Die Darstellung des fremden in Deutschen und Türkischen kinderbüchern (altersgruppe 8 bis 12 Jahre)

Abstract

Ich möchte kurz auf das Symposium eingehen, dass ich im Haupteil erwahnt habe. Dieses Symposium fand im Jahre 1981 vom 11.-13. November in Ankara statt. Es ging um die Entwicklung der Kinderliteratur in der Türkei. Es wurden viele Punkte kritisiert:. Dass die Autoren viel mehr auf die Kinderliteratur eingehen sollten und qualitativ bessere Werke herausbringen;. Dass die herausgebraehten Werke kontinuierlicher von Kritikern auf ihren Wert untersucht werden sollten;. Dass die publizierten Werke strenger kontrolliert werden sollten, und vorhandene Kontrollen von "Talim Terbiye Kurulu" nicht ausreichend fîir aile auf dem Markt erscheinenden Werke sind. Man ging auch auf das Jahr 1979 ein, weil es von der UNESCO als "Internationales Kinderjahr" verkündet wurde. In dem Jahr wurden in der Türkei insgesamt 682 Bücher fur Kinder herausgegeben. Davon waren gegen 400 Stuck fur die Unterhaltung der Kinder verfasst. im Vergleich mit anderen Lândern stellte sich aber heraus, dass innerhalb der Türkei wenige Kinderbücher publiziert werden. Nach dem Jahr 1979 bemerkte man eine Abnahme an herausgegebenen Kinderbuchern.Gegenwartig kommen zwar sehr viele Bücher auf den Markt aber es geht bei diesen Werken mehr um den Gewinn als um die Qualitat. Aus einer Statistik, die in der Volkbücherei in Bursa gemacht wurde, ergab sich, dass Autoren von türkisehen Kinderbuchklassikern, wie Ömer Seyfettin, Abdullah Ziya Kozoğlu und Kemalettin Tuğcu zu den meistgelesenen gehören. Von daher kam man zu der Ansicht, dass Romane und Gedichte, die Themen aus der Nationalgeschichte und Erzâhlungen über bekannte Persönlichkeiten beinhalten, beliebt sind und als nützlich angesehen werden. Dieses Symposium regte mich zu einer kleinen Fragebogenaktion an, wie auch im41 Haupteil erwahnt, die ich in einer Grundsehule, in der ich mich zur Zeit beruflich befinde, in den 4. bis 7. Klassen durchführte. In der Fragebogenaktion wollte ich vor allem die Meinungen der Schüler im Bereich meines Themas herausfinden. Es stellte sich heraus, dass dem Schüler viel mehr an Büchem in Richtung Abenteuer liegt. Für die Frage "Bücher, die das Fremde behandeln" bestand kaum Interesse. Die Ergebnisse der Fragebogenaktion stimmen überein mit den Schlussfolgerungen der Zusammmenfassung. Zur Zeit scheint das Fremde/der Fremde noch nicht so sehr im Mittelpunkt des Interessen zu sein.

Yüksek Lisans Tezimde "Alman ve Türk Çocuk Kitaplarındaki Yabancılara bakış açısı" konu olarak işlenmiştir. Özellikle de 8-12 yaş grubuna hitap eden eserler incelemeye alınmıştır. Türkçe ve Almanca bölümünden oluşan iki kısım ele alınıp birbirine bağlantılı olarak üç aşama içerisinde işlenmiştir. Her iki kısımda (Türkçe ve Almanca) şu şekilde incelenmiştir. 1. Bölüm: Yabancılara bakış açılarının somut verilerle ele alınması 2. Bölüm: Yabancılara yönelik önyargılar ve önyargılardaki çözüm biçimleri 3. Bölüm: Kültürel alışverişler Birinci Bölümde çocuk kitaplarında ne çeşit somut ifadelerin bulunduğu işlenmiştir.Bunlar okuyucular tarafından kontrol edilebilen verilerdir. Bu bölümde Almanca ve Türkçe çocuk kitaplarında yakın benzerlikler görülmüştür, bunlar; şehir isimleri, insan adlan, konuşma biçimleri, tarihsel yapıtlar gibi bilgi kümeciklerinden oluşmaktadırlar. İkinci Bölümde ise önyargı biçimleri ele alınmış, Almanca kısırımda önyargılı konular yoğunluk kazanırken, Türkçe kısmında daha az bir oranda bu tür konulara yönelmiş olunduğu görülmüştür. Türkçe kitaplarında dikkati çeken bir unsur ise, yabancıların Türklere karşı önyargılı tutumlarıdır. Önyargı çözüm yollan incelendiğinde her iki kısımdada önyargılar, yakınlaşmalar sonrası ve başkalarının yardımıyla çözüme ulaştırıldığı görülmüştür. Aynı zamanda önyargılara! çözüme ulaşmadığı konularda bulunmakta. Bu konular genellikle savaş zamanından günümüze taşınmış olan hatıralarla ilgilidir. Almanca kısmında dikkat çeken önyargı biçimleri ise, çıkara yönelik önyargılar ve başkalarının görüşüne göre yürütülen önyargılardır. Üçüncü Bölümde kültürel alışverişlerin genel etkileri üzerinde durulmuştur. Türk çocuk 43 kitaplarında, yabancı dillerin çözümlenmesi dışında herhangi bir alışverişin olduğu gözlenememiştir. Diğer taraftan Alman çocuk kitaplarında daha çok çeşit teşkil etmektedir. Örneğin; Yemek tarifleri, el becerileri, yabancı dil gibi. Bu aşamalardan yola çıkarak Tez konumun Almanca kısmında daha çok yabancılara yönelik eğilim ve irdelemelerin bulunduğunu bunun yanı sıra kültürel alışverişlerde daha yönlü alıntılar olduğunu saptadım. Türkçe kısmında yabancıları işleyiş tarzı ise daha çok yüzeysel biçimde ele alınmakta aynı zamanda yabancılara yönelik ön yargılara fazla yer verilmediğini ve kültürel alışverişler içerisinde yabancı dil alıntılarının dışında başka çeşitlere saptanılmaması dikkat çekicidir. Türkçe çocuk kitaplarında yabancıya yönelik konuların fazla ele alınmayışı 1981'de Ankara'da "Çocuk Edebiyatı" üzerine yapılmış olan sempozyumda saptanmış konular ele alındığında, bu sonuca daha çok açıklık getireceğini düşünüyorum.