Marmara bölgesinde yayılış gösteren Quercus L. (meşe) ve Fagus L. (kayın) türleri üzerindeki epifitik likenlerin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Marmara Bölgesi'nde yayılış gösteren Fagus ve Quercus taksonları üzerindeki epifitik liken çeşitliliğinin belirlenmesi ve liken türlerinin substrat tercihlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.15.05.2005 - 06.07.2008 tarihleri arasında Marmara Bölgesi'nde Fagus ve Quercus cinslerine ait taksonların bulunduğu 238 farklı lokaliteden, 4219 adet örnek toplanmıştır. Toplanan örneklerin değerlendirilmesi ile 67 cinse ait 186 liken ve 2 likenikol mantar taksonu belirlenmiştir. Tespit edilen taksonlardan, 8'i Türkiye için yeni kayıttır. Ayrıca, 8 liken ve 2 likenikol mantar taksonu Türkiye'den ikinci kez, 19 takson ise Marmara Bölgesi'nden ilk kez kaydedilmiştir.Türkiye için yeni kayıt olan taksonlar; Anisomeridium macrocarpum (Körb.) V. Wirth, Bacidia globulosa (Flörke) Hafellner & V. Wirth, Gyalecta ulmi (Sw.) Zahlbr., Lecanora jamesii J.R. Laundon, Lithographa graphidioides (Leight.) Imshaug ex Coppins & Fryday, Opegrapha viridis Pers., Ramalina dilacerata (Hoffm.) Hoffm. ve Usnea ceratina Ach.'dır.Türkiye'den ikinci kez kayıt verilen taksonlar; Arthonia leucopellaea (Ach.) Almq., Arthonia punctiformis Ach., Arthonia stellaris Kremp., Dactylospora parasitica (Flörke ex Spreng.) Zopf, Lecanora impudens Degel., Micarea melaena (Nyl.) Hedl., Ochrolechia subviridis (Høeg) Erichsen, Physconia servitii (Nádv.) Poelt, Ramalina breviuscula Nyl. ve Stigmidium congestum (Körb.) Triebel'dur.Çalışma alanında bulunan substratlar ve bunlar üzerinden tespit edilen epifitik takson sayıları ise şu şekildedir; Quercus cerris L. 145, Q. frainetto Ten. 119, Q. petraea (Mattuschka) Liebl. 102, Q. pubescens Willd. 91, Fagus oreintalis Lipsky 79, Q. virgiliana Ten. 47, Q. infectoria Olivier 42, Q. trojana P. B. Webb 42, Q. ithaburensis subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge 30, Q. robur L. 24, Q. coccifera L. 21, F. sylvatica L. 8 ve Q. hartwissiana Steven 7.Çalışma kapsamında yer alan ve epifitik liken türlerinin substratını oluşturan Fagus ve Quercus taksonlarının kabuk pH'ları ölçülmüştür. Belirlenen pH değerlerine göre liken çeşitliliğinde gözlenen farklılıklar değerlendirilmiştir. Q. cerris'in en düşük (pH 4,76), Q. frainetto'nun ise en yüksek (pH 6,16) ortalama pH değerine sahip olduğu saptanmıştır. Asit özellikteki kabukların asidofil liken taksonlarına ev sahipliği yaptığı, çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıktığı düşünülen, kabuk pH'ındaki artışın substratları nitrofil liken taksonları için uygun hale getirdiği gözlenmiştir.

In this study, we were determined epiphytic lichen biodiversity on Fagus and Quercus taxa found in the Marmara Region and aimed to investigate about substrate preference of lichen species.4219 specimens were collected from 238 different localities which were found Fagus and Quercus taxa, between the dates 15 May 2005 and 06 July 2008. In consequence of the evaluating of specimens collected, 186 lichens and 2 lichenicol fungi taxa belonging to 67 genera were determined. Of these taxa, 8 are new records for Turkey. Otherwise, 8 lichens and 2 lichenicol fungi taxa are recorded for the second time from Turkey and 19 taxa are recorded for the first time from the Marmara Region.The new records for Turkey are Anisomeridium macrocarpum (Körb.) V. Wirth, Bacidia globulosa (Flörke) Hafellner & V. Wirth, Gyalecta ulmi (Sw.) Zahlbr., Lecanora jamesii J.R. Laundon, Lithographa graphidioides (Leight.) Imshaug ex Coppins & Fryday, Opegrapha viridis Pers., Ramalina dilacerata (Hoffm.) Hoffm. and Usnea ceratina Ach..The taxa are given for the second record from Turkey; Arthonia leucopellaea (Ach.) Almq., A. punctiformis Ach., A. stellaris Kremp., Dactylospora parasitica (Flörke ex Spreng.) Zopf, Lecanora impudens Degel., Micarea melaena (Nyl.) Hedl., Ochrolechia subviridis (Høeg) Erichsen, Physconia servitii (Nádv.) Poelt, Ramalina breviuscula Nyl., and Stigmidium congestum (Körb.) TriebelSubstrates are found on study area and number of their epiphytic taxa were; Quercus cerris L. 145, Q. frainetto Ten. 119, Q. petraea (Mattuschka) Liebl. 102, Q. pubescens Willd. 91, Fagus oreintalis Lipsky 79, Q. virgiliana Ten. 47, Q. infectoria Olivier 42, Q. trojana P. B. Webb 42, Q. ithaburensis subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge 30, Q. robur L. 24, Q. coccifera L. 21, F. sylvatica L. 8 and Q. hartwissiana Steven 7 taxa.The pH values has been measured for the the Fagus and Quercus taxa?s barks which are in the scopes of the study and also substrate constitued for epiphytic lichen species. The differences in the variation of lichens has been considered according to determined pH values. It has been determined that, Q. cerris, has the lowest (pH 4.76) and Q. frainetto has the highest (pH 6.16) average pH values. Although the barks which has higher acidic characteristic hosting for acidophil lichen taxa, it has been observed that increasing pH values of barks, which is considered for different reasoning bring the substrate conditions more suitable for nitrophytic taxa.