Kindî'nin eserlerinde psikoloji konuları

Abstract

Psikoloji bilimi bir insan ilmidir ve onu nasıl incelediği, insana dair süreçleri nasıl gözlemlediği, insanı ve ondaki duygu, inanç, faziletler, olumlu ve olumsuz tutum ve davranışları ne şekilde değerlendirdiği malumdur. Psikoloji konuları sadece günümüz psikoloji ilmi ve ona ilişkin din psikolojisi gibi ilimler tarafından incelenmiş değildir. Günümüz psikoloji bilimlerine ait kaynakların dışındaki kadîm, kutsal ve diğer bir kısım kaynaklarda psikoloji konularına rastlanmaktadır. Özellikle ilimlerin tasnifinin yapılmadığı geçmiş çağlara ait eserlerde psikolojiye dair konuların bulunması bir hakikat olduğu gibi bunların geniş araştırmalar neticesinde bulunarak ortaya çıkarılması hem bu konuların günümüz psikolojine tanıtılması ve katılması hem de geçmiş düşünürlerin konu hakkındaki fikirlerinden istifade edilebilmesi açısından önemlidir. Bu tür çalışmalar geleneğimizde bulunan düşünce ve bilim insanına karşı bir hak bilirlik ve vefa borcudur. Bu sebeple biz “İlk Dünyasının ilk Filozof”u olarak bilinen, bir çok bilime öncülük etmiş ve yüzlerce eser bırakarak kendinden sonraki düşünürlere ve ilim ehline etkisi olan Ebû Yûsuf Ya'kûb b. İshâk es-Sabbâh el-Kindî'nin günümüze ulaşan eserlerinde psikoloji ve din psikolojisine dair konuların tespit edilmesini, araştırmanın konusu olarak belirledik. Anahtar Sözcükler Kindî, Psikoloji, Din Psikolojisi, Değerler Psikolojisi

The science of psychology is a human science and it is known how it studies, observes human processes, evaluates the human and its emotions, beliefs, virtues, positive and negative attitudes and behaviors. The subjects of psychology are not only examined by today's science of psychology and related sciences such as psychology of religion. Apart from the sources of today's psychology, the subject of psychology is found in ancient, sacred and other sources. It is a fact that there are issues about psychology in the works of the past ages, especially when the sciences are not classified. It is important that these findings are found by means of extensive researches in terms of both introducing and participating in these issues in today's psychology and benefiting from the ideas of past thinkers. This kind of work is also an obligation and loyalty to the thought and the scientist who is oman in our tradition. Ebû Yûsuf Ya'kub b. İshâk es-Sabbâh el-Kindî, known as the very First Muslim and the First Arab Philosopher, is known as a pioneer of many sciences, leaving hundreds of works and making numerous contributions to the next scientist. We have determined the subjects of psychology and psychology of religion as the subject of this research. Key words al-Kindus, Psychology, Psychology of Religion, Psychology of values