Güney Kafkasya'da Ermenı̇stan'ın kurulması ve XX. yüzyılın başlarında Azerbaycan Türklerı̇ne yapılan soykırımlar

Abstract

Bu çalışmada XX. yüzyılın başlarında Güney Kafkasya coğrafyasında meydana gelen olaylar ele alınmıştır. Günümüzde Ermeniler, dünyanın önde gelen ülkelerinde diaspora çalışmaları ile kendilerini mağdur göstererek Türkleri siyasi açıdan zor durumda bırakmaya çalışmaktadır. Bu bağlamda tezimiz söz konusu coğrafyada Çarlık Rusyası’nın himayesinde Hrıstiyan bir Ermeni devletinin kurulmasına paralel olarak Azerbaycanlı Müslüman Türklere yapılan soykırımların incelenmesi açısından ehemmiyet arz etmektedir. Ruslar, Hıristiyan Ermenileri Güney Kafkasya’da iskân etmek suretiyle tampon bir devlet kurarak, Osmanlı ile Azerbaycan arasındaki bağları koparmanın yanı sıra Anadolu ile Türk dünyası arasında da tüm ilişkilerin kesilmesini hedeflemekte idi. Rusların yürüttüğü bu politika Çar I. Petro’nun sıcak denizlere inme politikasının bir devamıydı. Söz konusu politika Ermenilerin devlet kurma idealleri ile örtüştüğü için gönüllü olarak bu plana katılmış ve bölgeye kitleler halinde göç etmişlerdir. Ruslar, 1828’de Kaçar Devleti ile Türkmençay ve 1829’da da Osmanlı Devleti ile yaptığı Edirne Anlaşmalarından sonra Ermenileri toplu halde Anadolu ve İran coğrafyasından Azerbaycan’ın Revan, Nahçivan, Zengezur, Karabağ ve Şirvan bölgelerinde iskân etmiştir. İlerleyen tarihi süreç içerisinde Ermeniler, illegal örgütler kurarak 1905-1906 ve 1918 yıllarında bölgede Müslüman Türk nüfusu korkutup kaçırmanın yanı sıra soykırımlar uygulayarak nüfusu azaltma politikası yürütmeye başladı. Sonuçta bölgede bir Ermeni Devleti kuruldu ve Anadolu ile Kafkasya’nın bağlantısı kesilmiş oldu.

In this study, the events that took place in the South Caucasus in the early 20th century are discussed. Today, Armenians are trying to leave the Turks in a politically difficult situation by portraying themselves as victims through their diaspora work in the world's leading countries. In this context, our thesis is important in terms of examining the genocides committed against Azerbaijani Muslim Turks in parallel with the establishment of a Christian Armenian state under the auspices of Tsarist Russia in the geography in question. By establishing a buffer state by settling Christian Armenians in the South Caucasus, the Russians aimed to sever the ties between the Ottoman Empire and Azerbaijan, as well as to cut off all relations between Anatolia and the Turkish world. This policy carried out by the Russians was a continuation of Tsar Peter I's policy of landing in the warm seas. Since the policy in question overlapped with the Armenians' ideals of establishing a state, they voluntarily participated in this plan and migrated to the region in droves. After the Turkmenchay Agreements with the Qajar State in 1828 and the Edirne Agreements with the Ottoman Empire in 1829, the Russians settled the Armenians en masse from Anatolia and Iran in the Revan, Nakhchivan, Zangezur, Karabakh and Shirvan regions of Azerbaijan. In the following historical process, Armenians began to pursue a policy of reducing the population by establishing illegal organizations and scaring away the Muslim Turkish population, as well as committing genocides in the region in 1905-1906 and 1918.As a result, an Armenian State was established in the region and the connection between Anatolia and the Caucasus was cut off.