Anlık ve gecikmeli bellek yanılmasının duygusal değerlik ve cinsiyet açısından karşılaştırılması

Abstract

Mevcut çalışmada duygusal değerlik ve cinsiyetin anlık ve gecikmeli bellek yanılmaları üzerindeki etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Bu çalışmaya 55erkek ve 55 kadın olmak üzere toplam 110 lisans öğrencisi dahil edilmiştir. Katılımcılar çalışma ve test olmak üzere 2 aşamalı bir deneye katılmışlardır. Katılımcıların yarısı çalışma aşamasının hemen ardından, diğer yarısı da 24 saat sonra test edilmişlerdir. Duygusal değerlik, cinsiyet ve test etme süresinin bellek yanılması üzerindeki etkileri, duygusal değerliğe sahip DRM listeleri ile incelenmiştir. Eski, hatırlıyorum ve biliyorum yanıtlarını içeren veriler karma ANOVA analizi ile incelenmiştir. Bulgular değerlendirildiğinde duygusal değerliğin 3 kelime türü (çalışılmış ilişkili kelimeleri doğru tanıma, kritik çeldiricileri ve çalışılmamış ilişkisiz kelimeleri yanlış tanıma) üzerine etkisinin anlamlı olduğu; test etme süresinin yalnızca çalışılmış ilişkili kelimeleri doğru tanıma üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu; cinsiyetin temel etkisinin ise anlamlı olmadığı görülmüştür. Aynı zamanda duygusal değerlik ve test etme süresi ortak etkisinin, çalışılmamış ilişkisiz kelimeleri yanlış tanıma üzerindeki etkisinin de anlamlı olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak duygusal değerlik ve test etme süresinin bellek yanılması üzerindeki temel etkilerinin anlamlı olduğu; ayrıca bu iki değişkenin ortak etkisinin de yanlış tanıma düzeyini etkilediği bulunmuştur.The present study aimed to examine the effects of emotional valence and gender on immediate and delayed false memory. A total number of 110 undergraduatestudents, 55 males and 55 females, were included in this study. The participants participated in a 2-stage experiment: study and test. Half of the participants were tested immediately after the study phase and the other half of them were tested 24 hours later. The effects of emotional valence, gender and testing time on false memory were examined with DRM list with emotional valence. Data containing the answers old, remember and know were examined with mixed ANOVA analysis. When the findings were evaluated, it was seen that the effect of emotional valence on three word types (true recognition of studied related words, false recognation of critical lures, and unstudied unrelated words) was significant; the effect of testing time on true recognition of studied related words only was significant; the main effect of gender was not significant. At the same time, the interaction effect of emotional valence and testing time on false recognition of unstudied unrelated words was also found to be significant. As a result, it was found that emotional valence and testing time had a meaningful main effect on false memory, and the interaction effect of these two variables also affected the level of false recognition.