Hume: Estetik değer biçmenin iki yönü

Abstract

Hume’un zihninde beğeni sorununun nasıl çözümlendiğini keşfedebilmenin en kestirme yolu, onun Beğeni Standardı Hakkında (Of the Standard of Taste) başlıklı denemesinde açtığı kapıdan girmektir. O, bu çalışmada, açık bir biçimde, estetik değer biçmenin öznel bir doğası olduğunu iddia etse de, beğeni yargılarının değerlendirilmesine zemin hazırlayan bir beğeni standardına ulaşmayı hedefler. Onun bu girişimi, böylece, beğeni anlaşmazlıklarını çözüme kavuşturmak bir yana, beğeni sorununu içinden çıkılmaz bir hale getirmiştir. Bu bakımdan, Beğeni Standardı Hakkında’nın onu dezavantajlı bir konuma yerleştirdiği eleştirmenler tarafından sıklıkla dile getirilir. Yine de insan anlayışı onun çabasını izah eden felsefi/düşünsel bağlamın taslağını çizer. Buna bağlı olarak, beğeni yargıları öznel bir değere atıfta bulunsa da, insan doğasının evrensel ilkeleri bir beğeni standardının varlığını daha anlaşılır hale getirmektedir. Bu çalışma, ilk bölümde, Hume’un beğeni teorisindeki estetik değeri belirleyen öznel çerçeveyi açık kılmayı hedeflemektedir. İkinci bölümde, ilk bölümde elde edilen sonuçlar çerçevesinde, beğeni standardının, onun teorisinde, evrensel insan doğası ile aynı doğrultuda nasıl karakterize edildiği izah edilecektir.The shortest way to discover how the problem of taste in Hume's mind was resolved is to enter through the door he opened in his essay, Of the Standard of Taste. Although he openly claims that aesthetic appraisal is a subjective nature in the essay, he aims to achieve a standard of taste that lays the groundwork for the evaluation of the judgements of taste. His attempt thus, let alone find a solution to disagreements of taste, makes the problem of taste worse. In this regard, it is often expressed by critics that Of the Standard of Taste places him in a disadvantageous position. Even so, his view on human being sketches the philosophical/intellectual context which accounts for his attempt. Correspondingly, even though judgements of taste attribute to a subjective value, the universal principles of human nature make an existence of the standard of taste more understandable. This study, in the first section, aims to crystallize the subjective framework, which designates the aesthetic value in Hume’s theory of taste. In the second section, within the frame of the outcomes which are achieved in the former section, it will be elucidated, in his theory, how the standard of taste is characterized in line with the universal human nature.