21. yüzyılda Türkiye’de tasavvufa yönelik eleştiriler ve cevapları

Abstract

Tasavvufa dair sunulan eleştiriler, erken dönemlerden itibaren mevcut olmakla birlikte günümüzde tasavvufa yönelik eleştiriler varlığını korumaktadır. Kelam, fıkıh, hadis gibi ilimler yanında en çok eleştiriye ve önyargılara maruz kalan ilim olması sebebiyle de dikkatleri çekmektedir. Lehte ve aleyhte olmak üzere birçok kimsenin kendinden söz ettirdiği bir tartışma konusu olmaktadır. Günümüzde de tartışmalarla anılan, temkinli yaklaşılan bir ilim olarak varlığını korumaktadır. Bu sebeple özellikle günümüz Türkiye coğrafyasında tasavvufa bakışın nasıl olduğu, sergilenen eleştiri ve tutumlarda nasıl bir yol izlendiği, günümüz eleştirilerinde hangi kaynaklardan çıkarım yapıldığı soruları bu çalışmanın motivasyon kaynağı olmakla birlikte çalışmanın amacını da içermektedir. Tasavvufa yönelik eleştiriler geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu sebeple tasavvuf ile ilgili eleştirilerin doğruluğu yahut tutarlılığı belirli konular üzerinden işlenmiştir. Eleştiriler, tasavvuf klasikleri ve alanında önemli bir konuma sahip kimselerin eserleri başta olmak üzere çeşitli eserlerden yararlanılarak objektif bir tutumla araştırılmıştır. Yapılan bu çalışma, günümüz Türkiye’sinde mevcut olan tasavvuf algısının ortaya konması ve tasavvufa yönelik haksız suçlamaların bir nebze de olsa ortadan kaldırılarak alana katkı sunması ve geçmiş çalışmalarla birlikte bu çalışmadan istifade edildiğinde eleştiri yolculuğunun gözlemlenme kolaylığı sunması açısından önem arz etmektedir.Although criticisms against the science of Sufism have existed since the early periods, criticisms against Sufism continue to exist today. Kalam attracts attention because it is the science that is exposed to the most criticism and prejudices, along with sciences such as fiqh and hadith. It is a subject of debate in which many people talk about it, both for and against. Today, it continues to exist as a science that is associated with debates and is approached with caution. For this reason, the questions of how the science of Sufism is viewed in today's Turkish geography, what kind of a path is followed in the criticisms and attitudes exhibited, and what sources are inferred from today's criticisms are the motivation of this study and include the purpose of the study. Criticisms against Sufism have a wide range. For this reason, the accuracy or consistency of the criticisms directed to the science of Sufism have been discussed on certain topics. The criticisms were researched in an objective manner, using various works, especially the classics of Sufism and the works of people who have an important position in the field. This study is important in terms of revealing the current perception of Sufism in today's Turkey, contributing to the field by eliminating unfair accusations against Sufism, and providing ease of observation of the journey of criticism when this study is used together with past studies.