Un fabrikalarında zararlı ekin karaböceği [Tenebroides mauritanicus (L.), Col.: Trogossitidae]’nin tanımı, biyolojisi ve zarar şekli üzerinde araştırmalar

Thumbnail Image

Date

2005

Authors

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Uludağ Üniversitesi

Abstract

Bursa’da 1997 ve 1998 yıllarında gerçekleştirilen bu çalışmada, kepek-un karışımında gelişen Ekin karaböceği (Tenebroides mauritanicus Linneaus)’nin tanımı, biyolojisi ve zarar şekli araştırılmıştır. Çalışmalar laboratuvarda 27±1 °C sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve karanlık koşullara ayarlı inkübatörde yürütülmüştür. Çalışmalar sonucunda, morfolojik çalışmalarda T. mauritanicus’un ergin büyüklüyü dişiler için ortalama 8.78±0.57 (7.50-10.25) mm, erkekler için 7.63±0.54 (7-8.80) mm olarak, yumurta boyu ortalama 1.24±0.04 (1.15-1.33) mm olarak bulunmuştur. Ayrıca, T. mauritanicus’un pupa büyüklüyü dişiler ve erkeklerde ortalama olarak sırasıyla 8.63±0.41 (7.55-9.60) mm ve 7.57±0.48 (6.60-8.83) mm olarak belirlenmiştir. Biyolojik çalışmalar sonucunda, dişilerin bıraktıkları yumurtaların kuluçka süresinin ortalama 4.01±0.48 (2-6) gün olduğu, larvaların genellikle 5 dönem geçirdiği tespit edilmiştir. Larvaların gelişme süresi ise ortalama olarak 208.4 ± 48.3 (136-297) gün, larvalardan elde edilen pupaların gelişme süreleri ortalama 12±2.19 (10-20) gün sürmüştür. Böylece T. mauritanicus’un gelişme süresi minimum 150 gün, maximum 327 gün olarak saptanmış, cinsiyet oranı (dişi:erkek), 1.06:1 olarak tespit edilmiştir.
In this study, investigations on identification, biology and damage on bran-flour mix and damage of Cadelle (Tenebroides mauritanicus Linneaus) in flour factories were carried out in Bursa province in 1997 and 1998. The studies were conducted in laboratory at 27±1°C temperature, %65±5 relative humidity and dark conditions. As a result of, in morphological studies, average adult size of T. mauritanicus adults were; for females 8.78±0.57 (7.50-10.25) and males 7.63±0.54 (7-8.80) mm and egg length of T. mauritanicus found average 1.24±0.04 (1.15-1.33) mm. In addition, average pupal length of T. mauritanicus for female and male was found 8.63±0.41 (7.55-9.60) and 7.63±0.54 (7-8.80) mm respectively. In biological studies, the eggs were incubated in 4.01±0.48 (2-6) days. Larvae usually pass through 5 stages. The development period of larvae was an average of 208.4±48.3 (136-297) days. On the other hand, pupal stages developed 12±2.19 (10-20) day, on average. Thus, development period was found min. 150, max. 327 days on bran-flour mix. In addition, sexual ratio (female:male) was found to be 1.06:1.

Description

Bu çalışma, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde Bahattin Kovancı'nın danışmanlığında Kıymet Senan Coşkuncu tarafından hazırlanan "Bursa ilinde ekin karaböceği(tenebroides mauritanicus (L.) , col. ostomatidae) üzerinde morfolojik ve biyolojik çalışmalar" adlı teze dayanılarak hazırlanmıştır.

Keywords

Ekin karaböceği, Tenebroides mauritanicus, Biyoloji, Cadelle, Morphology, Biology, Damage, Zarar

Citation

Coşkuncu, K. S. ve Kovancı, B. (2005). "Un fabrikalarında zararlı ekin karaböceği [tenebroides mauritanicus (l.), col.: trogossitidae]’nin tanımı, biyolojisi ve zarar şekli üzerinde araştırmalar". Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1), 13-21.