Sosyal Bilimler Yüksek Lisans Tezleri / Master Degree

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/26

Browse

Now showing 1 - 20 of 4223

Tasavvuftaki nefs terbiyesinin manevi danışmanlık ve rehberliğe etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-07-25) Kartal, Birgül; Peker, Hidâyet; Sosyal Bilimler Enstitüsü ; Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Ana Bilim Dalı; 0009-0002-4182-3348
Bu çalışmada modern psikolojinin kuram ve kavramlarının manevi danışmanlık ve rehberlik alanı ile olan bağlantısı ele alınmaktadır. Manevi ve mistik eğilimlerin psikoloji üzerindeki etkilerinden yola çıkarak İslam inancındaki tasavvuf anlayışı içerisindeki önemli bir öğreti olan nefs terbiyesi kavramı üzerinde durulmaktadır. Nefs terbiyesi öğretisinin manevi danışmanlık ve rehberlik alanında bir terapi yöntemi olarak kullanılabileceği konusu ele alınmıştır. Batının modern psikoloji anlayışındaki insanın manevi yönünü göz ardı eden yaklaşımı sonucu insanın psikolojik sorunlarını çözme konusundaki yetersizlikleri değerlendirilmiştir.
Yahudi filozof Martin Buber’in Siyonizm'e yaklaşımı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-06) Akçay, Sümeyye Nur; Şengül, Fatma Seda; Sosyal Bilimler Enstitüsü/Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı/Dinler Tarihi Bilim Dalı; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı; Dinler Tarihi Bilim Dalı; 0009-0008-2345-8045
Bu çalışmada Araplarla diyalog ve uzlaşma olmadan Siyonizm’in gerçekleşemeyeceğini iddia eden Martin Buber’in Siyonizm anlayışı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Buber, Siyonizm’in sadece Filistin’de bir Yahudi yurdu oluşturmakla değil, aynı zamanda bölgedeki Arap nüfusuyla barışçıl ve karşılıklı saygıya dayalı bir ilişki kurulmasıyla anlam kazanacağını savunmuştur. Ona göre, gerçek bir Siyonizm, bölgedeki tüm halkların birlikte yaşayabileceği bir ortam yaratmayı gerektirmektedir. Bu bağlamda Buber’in Siyonizm anlayışı, hem Yahudilerin kendi manevi ve kültürel kimliklerini yeniden keşfetmelerini hem de Arap komşularıyla uyum içinde yaşamalarını hedefleyen kapsayıcı bir vizyon sunmaktadır. Martin Buber’i kendi dönemindeki yaygın Siyonist anlayışları arasında öne çıkaran husus ise Siyonizm’i yalnızca politik bir hareket veya bağımsız milliyetçi bir devlet kurma ideali olarak görmeyip onun hem Yahudi halkının kendilerini gerçekleştirip kendi özlerinden bir medeniyet inşa etmelerinin bir aracı görmesi hem de dünya üzerindeki tüm halkların barış içerisinde yaşamasının kaçınılmaz yolu olduğunu savunmasıdır. Martin Buber, yaşadığı süre zarfında her daim kendi inandığı bu Siyonizm anlayışının savunucusu olmuş ve Siyonizm’in sömürgeciliğin Ortadoğu’da bir maşa gibi kullanılmasının tehlikelerini ortaya koymaya çalışmıştır. İsrail Devleti’nin kurulduğu 1948 yılından sonra da gerçek Siyonizm’in bu olmadığını hatta İsrail Devleti’nin yaptıklarının Siyonizm ile taban tabana zıt olduğunu dile getirmiştir.
Hanefî mezhebinde Ebû Hanîfe'nin hilafına İmâmeyn'in görüşlerinin Müftâ Bih olduğu meselelerin tahlili: Münâkehât örneği
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-02) Taleb, Abdullah; Uğur, Seyit Mehmet; Sosyal Bilimler Enstitüsü ; Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı ; İslam Hukuku Bilim Dalı; 0009-0002-4449-763X
Hanefî fıkıh literatüründe “İmâmeyn” lakabıyla bilinen Ebû Yûsuf ve Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî, kendisine mezhep nispet edilen Ebû Hanîfe'den sonra Hanefî mezhebinin teşekkülü, yayılması ve günümüze kadar ulaşmasında kilit rol oynamışlardır. Hanefî mezhebinde Ebû Hanîfe, Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed'in birçok meselede ihtilaf ettikleri bilinen bir husustur. Bu ihtilaflar, İslam hukuk literatürünün zenginleşmesi ve hukukî çoğulculuk açısından önem arz ederken, öte yandan hukuki istikrarı sağlama ve mezhepte müftâ bih görüşü belirleme açısından kaçınılmaz olarak bazı zorluklar neden olmaktadır. Bu bağlamda İmâmeyn'in görüşlerinin mezhep kapsamında değerlendirilmesi ve görüşlerinin müftâ bih olarak kabul edilmesinin gerekçelendirilmesi, tarih boyunca Hanefî fakihlerin temel uğraş alanlarından olmuştur. İmâmeyn’in görüşlerinin müftâ bih olduğu meselelere bakıldığında tercihin belli bir usule göre yapıldığı ve bu usule riayet edildiğinde mezhep yapılanmasının canlı ve dinamik bir yapı olduğu görülecektir. Hanefî mezhebinde Ebû Hanîfe'nin hilafına İmâmeyn'in görüşlerinin müftâ bih olduğu meselelerin tahlil edileceği bu çalışmada mezhep içi tercih bakımından İmâmeyn'in konumu ele alınmıştır. Bu amaçla mezhep kavramının tanımı, mezhep içi tercih, müftâ bih görüşün bağlayıcılığı, İmâmeyn’in Ebû Hanîfe'ye muhalif olan görüşlerinin mezhep kapsamında değerlendirmesi problemi ve İmâmeyn’in ictihad seviyesi ele alınmıştır. Daha sonra Münakehâtla alakalı Ebû Hanîfe’nin hilafına İmâmeyn’in görüşlerinin müftâ bih olduğu meseleler tahlil edilmiştir. Burada ilgili meselelerin birçok Hanefî fıkıh eserinde nasıl ele alındığı, ihtilafta tarafların görüşlerinin nasıl gerekçelendirildiği ve tarihî süreçte hangi görüşün nasıl müftâ bih hale geldiği incelenmiştir. Son olarak bir değerlendirilme yapılmış ve varılan sonuçlara yer verilmiştir.
Yeni dönem şifacılık yönelimlerinden biyoenerjinin oluşumu, gelişimi ve Türkiye’deki dindar bireyler üzerindeki etkisine dair bir araştırma
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-07-26) Yakut, Ebru; Gürses, İbrahim; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı; Din Psikolojisi Bilim Dalı; 0009-0007-4874-0190
Modern dönemde New Age yaklaşımlarından biri olan biyoenerji uygulamaları gün geçtikçe popülerleşmekte, dindar ve seküler bireyler arasında aynı oranda ivme kazanarak sosyal platformlar ve internet aracılığıyla geniş bir kitleye yayılmaktadır. Enerji şifacılığı uygulamalarının arasında biyoenerjinin ulaşılabilirliği ve kullanılabilirliği açısından kolaylığı, daha çok tercih edilme sebeplerindendir. Çalışmada biyoenerjinin Türkiye’deki dindar insanların duygu ve düşünce yapılarında yol açtığı değişiklikler ve bu değişimin dindarlıkla ilişkisi incelenmiştir. Çalışmanın amacı, modern şifacılık yönelimlerinden biyoenerjinin dayandığı felsefeyi izah etmek ve her geçen gün taraftarı artmakta olan bu uygulamalara duyulan ihtiyaçların sebeplerini, inanç ve yaşayışla bağlantısını ortaya koymaktır. Araştırmada, literatür tarama, mülâkat (yarı yapılandırılmış görüşme tekniği), nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma temelinde spiritüel, maneviyat, din, dindarlık, New Age, şifacılık ve biyoenerji kavramları ele alınmıştır. Ardından spiritüel çalışmalara katılan bireylerin demografik özelliklerini, din ve dindarlık hakkındaki düşüncelerini, spiritüel deneyimlerini, inanç ve ritüellerini tespit etmeye yönelik sorulardan oluşan mülakat formu oluşturulmuştur. Biyoenerji gibi spiritüel akımlara katılanlarla yapılan görüşmelerden elde edilen veriler betimsel ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Ulaşılan bulgular paylaşılmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de biyoenerji uygulamalarının en fazla kadınlar arasında yaygınlık kazandığı görülmüştür. Bu spiritüel yaklaşımlara katılanların yaş aralığı genelde 25-45 civarındadır. Bu oluşumlara katılanlar arasında kurumsal bir dine mensup olanların oranı daha yüksektir. Bu faaliyetlere katılan bireylerin çoğunun ahiret inancı vardır. Spiritüel yaklaşımlara yönelen bireylerin birçoğu yaşadıkları bunalımlardan uzaklaşabilmek için bu oluşumları bir umut olarak görmüşlerdir. Birçoğu dinsel bir kimlikle sunduğu tekniklerden memnunken bir kısmı rahatsızlık duyduğunu belirtmiştir. New Age veya spiritüel akımlarla ilgili akademik çalışmalara bakıldığında bunların çoğunlukla uluslararası literatürde yer aldığı görülmektedir. Türkçe literatüre bakıldığında ise konuyla ilgili çok az sayıda çalışmaya rastlanmaktadır. Alana dair açıklayıcı ve kapsamlı bir çalışma ortaya koymak amaçlanmıştır.
Munzir el-Kabbânî’nin Hukûmetu’z-Zıll adlı romanının incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-09) Olhan, Müberra Aydın; Dündar, Ahmet İhsan; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı; Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı; 0000-0002-5385-7230
Suûdi romancı Munzir el-Kabbânî’nin Hukûmetu’z-Zıll adlı romanı, yazarın mesleği olan tıp doktorluğunun yanı sıra Arap dünyasındaki edebi kimliğiyle ortaya çıkardığı ilk romanıdır. Suûdi Arap edebiyatına yeni bir perspektif kazandıran yazar, tarih ve gerilim unsurlarını bir arada kullanarak kurguladığı anlatı ile kısa sürede okuyucunun beğenisini kazanmıştır. Bu yeni kurgu üslubu Arap toplumunda daha önce takip edilen yabancı romanlardaki üslup ve anlatı biçimi olarak tanınmaktaydı. Munzir el-Kabbânî özgün üslubuyla eserlerinde yer verdiği konu ve toplumsal öğelerin yazıda hayat bulmuş halleriyle okuyucunun karşısına çıkarken, yabancı yazarlardan etkilendiği gerçeğini de gizlememektedir. Bu çalışmada Suudi Arabistan genelinde yeni bir tür mesabesinde olup, edebiyat dünyasında ses getiren Hukûmetu’z-Zıll adlı eser incelenmiştir. Öncelikle eserin türü olan ‘roman’ hakkında temel bilgiler verilmiş, daha sonra romanın yazarı ve eserinin barındırdığı öğeler roman tahlili metoduyla tanıtılmaya çalışılmıştır. Osmanlı döneminin bazı olay ve kişilerini de konu alan roman, Türkiye’deki okuyucu kitlesine tanıtılmak amacıyla böyle bir çalışmada ele alınmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın gençlere yönelik inanç temalı basılı dinî yayınları üzerine nitel bir araştırma
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-07-19) Bütüner, Merve; Gündüz, Turgay; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı; Din Eğitimi Bilim Dalı; 0000-0002-3987-1677
Bu çalışma, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın gençlere yönelik hazırladığı inanç temalı basılı dinî yayınların incelenmesini ve değerlendirilmesini hedefleyen bir alan araştırmasıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı, geçmişten bugüne toplumun birçok kesimine hitap eden yayınlar hazırlamaktadır. Bu muhatap kitlelerinden biri de gençlerdir. Özellikle son yıllarda, diğer yayınlara paralel olarak, gençlere yönelik basılı yayınlarda da artış gözlemlenmektedir. Farklı temalarla yayımlanan bu eserler içerisinden inanç temalı yayınlar, çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan temel materyal ise; Diyanet İşleri Başkanlığı’nın gençlik yayınlarından olan “Niçin İnanıyorum? (Editör: Fatih KURT)” adlı kitaptır. Çalışmada, araştırma metodu olarak bilimsel yöntemlerden nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Bu kapsamda, inanç gelişimi ana hatlarıyla oluştuğu düşünülen ve dine bakış ve yorumları açısından birbirinden farklı olduğu varsayılan 15 kişilik bir örneklem grubu ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeye katılanlar, farklı fakültelerde öğrenim görmekte olan üniversite öğrencileridir. Durum incelemesi deseninde gerçekleştirilen araştırmamızda, yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Bireysel görüşme ve odak görüşmesi teknikleri ile toplanan veriler, betimsel analiz ve içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Verilerin analizinde ise MAXQDA 12 nitel veri analiz programı kullanılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünü; “Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yayıncılık Faaliyetleri”,“Gençlik Dönemi ve İnanç” ile “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Gençlere Yönelik Yayıncılık Faaliyetleri” başlıklarının ele alındığı kavramsal ve teorik çerçeve oluşturmaktadır. Yöntemin ele alındığı ikinci bölümden sonra ise bulgular ve yorumlardan oluşan sonbölüme geçilmiştir. Bu bölümde, üniversite öğrencileri ile yapılan görüşmelerden elde edilen veriler ışığında; gençlere yönelik hazırlanan inanç temalı yayınların önemi ve gerekliliği, gençlerin bu konudaki beklenti ve tavsiyeleri, yayınların geliştirilebilir yönlerinin tespiti hedeflenmiştir. Bu kapsamda konu ile ilgili görüş ve önerilere yer verilmiştir.
Zerdüştiliğin Azerbaycan kültürüne yansımaları
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-09-10) İsmayıllı, Tarzan; Şengül, Fatma Seda; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı; Dinler Tarihi Bilim Dalı; 0009-0001-0518-6997
Bu çalışma içerisinde asırlar öncesine dayanan Zerdüştîlik dininin doğuşu ve Azerbaycan topraklarındaki etkisi araştırılmıştır. En eski tevhidi geleneklerden biri olan Zerdüştîlik içerisindeki öğretiler, bulunduğu coğrafyanın konumunun da tesiriyle hızla yayılmaimkânı bulmuştur. Değişimler ve dönüşümlere uğramış olsa da gelişinin üzerinden asırlar geçmesine rağmen bazı kaide ve inançları günümüze kadar ulaşabilmiştir. Zerdüştîlik bilhassa Sasaniler devrinde devlet dinî olduğunda Azerbaycan hem Zerdüşt’ün doğum yeri olması hasebiyle, hem de ateşgedeler sebebiyle önemli bir konumdaydı. Bundan dolayı Azerbaycan topraklarında bu eski dine ait pek çok unsurun günümüze ulaşmış olması doğal karşılanmalıdır. Günümüzde Azerbaycan’da uygulanmakta olan bazı adet ve geleneklerin Zerdüştîlikle bağlantılı olduğu tespit edilmiştir. Büyük coşkuyla kutlanan Nevruz bayramı ve Nevruz törenlerini, Zerdüştîliğin dört kutsalına has çarşambaların kutlanmasını, ateşe gösterilen saygı ve ateşin kutsallığına dair inançlar bunlara örnek gösterilebilir. Tarih içerisinde adetlerin bir kısmı dönüşüme uğramış olsa da bir kısmı başlangıçtaki haliyle günümüzde muhafaza edilmiş görünmektedir. Bu çalışma Azerbaycan’daki mevcut mimari yapılarda, dinî tören ve kutlamalarda ve halk edebiyatı nezdinde Zerdüştîlik’in yansımalarını tespit ve değerlendirme gayesiyle hazırlanmıştır.
İmam Hatip Liseleri pansiyonlarında kalan öğrencilerin problem ve beklentileri (İnegöl ve Yıldırım ilçeleri örneği)
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-01) Aknur, Esmanur; Şanver, Mehmet; Sosyal Bilimler Enstitüsü ; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı ; Din Eğitimi Bilim Dalı; 0009-0000-5648-812X
İnsan hayatının gelişim safhaları göz önünde bulundurulduğunda şüphesiz bunların en önemli ve en kritik dönemlerinden biri de ergenlik dönemidir. Bu dönemde bedensel ve ruhsal değişimler ve gelişimler gösteren gençler dini açıdan mükellef kabul edilmektedir. Bireysel ve toplumsal amacı bulunan din eğitimi, bireyin dini problemlerine, gereksinimlerine, beklentilerine doğru cevap vermeyi, hurafe ve batıl inanışlardan uzak bir din mefhumuna sahip olmayı, var olan problemleri çözüme kavuşturmayı hedeflemektedir. Bu araştırma ergenlik döneminde bulunan gençlerin dini problem ve beklentilerini tespit ederek bireyin manevi iyi oluş durumunda din eğitiminin işlevsel yönünden faydalanabilmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma gurubunu Bursa ili Yıldırım ve İnegöl İlçeleri İmam-Hatip Liseleri Pansiyon öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada veriler anket araştırması ile elde edilmiştir. Elde edilen istatiksel analizler ve hesaplamalarda SPSS programı kullanılmıştır. Bulgular, okul, pansiyon yaşantısı, öğretmen, arkadaş, kitle iletişim araçları, ailenin tutum ve davranışlarının öğrencinin dini yaşantısında hem olumlu hem de olumsuz etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır. Düşünce ve kanaatler, varsayım, mukayese, değerlendirmeler yapılarak eldeki veriler kapsamında yorumlanmaya çalışılmıştır.
Fеthindеn Moğol istilаsınа kаdаr isfiсаb
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-09-18) Aikhozha, Muhkammedamin; Maydaer, Saadet; Sosyal Bilimler Enstitüsü; İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı; İslam Tarihi Bilim Dalı; 0009-0003-8352-3228
Günümüzdе Kаzаkistаn’ın günеyindе bulunаn İsfiсаb, tаrih boyunса Türklеrin yurdu olаrаk büyük bir önеmе sаhiptir. İsfiсаb, tаrihsеl sürеçtе kuzеydеki göçеbе Türk topluluklаrı ilе Mâvеrâünnеhir’in yеrlеşik hаlklаrı аrаsındа dinî vе kültürеl bir gеçit noktаsı işlеvi görmüştür. MÖ binli yıllаrdаn itibаrеn Sаkаlаrın hâkimiyetindе olаn İsfiсаb, dеmogrаfik yаpısı аçısındаn Mâvеrâünnеhir’е kıyаslа dаhа homojеn bir nitеlik sеrgilеmiştir. MS V. аsırdа Soğdlаr şеhrе yеrlеşmiş olsаlаr dа İsfiсаb’ın nüfusunun büyük bölümünü аğırlıklı olаrаk Türk kökеnli kаbilеlеr tеşkil еtmiştir. VIII. yüzyıl bаşlаrınа kаdаr İsfiсаb vе çеvrеsindе еgеmеn olаn çеşitli din vе inаnç аkımlаrı, İslâm’ın bölgеyе girmеsiylе birliktе еtkisini kаybеtmеyе bаşlаmıştır. İslâmiyеt’in bu toprаklаrdа kök sаlmаsı, özеlliklе IX. yüzyıl sonlаrınа doğru Sâmânîler dönеmindе büyük bir ivmе kаzаnmış vе İslâm dini şеhir hаlkının çoğunluğu tаrаfındаn bеnimsеnmiştir. Kаrаhаnlılаr dönеmindе ise göçеbе Türklеrin müslümanlığı kаbul еtmеlеri üzerine İslâm’ın yаyılmаsı vе köklеşmеsi İsficab’ta dаhа dа güçlеnmiştir. Bu dönüşüm, İsfiсаb’ı аynı zаmаndа dinî vе kültürеl bir mеrkеz hаlinе gеtirmiştir. XII. yüzyılın ilk yаrısındа, İsfiсаb şеhri yаklаşık bеş аsırlık Müslümаn еgеmеnliğindеn gаyrimüslim Kаrаhıtаylаrın еlinе gеçmiştir. Kаrаhıtаylаr, yönеtim аnlаyışlаrındа dinî hoşgörüyü bеnimsеdiklеri için Müslümаn hаlk vеrgi ödеmеk koşuluylа İslâmi yаşаmlаrını sürdürmе özgürlüğünе sаhip olmuştur. XII. yüzyıl sonlаrınа doğru vе XIII. yüzyıl bаşlаrındа, İsfiсаb şеhri güçlеnеn Hârizmşah Dеvlеti’nin kontrolü аltınа girеrеk yеnidеn Müslümаn bir idаrеyе kаvuşmuştur. Аnсаk Moğol istilаsının yаklаşmаsı nеdеniylе bu durum uzun soluklu olаmаmıştır. Hârizmşahlаrın hâkimiyеti, Moğol tеhdidi kаrşısındа kısа sürеdе sonа еrmiş, bölgеnin siyаsi dеngеlеri yеnidеn аltüst olmuştur.
Türkiye’de insan ticaretine konu olan Fas uyruklu kadınlar
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-07) Acar, Merve Çağlar; Baştürk, Şenol; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Disiplinlerarası Göç Araştırmaları Ana Bilim Dalı; 0009-0009-4497-8813
Tarihte insanlığın varlığıyla beraber gelişen ve artarak devam eden göç kavramı özellikle yirmi birinci yüzyılda devletler için sorun ve önem teşkil etmektedir. II. Dünya Savaşı sonrası insan hareketliliğinin önem kazanması devletlerin işgücüne ihtiyacı popüler ve planlı bir şekilde göç politikaları uygulamaları geliştirmişlerini sağlamıştır. Ancak uygulan göç politikaları Dünya da yaşanan siyasi ve ekonomik istikrarsızlıklar, savaşlar, iç karışıklıklar, doğal afetler, işsizlik ve yoksulluk gibi nedenlerle planlı göçlerin yerini zorunlu ve kitlesel göçe bırakmasına neden olmuştur. Bu süreçte yerinden edinilen veya bireysel olarak göç etme kararı alan insanlar ağır insan hakları ihlallerine uğramalarına sebep olmuştur. Modern kölelik olarak adlandırılan ve en ağır insan hakları ihlali olduğu savunulan insan ticareti kavramı devletler için araştırılma ve tartışma konusu haline gelmiştir. Günümüzde insanlar için tehdit ve acımasız bir gerçek olan bu kavram milyonlarca insanın kölelik benzeri uygulamalarla insan ticaretine konu olmalarına neden olmaktadır. Bir suç türü olarak devletler tarafından kabul edilen bu kavram, en çok gelir getiren suçlar arasından olması ve konusun insan bedeni olması nedeniyle tercih edilmektedir. İnsan ticareti suçunda piyasa oluşturularak arz talep dengesinde bu suçun faili tacirlerin amacı yüksek kar sağlayarak kazanç elde etmek olurken, mağdurlar ise daha iyi yaşama arzusu ve verilen vaatler ile hareket etmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de insan ticaretine konu olan mağdurlar içerisinde dikkat çeken ve önemli bir yere sahip olan Fas uyruklu kadınların nasıl insan ticaretine konu olduğunu anlamak amacıyla Türkiye’ye gelme nedenleri, geliş güzergahları, tacirlerle nasıl ilişki kurdukları, hangi sömürü türüne maruz kaldıkları, mağduriyet süreçleri ve sunulan destek hizmetlerini kabul edip etmedikleri üzerine bir araştırma yapılmıştır.
Komünist Parti Dönemi Bulgaristan’da sivil din eğitimi (1944-1989)
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-16) Feleti, Asia Fahri; Ergün, Ümmügül Betül Kanburoğlu; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı; Din Eğitim Bilim Dalı; 0009-0001-3906-7101
Bu çalışma komünist yönetiminin baskıları ve tehditlerine rağmen dinî değerlerinden ve prensiplerinden vazgeçmeyip yeni nesillere İslam’ı anlatmaya çalışan Müslüman şahsiyetlerin sivil din eğitimi faaliyetlerini konu etmektedir. Çalışmanın amacı Bulgaristan’da dinin yasak olduğu dönemde bütün zorluklara rağmen Müslümanların dinî kimliklerine nasıl sahip çıktıklarını ve bir sivil eğitim hareketi olarak İslami eğitim geleneğini nasıl sürdürdüklerini o dönemde öne çıkan hocaların/âlimlerin hayatlarını inceleyerek tespit etmektir. Bu amaçla çalışmada bu dönemde sivil din eğitimi faaliyetlerinde etkin olan şahsiyetlerin hayat hikâyeleri özellikle eğitim faaliyetleri özelinde araştırılmış ve derlenmiştir. Komünist dönemde din eğitim faaliyetleri, gizli bir sosyal inisiyatif olarak sürdürüldüğünden bu dönemdeki din eğitim faaliyetlerini birincil kaynaklardan takip etmek güçtür. Aynı sebeple konuyla ilgili resmi kayıt da bulunmamaktadır. Bu durum literatürde bu alan ve döneme dair bilgi yetersizliğine sebep olmuştur. Literatürdeki söz konusu boşluk, bu çalışmanın temel motivasyonlarından biridir. Çalışma, Bulgaristan’da yaşayan Müslümanların tarihinden önemli bir parçayı bilimsel yöntem ile koruma altına aldığı için önemlidir. Araştırmada literatür taraması ve sözlü tarih yöntemi kullanılmıştır. İlgili literatür taranırken bazı isimlere sıklıkla işaret edildiği tespit edilmiştir. Öncelikle bu isimlerin yakınları ve öğrencileri ile yarı yapılandırılmış sorularla mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Sonrasında kartopu tekniği ile görüşülen bu kimselerin yönlendirdiği kişilerle görüşülmüş ve bu sayede ilgili dönemde İslam eğitimi faaliyetleri yürütmüş fakat literatürde adı geçmeyen yahut az bilinen âlimler hakkında da bilgi sahibi olunmuştur. Elde edilen bulgulardan hareketle 1944-1989 yılları arasında Bulgaristan’ın Güney bölgesinde sivil din eğitimin alanına dair faaliyetler incelenmiştir. Din eğitimi veren hocalar ve talebelerinin karşılaştığı zorluklar tespit edilmekle birlikte yaptıkları hizmetlerin kıymeti ve etkisi daha iyi anlaşılmıştır. Baskı ve engellemelere rağmen komünist dönemde din eğitimin sekteye uğramadığı ve kısmen de olsa İslam eğitim geleneğinin devam ettirildiğini ortaya konmuştur. Bunun yanı sıra sivil din eğitiminin Müslüman kimliğini koruyarak asimilasyonu engelleyen bir unsura dönüşebileceği ortaya konmuş ve Güney Bulgaristan örneğinde delilleriyle desteklenmiştir.
Sosyolojide bilim mantığı üzerine bir çalışma
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-07-26) Beşli, Esra; Özel, Aytekin; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı; Mantık Bilim Dalı; 0009-0005-0607-1357
“Düşünme” olgusu temelinde şekillenen disiplinler arasında mantık ve sosyoloji, bu araştırmanın merkezine alınmıştır. Sosyal ve mantıksal aktör olarak insanın düşünsel boyutu, sosyoloji disiplininde fenomenal dünya hakkında gözlem diliyle düşünme; mantık disiplininde formel açıdan doğru düşünme biçimi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu doğrultuda kavram temelli mantık, sosyolojik bir incelemeye konu olmuştur. Bilim mantığına dair çeşitli yaklaşımlar mevcuttur ve yeni bilim mantığı modeli arayışları yöntem tartışmalarını ortaya çıkarmıştır. Sosyolojik araştırma mantığını biçimlendiren pozitivist sosyal bilim yaklaşımı ile birlikte yorumlayıcı ve eleştirel sosyal bilim yaklaşımları da toplumsal araştırmalar bağlamında incelenmiştir. Araştırma konusunu şekillendiren, Walter L. Wallace’ın The Logic of Science in Sociology adlı eseridir. Bu eserden hareketle, sosyolojide bilim mantığının imkanı üzerine ve disiplinler arası bir yaklaşım içinde sosyoloji ve mantık ilişkiselliğine dair satır başı sayılabilcek açıklamalarda bulunulmuştur. Sosyolojide bilim mantığının imkanı sorgulanmaya açıktır ancak yöntemizm savunuculuğu yapılmadan ve açıklama-anlama kutuplaşmasına gidilmeden bu imkanın mümkün olabileceği ileri sürülmektedir.
Manevi danışmanlığın Türkiye’deki meşruiyeti: Psikolog ve psikolojik danışmanların manevi danışmanlık ve rehberlik alanına ilişkin görüşleri üzerine nitel bir araştırma
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-16) Kara, Fatma Rabia; Ergün, Ümmügül Betül Kanburoğlu; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Ana Bilim Dalı; 0009-0004-7579-2863
Dünya üzerindeki uygulamaları yüzyıla yakın bir zamandır devam eden manevi danışmanlık ve rehberlik alanı, Türkiye’de otuz yıldır gündemdedir. Her yeni düşünce ve disiplin gibi bu alan da çeşitli tepkiler almakta, ancak uygulamaları da devam etmektedir. Bununla birlikte manevi danışmanlık ve rehberlik alanı ile ilgili önemli soru işaretleri ve problemli meseleler bulunmakta; alanın meşruiyeti açısından bunların giderilmesi gerekmektedir. Psikolog ve psikolojik danışmanlar, alanın isimlendirilmesi ve konumlandırılması problemi bağlamında manevi danışmanlık ve rehberlik alanına ilişkin olumlu veya olumsuz tepkileri ile gündemde olan gruplar arasındadır. Her iki bilim dalının gelişimi açısından bu tepkilerin analiz edilmesi önem arz etmektedir. Örneğin bazı psikolog ve psikolojik danışmanlar, bu yeni alanın yetkin olmayan ve yeterli eğitimi bulunmayan kişiler marifetiyle kendi alanlarını ihlal ettiğini düşünmekte ve bu sebeple tepki göstermektedir. Bu tepkinin arkasındaki düşüncelerin bir kısmı hakiki bilgilere, bir kısmı ise kulaktan dolma bilgilere dayanmaktadır. Psikolog ve psikolojik danışmanların alana ilişkin bilgileri ve önerileri hakkında daha önce yapılmış olan araştırmanın bulunması dolayısıyla bu çalışmanın literatürdeki bu boşluğu doldurulmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış, bu kapsamda toplamda 20 psikolog ve psikolojik danışman ile görüşme sağlanmıştır. Görüşmelerin deşifreleri yapılarak nitel görüşme analiz programı olan MAXQDA Analitcs Pro (24.3.0.) uygulaması ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları görüşme yapılan katılımcılar ile sınırlı olup bu kapsamda, psikolog ve psikolojik danışmanların önemli bir kısmı, manevi danışmanlık ve rehberlik alanının belli koşullar dahilinde gerekli olduğunu düşündüğü sonucuna varılmıştır. Katılımcıların çoğu manevi danışmanlık ve rehberlik alanını sınırlarını çizilmesi gereken bir alan olarak görmektedir ve manevi danışmanların daha iyi bir eğitim sürecinden geçmesi gerektiğini belirtmiştir. Elde edilen sonuçlara bakılarak psikolog ve psikolojik danışmanların çeşitli önyargılara sahip olsalar da öngörülenin aksine alanın gerekli olduğunu düşündükleri ortaya çıkmıştır.
İtme çekme kuramı bağlamında Bangladeş beyin göçleri: Türkiye örneği
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-09-03) Ahmed, Mohammad Foyez; Eryiğit, Kadir Yasin; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Göç Araştırmaları Ana Bilim Dalı; Disiplinlerarası Göç Araştırmaları Bilim Dalı; 0000-0003-2144-069X
Bu çalışma, Bangladeş'ten Türkiye'ye beyin göçünde rol oynayan faktörleri inceleyerek, göçün hem kaynak ülke hem de hedef ülke üzerindeki etkilerine odaklanmaktadır. Beyin göçü, yüksek eğitimli bireylerin kaynak ülkelerinden daha gelişmiş ülkelere giderek oradaki iş gücüne katılması olarak tanımlanmaktadır. Küreselleşen dünyada önemi artan bu konu, yüksek gelir seviyeleri, iş güvenliği, kariyer imkânları ve bilim teknoloji olanakları gibi etkenlerle açıklanmaktadır. Gelişmiş ülkeler ihtiyaç duydukları nitelikli iş gücünü çekmek için göç politikaları oluştururken, göç veren ülkeler ise bu durumdan olumsuz etkilenmektedir. Bu dengesizlik, göç alan ülkeler ekonomik kalkınması kolaylaşırken, göç veren ülkelerin ekonomik kalkınmasını zorlaştırabilmektedir. Anket hazırlanmış ve veri toplama kartopu yöntemi ile sağlanmıştır. Çalışmada 115 örnek sayısı elde edilmektedir. Logit regresyon analizi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma, Bangladeş'ten Türkiye'ye beyin göçünü itme ve çekme kuramı çerçevesinde ele alarak derinlemesine bir analiz yapılmaktadır. Elde edilen bulgu sonucu olarak Bangladeşlilerin Türkiye’de kalma yönündeki düşüncelerini belirlemede Türkiye’ye çeken faktörlerden ziyade Bangladeş’ten iten faktörlerin daha etkili olduğu ortaya konulmuştur. Gelecekte yapılabilecek çalışmalarda, farklı demografik gruplara odaklanarak özellikle öğrenci ve meslek grupları gibi, daha spesifik, alt kırılımların incelenmesi önerilmektedir.
Osmanlı’dan günümüze tarım kesiminin vergilendirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-08) Gökşin, Yasemin; Giray, Filiz; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Maliye Ana Bilim Dalı; Maliye Teorisi Bilim Dalı; 0009-0004-3056-4613
Bu araştırmada, tarımın vergilendirilmesi konusunun Osmanlı devletinden başlanarak günümüze kadar olan değişimi incelenmiştir. Bu araştırmanın amacı Osmanlıda ve Türkiye Cumhuriyetinde tarım alanında yapılan çalışmaların incelenerek, tarım alanındaki sorunların tespiti ve tarım alanına yönelik önerilerde bulunulmasıdır. Tez iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Osmanlı Devletinde tarım , ikinci bölümde Türkiye’de tarım incelenmiştir. Tarım vergilerinin çiftçi üzerindeki etkilerine bakılmıştır. 1925 yılında kaldırılan aşar vergisinin kaldırılma nedenleri ve aşar vergisinin çiftçi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Osmanlıda yaşanan isyanların toprak vergisi ile bağlantısı araştırılmıştır. “1946 yılında yürürlüğe giren Toprak Mahsulleri Vergisi aşar vergisi devamı niteliğindedir” olgusu araştırılıp, Aşar Vergisi ve Toprak Mahsulleri Vergisi karşılaştırılmıştır. Tarım sektörü Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılasındaki payı nedeniyle çok önemli bir vergi potansiyeli oluşturmaktadır. Tarımın doğal şartlara bağımlı oluşu tarımsal gelirin hesaplanmasında yaşanan teknik zorluklar tarımda yıldan yıla fazla gelir dalgalanmalarına neden olmuştur. Bu araştırmada literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Günümüzde tarım kesimi nasıl vergilendiriliyor, iyileştirilmek için neler yapılabilir? Sorusuna yanıt aranmıştır.
Akıllı kargo dolap teknolojisinin çevrimiçi alışverişe yönelik tutum ve satın alma niyetine etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-07) Kayacan, Şule Nur; Kılıç, Serkan; Sosyal Bilimler Enstitüsü; İşletme Ana Bilim Dalı; Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı; 0009-0006-8494-5301
Gelişen teknoloji ile birlikte hayatın her alanında inovasyonlar görülmeye devam etmektedir. Gerçekleşen inovasyonlar ile birlikte hayat daha kolay bir hale gelmekte, insanlığın buna ayak uydurması gerekmektedir. Özellikle mobil cihazların bu denli gelişimi, fiziken yapılan aktivitelerin yerini daha kısa sürede, çaba sarf etmeden gerçekleştirebilmeye olanak sağlamaktadır. Akıllı kargo dolaplar da lojistik alanında gerçekleşen bir inovasyondur. Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte, alışveriş sektörünün ‘’çevrim içi’’ platformlardan gerçekleştirilmesi, kargo alanında ihtiyaç oluşturmuştur. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda akıllı kargo dolap teknolojileri çözüm olarak geliştirilmiş ve lojistik sektöründe hep kullanıcılar için hem de şirketler için çeşitli avantajlar sağlamıştır. Yapılan bu çalışmanın amacı akıllı kargo dolap teknolojilerin çevrim içi alışverişlerde tutum ve satın alma niyeti üzerine etkisinin olup olmadığını belirlemektir. Bu etkileri belirleme süreçlerinde teknolojik yatkınlık modeline sosyal etki değişkeni eklenerek bir model oluşturulmuştur. Online anket yöntemi ile yapılan bu çalışmada 18 yaş ve üzerindeki 405 tüketicinin katılımıyla gerçekleşmiştir. Çalışmanın analizi SPSS ve Smart PLS paket programı kullanılarak yapısal eşitlik modeli ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre akıllı kargo dolap teknolojilerinde modelde belirtilen değişkenlerin (sosyal etki, algılanan kalite, kullanım kolaylığı, algılanan kolaylık, güven) tutuma doğrudan etkisinin olduğu görülmüştür. Buna ek olarak kullanım kolaylığının tutum üzerinden satın alma niyetine etkisinin olmadığı görülmüş, diğer değişkenlerin tutum üzerinden satın alma niyetine dolaylı etkilerinin olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın ulaştığı bu bulguların literatüre katkı sağlaması beklenmektedir.
Suriyeli öğrencilerin eğitim, sağlık, istihdam süreçlerinde karşılaştığı sorunlar ve sosyal hizmet uygulamalarıyla ilgili görüşleri: Bursa Uludağ Üniversitesi’nde okuyan Suriyeli öğrenciler örneği
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-07-26) Aydemir, Zülal; Aydın, Mustafa Berkay; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Göç Araştırmaları Ana Bilim Dalı; Disiplinlerarası Göç Araştırmaları Bilim Dalı; 0009-0006-9381-8048
Göç olgusu insanlık tarihi kadar eski bir konu olmakla birlikte çeşitli ihtiyaçlar dahilinde de var olmaya devam edecektir. 2011 yılından itibaren ülkemiz hem hedef ülke hem de transit ülke olarak Suriyeli göçmenlere ev sahipliği yapmıştır. Türkiye tarafı olduğu Cenevre Sözleşmesine göre Avrupa dışından gelen ve iltica talebinde bulunan sığınmacıları mülteci olarak kabul etmemektedir bunun için geliştirilen Geçici Koruma Yönetmeliği gereğince Avrupa dışındaki ülkelerden gelen ve sığınma talebinde bulunan göçmenleri Geçici Koruma statüsüne sahip bireyler olarak tanımlamaktayız. Zorunlu göç süreci çok bileşenli ve komplike bir süreçtir. Göçmenler bu süreçte bir çok farklı boyutta problemlerle baş etmeye çalışırken barınma, istihdam, sağlık, eğitim, dil problemleri gibi bir çok konuda sosyal hizmet müdahalelerine de ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışmada Suriye’den ülkemize gelen bireylerin eğitim, sağlık, istihdam ve demografik unsurlar açısından sosyal hizmetlere olan etkileri incelenmektedir.
Orta Anadolu’da Kalkolitik Dönem süresince doğal çevrenin yerleşmeler üzerindeki etkileri ve Güvercinkayası
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-05) Aslan, Sevgi; Şahin, Reyhan; Güldoğan, Emre; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Arkeoloji Ana Bilim Dalı; 0009-0000-3204-8250
Tarihöncesi topluluklar sosyal yapılarının devamlılığı, değişim ve gelişimini sağlayan pek çok günlük faaliyet ve organizasyonda çevreyle yakın bir ilişki içinde olmuştur. Bu çalışmada Orta Anadolu Kapadokya Bölgesi’nde yer alan Güvercinkayası yerleşmesi merkeze alınarak, insanların yaşamlarını sürdürdükleri alanlar ve doğal çevreyle ilgili araştırmalar derlenerek, çevrenin yerleşmelere etkisi anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla Güvercinkayası ile aynı bölgede yer alan ve kültürel etkileşimin izlerini gördüğümüz kazısı yapılan, yüzey araştırmaları ile tespit edilen çeşitli insan faaliyet alanlarından elde edilen arkeolojik ve arkeometrik veriler incelenmiş, böylece bölge içi ve bölgeler arası ilişkileri karşılaştırmak mümkün olmuştur. Ayrıca iklim, volkanizma, flora, fauna ve hammadde kaynakları gibi farklı bağlamlarda yapılan araştırmalar çevresel veriler olarak ele alınmıştır. Anadolu’nun genelinde olduğu gibi Orta Anadolu Bölgesi’nde de Kalkolitik ile ilgili bilgilerimiz sınırlı olmakla birlikte güncel veriler sayesinde bugün artık daha fazla bilgiye sahibiz. Erken Kalkolitik Dönem’den Geç Kalkolitik Dönem’e kadar kronoloji vermek artık mümkündür. Volkanik Kapadokya Bölgesi’nde Kalkolitik Dönem ile ilgili başlıca araştırmalardan biri Güvercinkayası’nda yapılmıştır. Tamamı kazılan yerleşmede Orta ve Geç Kalkolitik Dönem’lere tarihlenen bulgu ve buluntular incelenmiş ve kültürel etkileşimleri sorgulanmıştır. Elde edilen sonuçlarla, Volkanik Kapadokya Bölgesi’nde yaşayan Kalkolitik toplulukların çevreyle ilişkileri anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, doğal çevrenin insan yaşamına etkisi, yer seçimini etkileyen faktörler, hammaddeye yakınlık, geçim ekonomisi vb. sorulara yönelik açıklamalar yapılmaya çalışılmıştır.
Kooperatiflerde yönetim kurulu ve yönetim kurulunun genel kurul tarafından sınırlandırılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-07-31) Öztürk, Feyza; Halit, Aker; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Özel Hukuk Ana Bilim Dalı; Ticaret Hukuku Bilim Dalı; 0009-0008-5501-6583
TTK uyarınca ticaret şirketleri arasında sayılan kooperatifler hakkındaki hükümler 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nda düzenlenmiştir. KoopK’ye göre kooperatiflerin zorunlu organları genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. Kooperatifler hakkındaki hükümler KoopK’de yer almakla birlikte, bu Kanun’da organlar arası ilişki, organların görevleri ve yetkileri konularında yeterli düzenlemeler öngörülmemiştir. Kanun’da var olan düzenlemelerde ise çelişkili ifadelere yer verilmiştir. Ayrıca bazı konulara bu Kanun’da yer verilmeyerek düzenlenmesi kooperatif ortaklarının iradesine, ana sözleşme düzenlemelerine, kurul kararlarına ve çalışma esaslarına bırakılmıştır. Bu konularda da uygulamada çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bahsi geçen sorunlardan bazıları yönetim kurulunun yetkilerinin sınırlandırılmasının sonucudur. Zira gerek KoopK’deki hükümlerden gerekse kooperatif uygulamalarından kaynaklı olarak kooperatiflerde yönetim kurulu, genel kurul tarafından sınırlandırılmaktadır. Bu nedenle çalışmamızda, söz konusu sorunlara ve sınırlandırmalara sebep olan kooperatif özellikleri, Kanun hükümleri, kooperatiflerde organların görevleri ve çalışma esasları, diğer şirketlerdeki organların görev ve yetkileri ile karşılaştırılarak incelenmiştir. Takiben var olan düzen içerisinde sorunların sonuçları, yönetim kurulunun yetkilerinin sınırlandırılması ve bu sınırlandırmaların ortadan kaldırılması için çözümler öngörülmeye çalışmıştır.
Yargıda etkinlik ve verimlilik: Avukatlarla nitel bir araştırma
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2024-08-01) Kaya, Senanur; Gülener, Serdar; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı; Hukuk Bilimi Bilim Dalı; 0009-0003-2759-0063
Bu çalışmada yargılama, yargıç, etkinlik, verimlilik ve adli kalite kavramlarının incelenmesi ile oluşturan teorik altyapı, Türkiye’deki mahkeme sistematiğinin ve avukatlık mesleğinin anlamlandırılması ile desteklenmiştir. Teorik kısımda ele alınan hususların uygulamadaki karşılığını inceleyebilmek amacıyla yarı yapılandırılmış açık uçlu sorular kullanılarak, 15 katılımcı ile mülakat usulü görüşme sağlanmış, yapılan bu görüşmeler neticesinde ortaya çıkan sonuçlar analiz edilerek incelenmiştir. Tez kapsamında araştırılan temel sorun, yargılama sürecinin etkinlik ve verimliliğinin avukatlar üzerindeki etkisidir. Bu minvalde katılımcılara şu üç soru yöneltilmiştir: Türkiye’deki yargılama süreci hakkındaki düşünceniz nedir? Bir avukat olarak yargı sistematiği içindeki yasal konumunuz hakkında ne düşünüyorsunuz? Etkin ve verimli bir yargılama sizce nasıl olmalı? Sorulan bu sorular çerçevesinde katılımcılarda adli kalite bakımından ağırlıklı olarak bir memnuniyetsizlik durumunun hâkim olduğu gözlemlemiş, katılımcılar tarafından belirtilen sorunlar ve çözüm önerileri ayrı ayrı ele alınarak çalışma sonuçlandırılmıştır.

Browse

collection.page.browse.recent.head