant genişliği 0,92 GHz'dir (%11,29). Analitik ve simülasyon sonuçları karşılaştırıldığında, analitik sonuçlara göre simülasyon merkez frekansındaki frekans değişimi %1,98 ve bant genişliği değişimi %15’dir. Analitik ve simülasyon sonuçlarının birbiriyle uyumlu olduğu görülmektedir.
Treatment of Pb – naphthalene co – contamination in soils by zero valent iron nanoparticles (NZVI) and bioremediation
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-10) Kahraman, Bekir Fatih; Altın, Ahmet
The co-contamination of soils with heavy metals and organic contaminants is a problem that requires a different and innovative approach to remediate these kinds of sites. The different nature of these two contaminant groups makes the problem complicated. Recently, zero-valent iron nanoparticles (nZVI) application has been integrated with bioremediation to be used for the remediation of halogenated organics. However, the use of this process for the remediation of co-contaminated soils has not been investigated. In this study, nZVI application integrated with bioremediation approaches (bioattenuation and biostimulation) was applied to Pb and naphthalene spiked soils in laboratory-scale reactors. Soil Pb fractions and naphthalene concentrations were monitored for 90 days. The nZVI decreased the mobility and bioavailability of Pb significantly by reducing exchangeable and carbonate bound fractions from 66.2 % to 25.8 – 37.2 % range. The nZVI also caused naphthalene degradation in the range of 38.8 – 58.5 %. Significant biodegradation of naphthalene occurred at samples subjected to nZVI and biostimulation. The highest overall naphthalene degradation (76.7 %) was obtained from the nZVI application which was integrated with biostimulation.
GPU programlama tekniği kullanılarak hızlandırılmış XCLASS yazılımı ile spektrum analizinin gerçekleştirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-13) Koçak, Yasemin Poyraz; Sevgen, Selçuk
Astronomi, çok büyük boyutlu veriler ile çalışmak zorunda olan bir alandır. Bu büyük boyutlu verilerin işlenmesi ve bu verilerden bilgi çıkarımı işlemi çok uzun zaman aldığı için bu verileri modelleyen bilgisayar yazılımlarının performansı çok önemlidir. Bu çalışmada, Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array- ALMA) isimli teleskop setinden gelen astronomik verileri modellemek için geliştirilen XCLASS (extended CASA Line Analysis Software Suite-genişletilmiş CASA Çizgi Analiz Yazılım Bölümü) adlı yazılımın çok yoğun hesaplamaların yapıldığı myXCLASS adlı bölümü, Grafik İşlemci Birimi (Graphics Processing Unit GPU) programlama tekniği kullanılarak hızlandırılmıştır. GPU programlama ortamı olarak Birleşik Hesap Cihazı Mimarisi (Compute Unified Device Architecture- CUDA) kullanılmıştır. Uygulama, Tesla K20m isimli iki adet ekran kartı üzerinde test edilmiş, CPU- GPU çalışma süresi bakımından performans karşılaştırılması yapılmış ve ayrıntılı sonuçlar sunulmuştur. Elde edilen sonuçlar ile GPU programlama tekniği kullanılarak ALMA gibi gelişmiş gözlem araçlarından elde edilen çok büyük boyutlu astronomik verilerin modellenmesinde kullanılan yazılımlarda yüksek performans kazanımı sağlanacağı gösterilmiştir.
Web page classification with deep learning methods
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-13) Kurt, Mehmet Salih; Yücel, Eylem
Today, millions of websites on the Internet are widely used to access information. For effective use of web pages with increasing numbers every day, they need to be well classified. In this study, binary and multi-class classification models have been created which can classify web pages with high accuracy. In our experiments, URLs and categories of English web pages in the Open Directory Project (ODP) were used. Training dataset was created by pulling web page texts from URL information. To our knowledge, this is the first comprehensive web page classification dataset for Turkish. In this study, Convolutional Neural Network (CNN), Long Short Term Memory (LSTM) and Gated Recurrent Unit (GRU) deep learning methods which are effective in text classification are used. Word embedding was used instead of n-gram approaches commonly used for feature extraction in text classification studies. In this study, hyper-parameter optimization was performed for deep learning models. Binary and multi-class classification models were created with the best parameters. Binary classification models were compared with the results of another study, and multi-class classification models were compared with each other. The performances of all models were examined by considering their training time and f1 scores.
Bir tekstil işletmesinde enerji verimliliği ve emisyon azaltım olanaklarının araştırılması: Havlu üretim tesisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-17) Değirmen, Duriye; Şanlı, Gizem Eker; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü.; 0000-0002-5656-0002; 0000-0002-7175-2942
Tüm dünyada nüfusun hızla artışına paralel olarak enerji arzı da artmaktadır. Enerji kaynaklarının sınırlı olması, enerji maliyetlerinin yüksek olması, enerji üretimi ve tüketimi sırasında ortaya çıkan emisyonların çevresel problemlere neden olması gibi durumlar enerjiyi verimli kullanmayı zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, Bursa’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir havlu üretimi tesisinde enerji etütleri yapılmış ve başlıca 7 iyileştirmenin uygulanması önerilmiştir. Bu iyileştirmeler; jet makinelerinin izole edilmesi, buhar kazanı su seviyesinin otomatik kontrolü, kondens dönüşlerinin toplanması, kondenslerde seviye kontrol sistemi uygulaması, kazan besi suyu şartlandırma sisteminin kurulması, kompresör emiş havasının düzenlenmesi ile ring hattı ve tesisat revizyonu şeklindedir. Bahsedilen iyileştirmelerden maddi tasarruf miktarı en az (3.141 TL/yıl) olan uygulama kompresör emiş havasının düzenlenmesi iken maddi tasarruf miktarı en fazla olan uygulama 175.583 TL/yıl ile kondens dönüşlerinin toplanmasıdır. CO2 emisyonundaki azalma oranlarının 2,7 ton/yıl ile 186 ton/ yıl arasında değişim göstereceği hesaplanmış olup önerilen iyileştirmelerin hem maliyet hem de çevresel açısından işletmelere fayda sağlayacağı sonucuna varılmıştır.
Akarsularda çözünmüş oksijen konsantrasyonunun regresyon tabanlı yöntemlerle modellenmesi: Harşit Çayı örneği
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-22) Nacar, Sinan; Baki, Osman Tuğrul; Bayram, Adem
Bu çalışmada çok değişkenli uyarlanabilir regresyon eğrileri (MARS) ve TreeNet gradyan arttırma makinesi (TreeNet) isimli regresyon tabanlı yöntemler kullanılarak çözünmüş oksijen (ÇO) konsantrasyonu modellemesi amaçlanmıştır. Modelleme çalışmasında kentsel atıksuları bünyesine alarak yer yer kirlenen Harşit Çayı (Gümüşhane) üzerinde belirlenmiş altı su kalitesi gözlem istasyonunda, 15 gün aralıklarla ve 24 kez yerinde gerçekleştirilen ÇO konsantrasyonu (mg/L), sıcaklık (°C), pH ve elektriksel iletkenlik (mS/cm) ölçümleri yanı sıra akarsudan alınan su örneklerinde laboratuvarda gerçekleştirilen sertlik (°dH) tayinleri neticesinde elde edilen veriler kullanılmıştır. Elde edilen veri setinin % 80’i kurulan modellerin eğitilmesinde geriye kalan % 20’si ise söz konusu modellerin test edilmesinde kullanılmıştır. Kurulan modellerin eğitim ve test veri seti performanslarını değerlendirmek amacıyla ortalama karesel hatanın karekökü (OKHK), ortalama mutlak hata (OMH), ortalama rölatif hata (ORH) ve determinasyon katsayısı (R2 ) performans istatistikleri kullanılmıştır. En düşük OKHK, OMH ve ORH ile en yüksek R2 değerleri eğitim veri seti için sırasıyla 0,2247 mg/L, 0,0666 mg/L, % 0,66 ve 0,9995 olarak TreeNet yönteminden, test veri seti için ise 0,2911 mg/L, 0,2336 mg/L, % 2,27 ve 0,9992 olarak MARS yönteminden elde edilmiştir. Her iki veri seti için ortalamalar dikkate alındığında ise, MARS yönteminden elde edilen performans değerlerinin TreeNet yönteminden elde edilenlere kıyasla daha iyi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Akciğer bilgisayarlı tomografi görüntülerinde görüntü işleme uygulamaları ile tümörlerinin tespit edilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-23) Özdet, Berat; İçer, Semra
Türkiye’de bir yılda tespit edilen kanser vakalarının büyük çoğunluğu olan akciğer kanseri toplam vaka sayısının yaklaşık %20’sini oluşturmaktadır. En çok ölüm oranını oluşturan akciğer kanseri günümüzde Türkiye ve dünya için önemli bir sağlık sorunu durumundadır. Bu sorunun en önemli kaynağı erken tanısında tedavisi çok daha mümkün olan birçok vakanın erken teşhis edilememesidir. Bu çalışmada Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntüleri kullanılarak tümörlerin ve nodüllerin tespit edilmesi, görüntülerden çıkarılan özelliklerin farklı sınıflandırma algoritmaları ile sınıflandırılması amaçlanmıştır. Kullanılan görüntüler DICOM formatında olup RIDER-Lung CT veri setine ait 26 görüntü üzerinde çalışılmıştır. Tümör bölgesi farklı akciğer segmentasyon yöntemleri kullanılarak elde edilmiş, tümöre ait pek çok özellik hesaplanmıştır. Hesaplanan özelliklerden istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) olanları sınıflandırma için kullanılmıştır. Anlamlı özellikler Karar ağaçları (Decision Trees) algoritmaları, Destek Vektörü Makinesi (SVM), Yakın Komşuluk Sınıflandırması (KNN) sınıflandırıcı algoritmaları ve Diskriminant analizi ile sınıflandırılarak sonuçlar karşılaştırılmıştır. Bu algoritmaların doğruluk oranları karar ağaçları %97, SVM %96,6, KNN %93,6, Diskriminant analizi %97 olarak sonuç vermiştir. Yöntemler hassasiyet ve duyarlılık olarak karşılaştırıldığında ise her iki nicelik Kuadratik SVM ve Diskriminat analizinde % 95 üstüdür. Bu karşılaştırmalar sonucunda yöntemlerin yüksek başarı oranları ile umut verici olarak gelecek çalışmalarda kullanılabileceği görülmüştür.
Classification of original and counterfeit gold matters by applying deep neural networks and support vector machines
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2022-02-27) Can, Yekta Said
Gold is one of the most counterfeited precious metals. The color of copper is like gold. For this reason, copper is one of the most used materials for color counterfeiting. When the chemical properties are concerned, wolfram is like gold (density of gold and tungsten are 19.30 g/ml and 19.25 g/ml, respectively), so it can be used as a chemical counterfeit. The purity of gold can be determined by X-ray, but this method is costly. The current low-cost methods of jewelers have been experimented with for counterfeit gold detection in this paper. When a gold matter is hit by a subject, the sound frequency is higher than the frequency of sound when the same experiment is done with copper. Furthermore, counterfeit gold color is brighter than real ones. The color of gold is unique, and it is called "gold yellow". In this research, by employing sound and image processing, counterfeit and original gold are differentiated. For the image processing part, first a Convolutional Neural Network (CNN)-based toolbox for segmenting the gold material is applied. Then, deep CNNs for differentiating the color of the gold and copper materials are employed. Promising results are achieved with both sound and image processing techniques.

Browse

Browsing by Issue Date