Liyosel liflerinde fibrilasyonun ultrasonik yöntem desteğiyle kontrolü

Abstract

Bu çalışmada yeni ve gelişmekte olan teknolojilerden ultrason kullanımının kavitasyon özelliğinden yararlanılarak liyosel lifleri üzerinde fibrilasyon etkisi araştırılmıştır. Liyosel esaslı ürünlerin boyanmasında işletme numuneleri ve laboratuvar numuneleri arasında özellikle renk konusunda farklılıklar olduğu görülmektedir. Bu farklılığın işletme şartlarında kumaşın maruz kaldığı mekanik etkiler sonucu oluşan fibrilasyondan kaynaklandığı düşünülmüştür. Bu çalışmada; oluşan bu farklılığı azaltabilmek için çeşitli adımlarda ultrasonik homojenizatör ile işlemler yapılarak işletme ortamındaki mekanik etki simüle edilmiş ve böylece liyosel liflerinde fibrilasyon sağlanması konusunda araştırma yapılmıştır. Yapılan literatür araştırmaları, ultrason enerjisinin tekstil malzemeleri üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ultrason teknolojisi klasik yöntemlere göre malzemeye daha az zarar vermektedir. Özellikle yıkama kapasitesi ve boya alım verimliliğini arttırmak için birçok araştırmacı ultrason teknolojisi üzerine çalışmalar yapmış ve bu konuda makaleler yayınlanmıştır. Ancak literatürde ultrason kullanımı ile liyosel liflerinin fibrilleşmesini sağlayan çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Yapılan çalışmada üç iş paketi belirlenmiştir. Bu iş paketlerinin ilkinde belirlenen güç ve sürelerde ultrason kullanımının %100 liyosel kumaşların fibrilasyonu üzerinde etkisi araştırılmıştır. İkinci iş paketi karışım liyosel kumaşların ultrason desteği ile fibrilasyonu çalışmalarıdır. Üçüncü iş paketinde, birinci ve ikinci iş paketinde en iyi sonucu veren işlem adımı ile proses optimizasyonu yapılmıştır. Liyosel liflerinin fibrilasyonunda ultrason desteğinin kullanılmasının tüm iş paketlerinde işlem etkinliğini arttırdığı tespit edilmiş olup detaylar tez çalışmasının içerisinde verilmiştir.

In this study, the use of ultrasound, which is one of the new and developing technologies, has been investigated on the effect of fibrillation lyocell fibers by cavitation properties. In this study, it was thought that fibrillation caused by mechanical effect on the fabric surface created a difference especially in terms of color between business samples and laboratory samples, and research was conducted to simulate this difference to the mechanical effect in the business environment by supporting ultrasound with a homogenizer and to provide fibrillation in lyocell fibers. To develop washing capacity and dye uptake, various workers have focused on the ultrasonic dyeing technology and published relevant articles. But in the literature, not many studies that provide fibrillation of lyocell fibers with the use of ultrasound. In the first section of this project, the effect of the power and durations determined and the use of ultrasound on the fibrillation of %100 lyocell fabrics were investigated. In the second section of this project, ultrasound support was provided on the fibrillation of mixed lyocell fabrics. In the third section of this project, process optimization was performed with the process step that gave the best result in the first section and the second section. The use of ultrasound support in the fibrillation of lyocell fibers has been found to increase the efficiency of the process in all work sections, and the details are given in the thesis.