Sera koşullarında yetiştirilen ve damla sulamayla sulanan domates bitkisinde sürdürülebilir sulama suyu yönetimi: Mogadişu/Somali örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Somali-Mogadişu ekolojik koşullarında sera ortamında yetiştirilen ve damla sulamayla sulanan domates bitkisinde sürdürülebilir sulama suyu yönetimini değerlendirmektir. Çalışmanın amacına uygun olarak, 50 katılımcı ile anket yapılarak uygun sorular yöneltilmiştir. Araştırma sonuçları, Mogadişu’da toprakların genellikle kumlu ve kumlu-tın bünyeli olduğunu, bu nedenle su tutma kapasitesi yüksek killi toprak getirilerek seralarda üretim yapıldığını göstermiştir. Su kaynağı olarak genellikle kuyu suyu kullanılmaktabu yüzden suya erişim maliyetli ve zor olmaktadır. Mogadişu’nun denize kıyı bir il olması nedeniyle sulama suyu tuzludur. Ülke genelinde damla sulama sistemi unsurları ithal olduğu için ilk kurulum maliyetleride yüksektir. Özel firmalardan temin edilen sulama suyu bir su deposuna aktarıldığından ve aynı zamanda gübreleme amaçlı kullanıldığından yosunlaşmaya neden olmaktadır. Yapılan anketler doğru filtre seçiminin yapılmadığı ve sıklıkla damlatıcıların tıkanma ve laterallerin yırtılma sorunlarıyla karşılaşıldığı belirlenmiştir. Sistem tertipleri genelde uygun bulunmuştur. Katılımcıların büyük bir bölümü damla sulama yöntemini benimsemiştir. Sulama zamanının planlanması konusunda bilgi düzeyleri yeterli olmasa da toprak nemi, iklim özellikleri gibi konularda bilinç düzeyi yüksek olarak değerlendirilmiştir. Domates verimleri sera ortamında yetiştiricilik için düşük bulunmuştur. Sonuç olarak, Mogadişu’da sera ortamında damla sulama yöntemiyle domates tarımı bölge insanları için yeni bir konudur. Mogadişu’nun başkent olmasından dolayı genellikle eğitimli kişilerin olması, sera ortamında yetiştiricilik tecrübelerinin artmasıyla daha iyi sonuçlar alınacağını göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları, Mogadişu’da zor iklim, toprak ve su koşulları altında, sera ortamında damla sulama koşulları altında domates yetiştiriciliğinin mümkün olduğunu ve ilerleyen zamanlarda daha iyi sonuçlar alınabileceğini göstermektedir.

The aim of this study is to evaluate the sustainable irrigation water management in drip-irrigated tomato grown under greenhouse environment ecological conditions in Mogadishu-Somalia. For the purpose of the research, the survey was conducted with 50 participants and appropriate questions were asked. According to the results of the research, the soils in Mogadishu are generally sandy and sandy loam textured, therefore, the production of the greenhouses has been determined by bringing clay textured soil with high water holding capacity. As a water source, well water is often used and access to water is costly and difficult. Since Mogadishu is a coastal state, the irrigation water is salty. Initial installation costs are high because drip irrigation system equipments are imported across the country. Irrigation water supplied from private companies is transferred to a water tank and at the same time is also used for fertilization purposes, algae formation. It has been determined that the correct filter selection has not been made and the drippers often clogging and tearing of the laterals are frequently encountered. System types were generally found to be appropriate. Most of the participants have adopted the method of drip irrigation. Although the level of knowledge about the planning of irrigation time is not sufficient, it is thought that the level of awareness on issues such as soil moisture and climate characteristics is high. Tomato yields were found to be low for greenhouse cultivation environments. As a result, tomato cultivation using drip irrigation in a greenhouse environment is a new topic for local people in Mogadishu. Due to the fact that Mogadishu is the capital city, there are generally educated people and it shows will have better results in increase of cultivation experience in a greenhouse environment. The results of this study show that tomato cultivation is possible in a greenhouse environment, under difficult climate, soil and water conditions, under drip irrigation conditions in and better results can be obtained in the future Mogadishu.