Azerbaycan Şemkir Bölgesi'ndeki seraların yapısal durumu ve geliştirme olanakları

Abstract

Azerbaycan'da örtüaltı üretim alanlarında 2001-2016 yılları arasında önemli artışlar olmuştur. 2001 yılında Azerbaycan'da örtüaltı üretim 7,610 dekar iken 2016 yılında %285 artarak 21,650 dekar olmuştur. Azerbaycan'da örtüaltı üretimin büyük çoğunluğu seralardan oluşmaktadır. Bu seralarda genellikle sebze üretilmektedir. 2001 yılında üretilen sebze miktarı 20,154 ton iken 2016 yılında % 464 artarak 94,583 ton olmuştur. Şemkir bölgesindeki seraların kapladığı toplam alan Azerbaycandaki seraların kapladığı toplam alanın %33,8’ni (7,310 da) kaplamaktadır. Şemkir bölgesindeki seralardan elde edilen üretim Azerbaycan toplam sera üretiminin % 21’ini (19,590 ton) oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Şemkir bölgesindeki plastik örtülü seraların teknik ve yapısal yönden incelenerek mevcut durumlarının ve yapısal sorunlarının belirlenmesi ve bu sorunların çözümüne yönelik önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma yöresinde seracılık yapan işletmelerdeki sera büyüklükleri, tipleri ve örtü malzemeleriyle ilgili bilgiler istatiksel verilerden yararlanılarak elde edilmiştir. Araştırma, seracılığın yoğun olarak yapıldığı Şemkir bölgesindeki sera işletmelerinde 2018 yılı Nisan ayında anket uygulaması ve gerekli incelemelerin yerinde yapılması biçiminde yürütülmüştür. Anket çalışmasının yöreyi temsil edebilmesi amacıyla, Şemkir bölgesindeki 4 farklı köyde toplam olarak 21 adet serada anket çalışması yürütülmüştür. Anket çalışması ile yöredeki seralarda yapılan bitki üretimi, seraların yapısal özellikleri, planlama kriterleri, sera içi çevre koşullarının yeterliliği ve sera işletmelerinin araştırma konusuyla ilgili sorunları hakkında bilgi edinilmiştir. Çalışmanın sonunda, incelenen üretim seralarında çevre koşullarının denetiminde önemli rol oynayan havalandırma, ısıtma ve soğutma sistemlerinin yetersiz olduğu gözlenilmiştir. Bu yüzden, Şemkir bölgesindeki seraların modern görünümlü seralar olmadığı sonucuna varılmıştır.Significant increases have been observed in the areas of protected cultivation in Azerbaijan between 2001-2016.The total area of protected cultivation in Azerbaijan was increased from 7,610 da in 2001 to 21,650 da in 2016. In Azerbaijan, the majority of protected cultivation structures consists of greenhouses.In these greenhouses, vegetables are produced, usually .While the amount of vegetables produced in 2001 was 20,154 tons, it increased to 94,583 tons in 2016. A 33,8% (7,310 da) of the total greenhouse areas of Azerbaijan are located on the Shamkir region. The production from greenhouses in the Shamkir region constitutes 21% of the total greenhouse production in Azerbaijan (19,590 tons). In this study, it is aimed to determine the current situation and structural problems of plastic covered greenhouses in the Shamkir region and to give some recommendations to solve these problems.Information on sizes, types and covering materials of greenhouses in the study area were obtained from statistical data.The research was carried out through questionnaire and on site observations in April 2018 in greenhouse enterprises in Shamkir region, where greenhouse cultivation was performed intensively. In order to represent the region, surveys were conducted in 21 greenhouses in 4 different villages in the Shamkir region.With the survey study, information about plant production in greenhouses, structural features of greenhouses, planning criteria, sufficiency of greenhouse indoor environmental conditions and problems of greenhouse operations related to research subject were obtained. According to the results, it was observed that ventilation, heating and cooling systems which play an important role in the control of environmental conditions in production greenhouses are insufficient.Therefore, it is concluded that greenhouses in the Shamkir region should be improved for successfull and sustainable production.