Two new grave stelae from Görükle

Abstract

In this article two grave stelae which were found in 2021 in Gorukle by Nilufer belonging to the province of Bursa will be introduced. One of them was found abandoned at the Gorukle Campus of the Bursa Uludag University, and the other was obtained by chance during construction excavations in Gorukle's Kurtulus District. These grave stelae will be discussed in terms of their iconography, possible workshops and chronology. In the iconography section, we will refer to important publications on the subject. Furthermore the eagle issue, which we think is closely related to the Roman Imperial cult, will be examined comprehensively. The first grave stele, which we date between 130 - 120 BC due to its stylistic features, is the earliest dated grave stele from Myrleia / Apameia. The fact that similar furniture types in the banquet scene are found on the grave stelae of Nikomedeia and Nikaia suggests that this stele was produced by a workshop in Central Bithynia. The phrase of the second grave stele "The People of Apameia" on the stele of Apollophanes and Metrophila, dated to the middle of the 2nd century AD, is important in terms of showing that the territories of the city of Myrleia / Apameia extended to modern Gorukle. The eagle with open wings depicted on this grave stele is noteworthy as it indicates that the local population was interested in Roman culture as a result of the colonization of the city by Iulius Caesar c. 49-44 BC.

Makalede, Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Görükle Mahallesi sınırları içerisinde 2021 yılında bulunan iki adet mezar steli tanıtılacaktır; bunlardan birisi Bursa Uludağ Üniversitesi Görükle Kampüsü’nde araziye terk edilmiş şekilde, diğeri Görükle’nin Kurtuluş Mahallesi’nde inşaat hafriyatı esnasında tesadüfen bulunmuştur. Mezar stelleri ikonografileri, olası atölyeleri ve kronolojileri açılarından ele alınacaktır. İkonografi konusunda ölü yemeği (symposium) sahnesi ile ilgili önemli yayınlara atıfta bulunulacak, ayrıca Roma İmparatorluk kültü ile yakın ilgisinin bulunduğunu düşündüğümüz kartal konusu ayrıntılı irdelenecektir. Stilistik özellikleri nedeniyle MÖ 130 – 120 yılları arasına tarihlediğimiz ilk mezar steli bugüne kadar Myrleia / Apameia kentine ait en erken tarihli mezar steli olma özelliğini taşımaktadır. Ziyafet sahnesinde yer alan mobilyanın benzerlerinin Nikomedeia ve Nikaia mezar stelleri üzerinde görülmesi; üretildiği atölyeyi Orta Bithynia Bölgesinde aramamız gerektiğine işaret etmektedir. MS 2. yüzyılın ortalarına tarihlendirdiğimiz Apollophanes ve Metrophila’nın mezar steli üzerinde yer alan “Apameia Halkı” ibaresi Myrleia / Apameia kenti teritoryumunun günümüz Görükle’sine kadar uzandığını göstermesi açısından önemlidir. Ayrıca mezar steli üzerinde betimlenen kanatları açık kartal betimi, kentin, MÖ 49-44 yıllarında Iulius Caesar tarafından kolonileştirilmesi sonrasında yerel halkın Roma kültürüne ilgi duyduğuna işaret etmesi açısından kayda değerdir.