Balıkesir ili tarım ve orman alanlarında ökse otları, zararları, koruma ve savaş yöntemleri

Abstract

Bu çalışmada Balıkesir Bölgesi’nde sıkça rastlanan ökse otlarının ya­yılışları ve yoğunluğu araştırılmıştır. Ayrıca zararları, koruma ve savaş yöntemleri de incelenmiştir. Deneme alanları tesadüf örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmalarımız sonunda orman alanlarının % 27.6 ’sında, tarım alanlarının % 41.6 ’sında ökse otu bulunduğu görülmüştür. Orman alanlarında; karaçam (Pinus nigra) üzerinde Viscum albüm subsp. austriacum (WLesb.) Vollman, meşe (Quercus spp.) ve kestane (Castanea sativa) ağaçları üzerinde Loranthus europaeus Jacq., ardıç (Juniperus oxycedrus) üze­rinde Arceuthobium oxycedri (DC). Bieb ve ıhlamur (Tilia spp) ağaçlarında Viscum albüm subsp. albüm türleri bulunmaktadır. Tarım alanlarında; armut (Pirus communis), ahlat (Pirus elaeagnifolia), badem (Amygdalus dulcis), kiraz (Prunus padus), kayısı (Prunus armeniaca), erik (Prunus domestica), muşmula (Mespilus germanica), üvez (Sorbus aucuparia ), alıç (Crataegus orientalis), kavak (Populus spp.), yalancı akasya (Robinia pseudpacacia) ve söğüt (Salix spp.) gibi türler üzerinde yalnızca Viscum albüm subsp. albüm bulunmaktadır. Bu ökse otunun en yaygın olduğu konukçular armut, ahlat ve badem ağaçlarıdır. Ağaç gövdelerinin dal bulunmayan alt kısımlarında ökse otu bulunmamak­tadır. Ormanlık bölgede, üzerinde V. album subsp. austriacum bulunan 247 karaçam ağacında yaptığımız bir çalışmada, her ağacın dal bulunan gövde kısmı üç eşit parçaya ayrılarak; ökse otunun yoğun bulunduğu gövde kısmı ortaya çıkarılmıştır. Buna göre; ökse otlarının % 53’ünün dallı gövdenin üst 1/3 ’ünde, % 38’ inin orta 1/3 ’ünde, 7,9 'unun da alt 1/3 ’ünde yerleştiği anlaşılmaktadır. Tarım alanlarında üzerinde V. albüm subsp. albüm bulunan farklı tür­den 34 ağaçta yaptığımız çalışmada ise; % 36.7’inin dallı gövdenin üst 1/3’ ünde, % 37’sinin orta 1/3'ünde, %25.3 ’ünün alt 1/3’ ünde yerleştiği görül­müştür. Ökse otlarının orman alanlarında yayılışının yüksekliğe bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Özellikle 1000-2000 m yüksekliğindeki Dursunbey Orman İşlet­me Müdürlüğü karaçam ormanlarında yaygın olarak görülmektedir. Bu ormanların Alaçam, Yayla ve Ayvacık Serilerindeki karaçam ormanlarında bulunan V. albüm subsp. austriacum'un hektarda 14770 m ’lük hacim artım kaybına sebep ola­cağı hesaplanmıştır. Ökse otları üzerinde; Diaspididae familyasından Corulaspis visci Schrank, Chionaspis salicis L., Coccidea familyasından Coccus hesperidum L., Eriococcinae familyasından Gossuporia spuria (Modeer) gibi bitki zararlısı böcek türleri bulunmaktadır. Bunlardan Chionaspis salicis, Coccus hesperidum ve Gossyporia spuria'lar araştırmamızla ortaya çıkarılmıştır. Çalışmalarımızın ışığı altında gerek tarım alanlarında gerekse orman alanlarında ökse otlarının sürekli olarak kontrol altında bulundurulmasının ülke ekonomisi ve orman varlığımız açısından gerekli olduğu tekrar vurgulanmaktadır.

In this study, spread and density of mistletoes in Balıkesir region has been researched and also shown how to struggle with them, how to preserve the trees and harms by the mistletoes. Mistletoes and hosts were found out by random method. At the end of our research, mistletoes have been seen in 27.6 percent of the forest and in 41.6 percent of agricultural fields. The species have been observed on the Austrian pine (Pinus nigra) Viscum album subsp. austriacum (Wiesb). Vollman, on the oak (Quercus spp.) and on the sweet chestnut (Castanea sativa) Loranthus europaeus Jacq.) on the juniper (Juniperus oxycedrus) Arceuthobium oxycedri (DC). Bieb.and on the lime trees (Tilia spp. ) Viscum album subsp. album in the forest region. V,. album subsp. album has been Observed on the common pear (Pirus com munis), wild-pear (Pirus elaeagni folia), almond (Amygdalus dulcis), bird cherry (Prunus padus), apricot (Prunus armeniaca), wild plum (Prunus domes- tica), medlar (Mespilus ger mani ca), European mountainash (Sorbus aucuparia), hawthorn (Crataegus orientalis), poplar (Populus spp. ) False acacia (Robinia pseud ocacia) and willow-trees (Salix spp.) in the cultivated fields. This mistletoe has been seen especially on the pear, wild pear and almond trees as hosts. In the research done on 247 Austrian pines in forest it has been found out that 53 percent of mistletoes are placed on the top of, 38 percent in the middle of, 9 percent at the bottom of the live crown of the trees. According to the research done on the thirty-four diffrent species of trees which have V. album subsp. album has shown at the top of, 37 percent in the middle of and 25 percent at the bottom of the live crown of these trees.It has been seen that dispersion of mistletoes in the forest is de pendent on the altitude It has been densely seen especially on the Austrian pine in the forest of Dursunbey at 1000 and 2000 metres. V. album subsp. 3 austriacum has been calculated to cause 14 770 m decrease in growth in valume on Alaçam, Yayla and Ayvacxk districts. Insects such as Corulaspis visci Schrank, Chionaspis salicis L.(Dia- spididae), Coccus hesperidum L. (Coccidea) t Gossyporia spuria (Modeer ) (Erio- coccinae) various types are found on the mistletoes. Chionaspis salicis, Coccus hesperidum and Gossyporia spuria specres have been found out by our research. According to the results obtained from this research, we believe that It is necessary to struggle with mistletoes in forest and agricultural fields in Balıkesir, as well.