Un fabrikalarında zararlı ekin karaböceği [Tenebroides mauritanicus (L.), Col.: Trogossitidae]’nin tanımı, biyolojisi ve zarar şekli üzerinde araştırmalar

Abstract

Bursa’da 1997 ve 1998 yıllarında gerçekleştirilen bu çalışmada, kepek-un karışımında gelişen Ekin karaböceği (Tenebroides mauritanicus Linneaus)’nin tanımı, biyolojisi ve zarar şekli araştırılmıştır. Çalışmalar laboratuvarda 27±1 °C sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve karanlık koşullara ayarlı inkübatörde yürütülmüştür. Çalışmalar sonucunda, morfolojik çalışmalarda T. mauritanicus’un ergin büyüklüyü dişiler için ortalama 8.78±0.57 (7.50-10.25) mm, erkekler için 7.63±0.54 (7-8.80) mm olarak, yumurta boyu ortalama 1.24±0.04 (1.15-1.33) mm olarak bulunmuştur. Ayrıca, T. mauritanicus’un pupa büyüklüyü dişiler ve erkeklerde ortalama olarak sırasıyla 8.63±0.41 (7.55-9.60) mm ve 7.57±0.48 (6.60-8.83) mm olarak belirlenmiştir. Biyolojik çalışmalar sonucunda, dişilerin bıraktıkları yumurtaların kuluçka süresinin ortalama 4.01±0.48 (2-6) gün olduğu, larvaların genellikle 5 dönem geçirdiği tespit edilmiştir. Larvaların gelişme süresi ise ortalama olarak 208.4 ± 48.3 (136-297) gün, larvalardan elde edilen pupaların gelişme süreleri ortalama 12±2.19 (10-20) gün sürmüştür. Böylece T. mauritanicus’un gelişme süresi minimum 150 gün, maximum 327 gün olarak saptanmış, cinsiyet oranı (dişi:erkek), 1.06:1 olarak tespit edilmiştir.

In this study, investigations on identification, biology and damage on bran-flour mix and damage of Cadelle (Tenebroides mauritanicus Linneaus) in flour factories were carried out in Bursa province in 1997 and 1998. The studies were conducted in laboratory at 27±1°C temperature, %65±5 relative humidity and dark conditions. As a result of, in morphological studies, average adult size of T. mauritanicus adults were; for females 8.78±0.57 (7.50-10.25) and males 7.63±0.54 (7-8.80) mm and egg length of T. mauritanicus found average 1.24±0.04 (1.15-1.33) mm. In addition, average pupal length of T. mauritanicus for female and male was found 8.63±0.41 (7.55-9.60) and 7.63±0.54 (7-8.80) mm respectively. In biological studies, the eggs were incubated in 4.01±0.48 (2-6) days. Larvae usually pass through 5 stages. The development period of larvae was an average of 208.4±48.3 (136-297) days. On the other hand, pupal stages developed 12±2.19 (10-20) day, on average. Thus, development period was found min. 150, max. 327 days on bran-flour mix. In addition, sexual ratio (female:male) was found to be 1.06:1.