Dinlenme halindeki asma çeliklerinde sıcak su ve sıcaklık şoku uygulamalarının termotolerans üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırmada "Ata Şansı", "Müşküle" ve "Sultani Çekirdeksiz" üzüm çeşitlerine ait aşı kalemleri kullanılmıştır. Aşı kalemleri 3°C'de muhafazayı takiben Önce 45°C'de sıcak hava kullanılarak 30 dakika süre ile sıcaklık şokuna tabi tutulmuşlardır. 20°C'de 4 saat inkübasyon sonrasında (3°C'de saklanan ve sıcaklık şoku uygulanmayan) kontrol grubu aşı kalemleriyle birlikte termoterapi uygulamasına alınmışlardır. Termoterapi 50°C'de 30, 60, 90; 55°C'de ise 30 ve 60 dakika uygulanmıştır. Termoterapi sonrası 24 saat süre ile 20°C'de su çektirilen aşı kalemlerinin bir grubu perlite dikilmiş diğer bir grup ise Kober 5BB anacı ile aşılanmıştır. Uygulamalar sonrasında çeşitlerin termotoleransı ve sıcaklık şokunun etkileri tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular Sultani Çekirdeksiz üzüm çeşidinin, Ata Şansı ve Müşküle üzüm çeşitlerinden daha dayanıklı olduğunu göstermiştir. Ata Şansı ve Müşküle üzüm çeşitleri 50°C'de 90 dakikaya tolerans gösterirken, Sultani Çekirdeksiz üzüm çeşidi 55°C'de 30 dakika uygulamasını tolere edebilmiştir. Uygulamalar sonrasında perlite dikimi yapılan çeliklerin kışlık gözlerinde canlılık, sürme oranı, sürgün uzunluğu, köklenme oranı ve kök sayısı artan sıcaklık ve uygulama süreleri ile belirgin bir azalma göstermiştir. Üç üzüm çeşidinin de sıcaklık şoku uygulanan gruplarda, termotoleransın arttığı ve 55°C'de 60 dakika süreyle yapılan uygulamaya dayanım gösterdikleri belirlenmiştir. Kober 5BB anacı ile aşılanan çeliklerde ise kaynaşma ve sürme oranında termoterapi süre ve sıcaklığının artmasıyla oluşan azalış sıcaklık şoku uygulaması ile engellenmiştir. Kaynaşma düzeyine ise ne termoterapi ne de sıcaklık şokunun etkili olmadığı gözlenmiştir.

In this study, scions taken from "Ata Sarısı", "Müşküle" and "Sultani Çekirdeksiz" were used. After storing at 3°C, these scions were heat shocked with hot air at 45°C for 30 minutes and the kept at 20°C for four hours. Heat shocked and control scions stored at 3°C not subjected to heat shock were exposed to the thermotherapy treatments. Thermotherapy treatments were carried out 30, 60, and 90 minutes at 50°C and for 30, 60 minutes at 55°C. After thermotherapy treatments, the scions were imbibed to tap water at 20°C for 24 hours to intake water. Then some of the scions were planted into perlite while remaining scions were grafted on Kober 5BB rootstocks. Results of thermo-tolerance at grape varieties and effects of heat shock treatment were recorded. Our results showed that the scions of Sultani Çekirdeksiz were more tolerant than those of Ata Sarısı and Müşküle. While the scions of Ata Sarısı and Müşküle varieties tolerated 90 minutes at 50°C, the scions taken from Sultani Çekirdeksiz tolerated 30 minutes at 55°C. There were significant reductions regarding number of roots, rooting ratios, ratio of sprouting buds and length of shoots and viability of buds of scions planted into perlit as the temperature and time increased. It is determined that all the scions heat shocked had high thermotolerance and tolerated 60 minutes at 55°C treatment. Reduction on grafting success and number scion with growing shoot of scions grafted on Kober 5BB due to thermotherapy and increasing temperature were minimized with heat shock treatment Either thermotherapy or heat shock did not effect success of grafting.