Bazı organik materyallerin ve inorganik gübrelerin çemen bitkisinin gelişimine etkileri

Abstract

Bu çalışmada farklı organik (atık mantar kompostu (AMK) ve çay atığı (ÇA)) gübreler (OG) ile inorganik gübrelerin (İG) çemen (Trigonella foenum graecum) bitkisinin bazı verim unsurları üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Deneme faktöriyel dizayna göre 54 saksıda üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada çay atığı (ÇA0: % 0, ÇA1: % 2.5, ÇA2: % 5.0) ve atık mantar kompostu (AMK0: % 0, AMK1: % 2.5 ve AMK2: % 5.0) üç farklı dozda uygulanmıştır. İnorganik gübre olarak NPK kombinasyonu 3 farklı dozda ( 0, 125, 250 mg N kg-1 ; 0, 50, 100 mg P2O5 kg-1 ; 0, 75, 150 mg K2O kg-1 ) uygulanmıştır. Organik materyaller arasındaki farklılığın bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı kök uzunluğu ve kök yaş ağırlığı üzerine etkileri istatistiksel olarak önemli (P<0.01) bulunmuştur. ÇA uygulamalarının bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı ve kök kuru ağırlığı üzerine etkilerinin % 1 düzeyinde, kök yaş ağırlığı üzerine etkilerinin ise % 5 düzeyinde önemli olduğu belirlenmiştir. AMK ve İG uygulamalarının bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı, kök yaş ağırlığı ve kök uzunluğu üzerine etkilerinin % 1 düzeyinde önemli olduğu belirlenmiştir. En yüksek bitki boyu (32.94 cm), bitki yaş ağırlığı (2.95 g) ve bitki kuru ağırlığı (0.33 g) ortalamaları ÇA2 uygulamalarında elde edilmiştir. Araştırmada çay atığı ve atık mantar kompostu uygulamalarının bitki gelişimIn this study determination of effects of organic materials (spent mushroom compost (SMC), tea waste (TW)) and inorganic fertilizers on plant growth of fenugreek was aimed. The experiment was carried out according to factorial experimental design with three replication in 54 pots. Tea waste (TW0: 0 %, TW1: 2.5 %, TW2: 5.0 %) and spent mushroom compost (SMC0: 0 %, SMC 1: 2.5 %, SMC2: 5.0 %) were applied at three different doses. As inorganic fertilizer NPK combination was used three doses (0, 125, 250 mg N kg-1 ; 0, 50, 100 mg P2O5 kg-1 ; 0, 75, 150 mg K2O kg-1 ). Effects of different organic materials on plant length, plant wet weight, plant dry weight, root length and root wet weight were found significant ( P<0.01 ) statistically. Effects of TW application on plant wet weight, plant dry weight, root dry weight (P<0.05) were determined as significant statistically. Plant length, plant wet weight, plant dry weight, root wet weight and root length were significantly (P< 0.01) affected by SMC and inorganic fertilizer applications. The highest plant length (32.94 cm), plant wet weight (2.95 g), plant dry weight (0.33 g) means were obtained in TW2 applications. In this study it was determined that TW and SMC applications had generally positive effects on plant growth.