İlköğretim Türkçe 5. sınıf ders kitaplarındaki tümce yapıları

Abstract

Bu araştırmayla, İlköğretim Türkçe beşinci smıf ders kitaplarındaki tümce yapılan sözdizimsel işlevleri dikkate alınarak saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma için İlköğretim beşinci smıf Türkçe ders kitaplarından Ahmet Gümüş ve Beşir Göğüş'e ait olan iki (2) yapıt inceleme amacıyla seçilmiştir. Söz konusu yapıtların inceleme aracı olarak belirlenmesinde, ilköğretim sınıf öğretmenleri tarafından uygun bulunması ve uzun yıllardan beri ders kitabı olarak okutuluyor olması göz önünde tutulmuştur. Tümce yapılarını irdeleyebilmek için tümcelerin sınıflandırılması gereksinimi ortaya çıkmıştır. Bunun için tümce yapılarının sözdizimsel işlevleri temel alınarak tümcelerin öbeklendirilmesi yoluna gidilmiştir. Bu yaklaşımla, öbeklendirmelerin içinde yer alan öğeler tek tek tespit edilerek "tümce tipleri" birer birer ortaya çıkarılmıştır. Böylelikle "tümce tipleri" saptanarak tümce "tipolojisi" ne ulaşılmıştır. Bu araştırmada problem; "ilköğretim Türkçe beşinci sınıf ders kitaplarındaki tümce yapıları " şeklinde ifade edilmiş ve dört alt probleme ayrılmıştır. Bu araştırma ile ilgili alt problemler aşağıdaki gibi ifade edilmiştir. 1. Tümce yapılarının belirlenmesindeki sorunlar. ı 2. Tümce yapılarının saptanmasının yararlan. 3. Literatürdeki tümce yapılan. 4. Sözdizimsel işlevleri bakımından İlköğretim Türkçe beşinci sınıf ders kitaplanndaki tümce tipleri. Araştırmada ele alınan problem ve alt problemlere ilişkin veriler Türkçe beşinci sınıf ders kitaplarındaki metinler analiz edilerek elde edilmiştir. Dilbilgisel çözümleme öğelerinin yerli yerine konulması, öğelerin ve öbcklenmelcrin sınırlarının çizilmesi her ne kadar bu çalışmada yer verilmemişse de öğrencinin anlama ve anlatma becerisinin geliştirilmesi Türkçe ders kitaplarının öğrenci düzeyine uygunluğunun araştırılabilmesi için önemlidir. Tümce yapılannın analiz edilmesi yoluyla elde edilen sonucu şöyle özetleyebiliriz: Tümce yapılan, sözdizimsel işlevleri yönüyle incelenerek tümce tipleri belirlenmiştir.