Büyükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde olası hayvan refahı uygulamalarına yönelik tüketici tercihlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Gıda arzını talebe eşitleme çabaları küresel rekabet içerisinde ve teknolojik ilerleme ile birlikte hızla artarken, kişi başına düşen küresel gelir düzeyindeki artış, tüketicilerin bilinç düzeyinin artmasına, organik tarım, gıda etiği gibi konuların da gündeme gelmesine sebep olmuştur. Hayvan refahı konusu, gıda etiği kavramı içerisinde olup, tıpkı organik tarım hareketinde olduğu gibi gelişmek-te olan bir konudur. Ekonomide “erdemli mallar” kategorisinde yer alan bu mal grubu, genel olarak talep görmemekte; ancak sosyal faydanın arttırılması için oldukça önemli kabul edilmektedir. Bu tür kavramlar daha çok “gelişmiş ülkelerde önemlidir” fikri, genel kanı olsa da, uluslararası ticaret kanallarının oldukça açık olduğu küresel dünya düzeninde, gelişmiş ülkelerle ticaret yapabilmek için “etik tarımsal üretim” yakın gelecekte tüm ülkelerin izlemek durumunda kalacağı bir kavram olacaktır. Bu noktadan hareketle bu araştırmanın amacı, Türkiye’nin hayvan refahını sağlama açısından hangi konumda olduğunun belirlenmesi olarak gösterilebilir. Çalışma, tüketicilerin katlandığı parasal külfetin hangi miktarını “hayvan refahını sağlama” için tahsis ettiğini ortaya koymaktadır. Kırmızı et ve yumurta tavukçuluğu üretim sistemlerini dikkate alan bu çalışmada sorgulanan hayvan refahı kriterleri, Avrupa Birliği’nin de kabul ettiği kriterlerdir. Çalışmada kullanılan istatistiksel araçlar parametrik olmayan analizler ile yapay bağımlı logit regresyon analiz temeline dayanan seçim modelidir. Anket sonuçlarına göre araştırmaya katılan tüketicilerin %83’ü hayvan refahı konusunda bilgisi olmadığını belirtmiştir. Ayrıca tüketicilerin %84,8’i doğrudan köylülerden alınan yumurtalarda hayvan refahının daha fazla olduğuna inanırken, kırmızı et için tüketicilerin %90,6’sı kasaptan alınan etlerde daha çok hayvan refahı olduğuna inanmaktadır. Tercih modeli sonuçlarına göre yumurta tavukçuluğunda hayvan refahı uygulamalarında bazı değişkenler için tüketici ödeme isteği belirlenmiştir. Buna göre tavukların yemlik alanlara ulaşımının artırılması durumunda tüketicilerin ödeme isteği 30 adette 0,159 TL olarak belirlenmiştir. Aynı şekilde hayvanların kapalı kafeslerde tutulmaması için tüketicilerin ödeme isteği 0,98 TL/30 adet olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda hayvanlara yapılacak fiziksel müdahelenin en uygun koşullarda sağlanması için tüketicilerin ödeme isteği 0,841 TL/30 adet olarak belirlenmiştir. Besi hayvancılığında hayvan refahı uygulamarında ise modelin sonuçlarına göre ödeme isteği çok düşük olduğundan hesaplama yapılmamıştır.While the efforts to equalize the food demand to food supply increase, with global competition and technological progress, increases in global income per capita causes an increase in consumers’ awareness and brought forward issues such as organic agriculture and food ethics. Animal welfare concept can be considered under food ethics and is a developing concept. Animal welfare that can be considered under “merit goods” in economics is important in increasing social welfare bur is not generally demanded. Even though concepts like these are considered to be “more important in developed countries in order to trade with developed countries ethical agricultural production will become more important. In this context the aim of this study can be considered as determining Turkey’s position in terms of ensuring animal welfare the study. This study, shows the monetary amount that they are ready to pay for ensuring animal welfare. The animal welfare criteria that is questioned in this study for red meat and egg laying hen production systems are criteria that are accepted by Statistical tools used in this study are non-parametric analyses and discrete choice models that are based on logit regression analyses. According to the survey results 83% of the consumers do not have any knowledge about animal welfare. Also 84,8% of the consumers believe that eggs that are bought directly from farmers have higher animal welfare levels while 90,6% of the consumers believe that red meat bought from butchers have higher animal welfare levels compared to packaged products sold in shops. According to the research results consumers willingness to pay for some of the attributes used in the study have been determined. In the case of egg laying chickens consumers’ willingnes to pay for increasing the animals’ access to feed areas has been determied to be 0,159 TL/30 eggs, willingness to pay for not keeping the animals in closed areas was 0,98 TL/30 eggs. Also willingness to pay for keeping animals from unnecesarry physical intervention was 0,841 TL/30 eggs. In cattle hısbandry willingness to pay for animal welfare applications has been determined to be too low for analysis and has not been determined.