Farklı ekim sıklığı ve azot dozlarının Otholom ekmeklik buğday çeşidinde verim ve verim komponentlerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, bir ekmeklik buğday çeşidi olan Otholom'dan Bursa ekolojik koşullarında fazla verim almak için en uygun ekim sıklığı ve azotlu gübre miktarını belirlemek üzere yapılmıştır. Bunun için dört ekim sıklığı (450, 550, 650, 750 tane/m2) ile beş azot dozu (0, 8, 12, 16, 20 kg N/da) denenmiştir. İki yıl (1992, 1993) sürdürülen araştırmalarda ilk yılın tane verimleri ikinci yılınkilerden düşük olmuştur. Yıllar arası iklim ve toprak faktörlerindeki farklılıklar verim farklılıklarının nedeni kabul edilmiştir. Ekim sıklıkları bitkinin başak boyu, başakçık sayısı/başak, tane sayısı/başak ve tane ağırlığı/başak ve tane gibi dört verim komponenti üzerinde kısmen etkili olmuştur. Oysa araştırmanın en önemli parametresi olan tane verimi üzerinde ekim sıklıklarının hiçbir etkisi saptanmamıştır. Ancak 650 tane/m2 ekim sıklığından elde edilen verim diğer sıklıkların verimlerinden önemsenmeyecek düzeyde fazla olmuştur. Uygulanan azotlu gübre seviyeleri bitki boyu, başak boyu, başakçık sayısı/başak, tane sayısı/başak, başak sayısı/m2 ve 1000-tane ağırlığı gibi verim komponentleri ile tane verimini belirgin bir şekilde etkilemiştir. Tane verimi olarak en iyi sonuç 12 kg N/da dozundan elde edilmiştir. Sonuçlara göre adı geçen buğday çeşidinin Bursa şartlarında 550 tane/m2 ekim sıklığı ile ekilmesi ve 12 kg N/da ile gübrelenmesi önerilebilir.

This study was intented to determine the optimum plant density and nitrogen fertilizer level for obtaining higher grairı yield under Bursa's ecology. For this, four plant densities (450, 550, 650, 750 seeds/m2) and five nitrogen levels (0, 8, 12, 16, 20 kg/da) were tested. In the experiments conducted for two years. the yield of the first year was lower than that of the second year. Climatic and sail factors between two years were thought to be the main cause of the differences in the yields. Plant densities affected some of the yield components such as plant height, spikelet number/spike, seed number/spike and seed weight/spike. However, their effects on the grain yield. a main parameter yvere found insignificant. But plant density of 550 seeds/m2 produced insignifcantly more yield than the other plant densities. Plant height, spike lenght, spikelet number/spike, seed number/spike, spike number/m2 and 1000-secd weight were all affected by the applied nitrogen levels. Also, significants effects of nitrogen levels were noticed on grain yieids. 12 kg N/da level producing the highest yield. According to over all results, under Bursa's ecology. Otholom wheat variety may be sown at 550 seeds/m2 plant density and fertilized with 12 kg N/da per year.