Çok parçalı basınç çubuklarının jaya algoritması ile optimum ağırlık tasarımı

Abstract

Metasezgisel optimizasyon yöntemleri 1990'lı yıllardan beri mühendislik problemlerini çözmek için kullanılmaktadır. Sadece bir fazı olan ve probleme özgü bir kontrol parametresi gerektirmeyen Jaya algoritması, çelik yapıların tasarımında oldukça etkili bir metasezgisel yöntemdir. Bu çalışmanın amacı, eksenel kuvvet ve eğilme momenti altındaki çok parçalı basınç çubuklarının ağırlık bakımından optimum tasarımında Jaya algoritmasının kullanılabilirliğini değerlendirmektir. Bununla birlikte, farklı tür ve ebatlardaki profil ve ara bağlantı tiplerinin optimum tasarım üzerindeki etkileri de incelenmiştir. Bu amaçla, kafes örgü elemanı ya da bağ levhaları ile birbirine bağlanan dört farklı tipte çok parçalı basınç çubuğu modeli oluşturulmuştur. Kolon elemanları olarak geniş başlıklı H profiller ve U profiller, kafes örgü elemanı olarak ise eşit kollu korniyerler kullanılmıştır. Kullanılan bu elemanlar sıcak haddelenmiş Avrupa enkesitleri arasından seçilmiştir. Kolon enkesiti ve ara mesafesi, kafes örgü elemanı ve bağ levhalarının enkesit özellikleri ve yerleşimleri ana tasarım değişkenleri olarak kullanılmıştır. Elde edilen nümerik sonuçlar değerlendirildiğinde, Jaya algoritmasının çok parçalı basınç çubuklarının optimum ağırlık tasarımında kullanılabilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Metaheuristic optimization methods have been used to solve engineering problems since 1990’s. The Jaya algorithm which has only one phase and doesn’t require any specific control parameters is a very effective metaheuristic method for designing steel structures. The objective of this study is to evaluate the usability of the Jaya in optimum weight design of hot rolled built-up steel columns under compressive axial force and bending moment. However, the effects of different profile and interconnection types on optimum design were also examined. For this purpose, four structural types of built-up columns with two different ways of interconnecting as lacing and battening are used. In a wide range of dimensions, European standard wide flange and channel types of hot-rolled steel sections are used as chords and equal angels as laces. Dimension of chords and the distance between them, dimension and placement of the lacings and battenings are used as the main design variables. The numerical results show that Jaya is a very effective and useful algorithm to obtain the optimum weight of built-up steel columns.