Bi̇r mantık bi̇lgi̇ni̇: Hoca Abdülkeri̇m Efendi̇ ve eserleri̇

Abstract

Mantık alanında yüzyıllardan beri süregelen bilgilenme biçimi Osmanlı dünyasında 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren değişmeye başladı. Bu değişme devletin ve toplumun Batı bilgi ve kültürüne açılmasına bağlı olarak gerçekleşen bir gelişmedir. Miftahü’l-Fünun adlı tercüme eserle başlayan Mantık yenileşmesinin o yıllarda başka eserlerle de desteklendiğini görebilmekteyiz. Hoca Abdülkerim Efendi’nin çalışmaları bu yönden ilgiye değer önemde çalışmalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendisi bir Felsefe ve Mantık hocası olarak çok sayıda öğrenci yetiştirmiş olduğu gibi çok sayıda esere de imza atmış saygın bir bilim adamıdır. Eserleri arasında özellikle Mizanü’l-Adl mantık alanında son zamanların toplayıcı değere sahip kitaplarının başında yer alan son derece önemli bir çalışma ürünüdür.

The Ottoman world, where logic provided a way of gaining knowledge, began to change after the middle of the 19th century. Such changes in Ottoman State and society were due to contact with the Western world and cultures. The translation of Miftahu’l-Funun, together with other books and articles, into the Ottoman language renewed interest in Logic studies. A respected scholar, Hoca Abdulkerim Efendi was a philosophy teacher who trained many students and wrote many important books about Logic. His works were a significant contribution. One of his books, "Mizanu'l- Adl" is still known as one of the best works of Logic.