Diyabetik retinopatide konvansiyonel inflamasyon parametreleri ile inflamatuvar sitokin düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Diyabetik hastalarda akut faz yanıtı proteinleriyle birlikte interlökin 1 (IL-1), interlökin 6 (IL-6), interlökin 8 (IL-8) ve tümör nekrozis faktör alfa (TNF-α) gibi proinflamatuvar sitokinlerin düzeylerinin artmış olduğu ve bunların diyabetik mikroanjiopatinin patogenezinde önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Çalışmamızda tip 2 diyabetik hastalarda retinopati gelişimi ile ilişkili risk faktörlerini tespit etmeyi ve farklı retinopati evrelerinde eritrosit sedimentasyon hızı (ESH), serum C-reaktif protein (CRP), yüksek duyarlılıklı CRP (high sensitivity CRP hs-CRP) ve TNF-α düzeylerini karşılaştırmayı amaçladık. Çalışmamıza tip 2 diabetes mellitus (DM) tanısıyla takip edilen 64 hasta (29 erkek, 35 kadın) ile 25 sağlıklı bireyden oluşan (16 kadın,9 erkek) kontrol gurubu olmak üzere toplam 89 olgu alındı.CRP ve sitokin düzeylerini etkileyebilecek hastalığı olanlar veya ilaç kullanımı öyküsü olanlar çalışmaya alınmadılar. Diyabetik hastalar retinopatinin evresine göre üç guruba ayrıldılar: Retinopatisi olmayanlar gurup 1 ( NDR n=26), non-proliferatif retinopatisi olanlar gurup 2 (NPDR n=19) ve proliferatif retinopatisi olanlar gurup 3 (PDR n=19). Çalışmamıza alınan diyabetik hastalarda retinopati gelişimi ile hastalık süresi arasında yakın bir ilişki saptadık. Diyabetik retinopatisi (DR) olan hastalar arasında yaş dağılımı açısından anlamlı fark olmamasına rağmen, hastalık süreleri açısından anlamlı farklılık vardı. Gurup 1 hastalarının hastalık süreleri 6,9 ± 6,5 yıl, gurup 2 hastalarının 10,3 ± 5,4 yıl ve gurup 3 hastalarının ise 12,7 ± 5,1yıl idi (p>0,001). Ayrıca guruplar arasında cinsiyet dağılımı açısından da istatistiksel olarak farklılık saptadık (p<0,05). Proliferatif retinopatisi olan hastalar arasında erkek hastalar çoğunlukta iken, retinopatisi olmayan hasta gurubunda ise metabolik kontrolü kötü olan obez bayanlar çoğunluktaydı. Ayrıca proliferatif retinopatisi olan hasta gurubunda albuminüri ve insülin tedavisi alma oranı diğer guruplara göre daha yüksekti. ESH, CRP, hs-CRP ve TNF-α düzeyleri açısından, farklı retinopati evrelerinde diyabetik hastalar ile kontrol gurubu arasında belirgin bir farklılık yoktu. Hastalar BKİ ve almakta oldukları tedaviye göre guruplara ayrıldığında da inflamasyon göstergeleri ile sitokin düzeyleri arasında anlamlı fark olmadığını saptadık. Ancak CRP ve hs-CRP ile tokluk kan glukozu (TKG) arasında anlamlı derecede pozitif korelasyon vardı (p<0,001 ve rho=0,621). Ayrıca hs-CRP ile CRP ve ESH arasında da pozitif korelasyon mevcuttu (p<0,005). Hastalık süresi ve metabolik kontrol retinopati gelişimi açısından en önemli risk faktörleridir. Bu bulgulara ek olarak inflamasyon göstergeleri ile TKG'u arasında pozitif korelasyon olması, postprandiyal hipergliseminin önemini göstermektedir.

Serum levels of acute-phase proteins and inflammatory cytokines such as interleukin 1 (IL-1), interleukin 6 (IL-6), interleukin 8 (IL-8) and tumor necrosis factor alpha (TNF-α) are increased in diabetic subjects and considered to play an important role in the pathogenesis of diabetic microangiopathy. In our study we aimed to evalute the risk factors which are related to progression of diabetic retinopathy and to compare erythrocyte sedimentation rate (ESR), serum C-reactive protein (CRP), higly sensitive CRP (hs-CRP) and TNF-α levels between the different stages of diabetic retinopathy. Subjects who had history of acute disease and had used drugs which can affect the levels of the CRP and cytokine were exculuded. A total of 79 cases including 64 patients (35 women, 29 men) with type 2 diabetes mellitus and 25 healty individuals (16 women, 9 men ) as control group were enrolled into the study. Patients with diabetes were classified into three groups according to the stage of diabetic retinopathy (DR): group 1 having no-DR ( NDR n=26), group 2 nonproliferative DR ( NPDR n=19) and group 3 proliferative retinopathy ( PDR n=19). We established a close relation between duration of diabetes and grade of the retinopathy in diabetic patients who had been taken part in our study. Although, there was no difference between the age groups, there was statistically significant difference between duration of disaese in type 2 diabetic patients with retinopathy. The mean duaration of the disease was 6,9 ± 6,5 year in group 1, 10,3 ± 5,4 year in group 2 and, 12,7 ± 5,1 year in group 3 (p<0,001). The patients who had proliferative retinopathy were mostly men,and on the other hand no diabetic retinopathy group consisted of obese women that had worse metabolic control. In addition patients with proliferative retinopathy had a greater ratio of albuminuria and insulin treatment compared to the other groups. There was no difference between diabetic and control groups when we compared the ESR, serum CRP, hs-CRP and TNF-α values in both groups. We found out that there was no statistically significant difference between patients when we grouped those according to the BMI and treatment modalities. But between these groups there was a statistically significant correlation between CRP and hs-CRP with 2-hour plasma glucose (2-h PG) (p<0,001 and rho=0,621).Also we found out a positive correlation between serum hs-CRP with CRP and ESR. The positive correlation between 2-h PG levels and the inflammation and microvascular complications, point out the need of control of 2-h PG to be priorly targeted.