Fen Bilimleri Enstitüsü / Institute of Science

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/16

Browse

Browsing by Department "Bitki Islahı Genetiği ve Biyoteknolojileri Ana Bilim Dalı"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Zeytinin (Olea europaea L.) yağındaki yağ asitlerinin bileşimini etkileyen gen veya gen bölgelerinin SNP moleküler işaretleyiciler kullanılarak haritalanması
    (Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024) Kaya, Ali Can; İpek, Meryem; Fen Bilimleri Enstitüsü; Bitki Islahı Genetiği ve Biyoteknolojileri Ana Bilim Dalı; 0009-0006-1801-092X
    Zeytin (Olea europaea L.), Akdeniz iklimine sahip bölgelerde doğal olarak yayılım gösterebilen ve kültürü çok eskiden beri yapılan bir ağaç türüdür. Yağı ve meyvesi ticari olarak değerlidir. Özellikle yağı, bileşiminde yüksek oranda omega 9 (oleik asit) içerir. Oleik asit hem kardiovasküler hastalıkların oluşumunu azaltırken hem de zeytinyağını oksidasyona karşı korumaktadır. Böylece yüksek oranda oleik asit içeriğine sahip zeytinyağı eldesi, ıslah programlarının temel hedeflerinden biridir. Ancak zeytinde seleksiyon ıslahı, gençlik kısırlığı döneminin uzun olması nedeniyle çok uzun zaman almaktadır. Bu çalışmada, oleik asit içeriği yüksek zeytin genotiplerini erken dönemde seçebilmek için: SNP (single nucleotide polymorphism) moleküler belirteçleri kullanılarak yüksek yoğunluklu genetik bağlantı haritasının oluşturulması ve zeytinyağının yağ asidi bileşimini etkileyen kantitatif özellik lokuslarının (QTL) belirlenmesi amaçlanmıştır. Genetik bağlantı haritası, 121 adet bitkiden oluşan F1 popülasyonunda Genotyping By Sequencing (GBS) analizi ile tespit edilen SNP belirteçleri kullanılarak oluşturulmuştur. Oluşturulan genetik bağlantı haritasında 23 adet bağlantı grubu belirlenmiş ve 3 254SNP moleküler belirteci harita üzerine yerleştirilmiştir. Genetik bağlantı haritasının ortalama uzunluğu 0,9328 cM olarak tespit edilmiştir. QTL analizleri için yağ asitlerinin yüzdece miktarları, Gaz Kromatografisi (GC) ile ölçülerek ihtiyaç duyulan fenotipik veriler elde edilmiştir. İlk yılda toplam 31 QTL ve ikinci yılda 29 QTL keşfedilmiştir. Özellikle 1. kromozom, 2. kromozom ve 10. kromozomda yağ asidi içeriği ile ilişkili ortak QTL'ler keşfedilmiştir. Oleik asit sentezi için ilk yılda 11 QTL, ikinci yılda 12QTL keşfedilmiştir. Bu çalışma sonucunda zeytinyağında yağ asidi sentezinden sorumlu olduğu tespit edilen QTL'ler, zeytin ıslah çalışmalarında moleküler belirteç destekli seleksiyon için genetik kaynak oluşturulmasına yardımcı olabilecektir.