Endometrioma tanısı olan infertil hastaların granüloza hücrelerindeki endoplazmik retikulum stresinin değerlendirilmesi ve oosit kalitesi üzerine etkisinin araştırılması

Abstract

Endometriozis, üreme çağındaki kadınlarda endometrial dokunun uterus dışında implantasyonu ve büyümesi ile karakterize bir hastalıktır ve etiyo-patogenezi halen belirsizliğini korumaktadır. En sık overlerde (endometrioma) görülür. Overde değişik mekanizmalar ile endoplazmik retikulum (ER) stresine neden olarak folikülogenezi, ovulasyonu, embriyogenezi olumsuz yönde etkilediği ve infertilite sebebi olduğu tahmin edilmektedir. ER stresi, katlanmamış veya hatalı katlanmış proteinlerin birikmesi sonucu hücre homeostazinin bozulmasıyla oluşur. Hücre bu durumda ilk olarak homeostazı geri kazanmayı ve hücreyi canlı tutmayı amaçlayarak ER stres cevap yolaklarını aktifler. Eğer ER stresiyle baş edilemezse de hücre apoptoza yönlendirilir. Çalışmamızda amacımız endometriozisin overde oluşturduğu lokal ve/veya sistemik olumsuz etkileri, bu etkiler sonucunda overlerde yarattığı endoplazmik retikulum stresini, stres durumunda hangi yolak veya yolakların aktive olduğunu belirleyebilmektir. Bu amaç doğrultusunda unilateral endometrioma tanısı olan infertil hastalardan ve erkek faktör tanılı sağlıklı kadın hastalardan in vitro fertilizasyon (IVF) tedavisi sonrası yapılan oosit toplama işleminde toplanan ve IVF tedavisinde kullanılmayacak, atık hücreler olan granüloza hücrelerinde ELISA yöntemi kullanılarak ER stres parametreleri (GADD34, Kaspaz12, Kaspaz3, BİP, CHOP, XBP1, ATF4) araştırıldı. Çalışma dizaynı 3 grup şeklinde planlandı; Grup 1: unilateral endometrioma tanılı endometrioma olan over (n=23), Grup 2: unilateral endometrioma tanılı endometrioma olmayan over (n=23), Grup 3: kontrol grubu erkek faktör (n=20). Sonuç olarak endometrioma olan ve olmayan iki grup arasında ovaryan ve embriyolojik parametrelerde anlamlı fark izlenmemiş olmasına rağmen kontrol grubuyla kıyaslandığında daha düşük toplam antral folikül sayısı, AMH, toplanan oosit sayısı, oosit matürasyonunda ve embriyo kalitesinde anlamlı fark tespit edildi. Endometrioma boyutu arttıkça eşik değer olarak 4 cm ve üzerine çıktığında PERK; ER stres yolağının hatta kaspaz apoptotik süreci aktiflenmektedir. Endometrioma grubunda ve boyutlandırılarak bakılan ER stres yolaklarından PERK yolağının öncelikle tercih edildiğini söyleyebiliriz. Ortaya çıkan sonuçlar daha geniş kapsamlı çalışmalar ile desteklenebilir.

Endometriosis is a disease characterized by the implantation and growth of endometrial tissue outside the uterus in women of reproductive age, and its etiopathogenesis remains unclear. It is most commonly seen in the ovaries (endometrioma). It is estimated that it negatively affects folliculogenesis, ovulation, embryogenesis and causes infertility by causing endoplasmic reticulum (ER) stress in the ovary through different mechanisms. ER stress occurs when cell homeostasis is disrupted as a result of the accumulation of unfolded or misfolded proteins. In this case, the cell first activates ER stress response pathways, aiming to restore homeostasis and keep the cell alive. If ER stress cannot be coped with, the cell is directed to apoptosis. Our aim in our study is to determine the local and/or systemic negative effects of endometriosis on the ovary, the endoplasmic reticulum stress it creates in the ovaries as a result of these effects, and which pathway or pathways are activated in case of stress. For this purpose, ER stress parameters (GADD34, Caspase12, granulosa cells), which are waste cells collected during oocyte retrieval after in vitro fertilization (IVF) treatment from infertile patients diagnosed with unilateral endometrioma and healthy female patients with male factor diagnosis, were used by ELISA method. Caspase3, BIP, CHOP, XBP1, ATF4) were investigated. The study design was planned in 3 groups; Group 1: ovary with endometrioma diagnosed with unilateral endometrioma (n=23), Group 2: ovary without endometrioma diagnosed with unilateral endometrioma (n=23), Group 3: control group male factor (n=20). As a result, although no significant difference was observed in ovarian and embryological parameters between the two groups with and without endometrioma, a significant difference was detected in lower total antral follicle count, AMH, number of oocytes collected, oocyte maturation and embryo quality compared to the control group. As the size of the endometrioma increases, when the threshold value reaches 4 cm or more, PERK; The ER stress pathway and even the caspase apoptotic process are activated. We can say that the PERK pathway is primarily preferred among the ER stress pathways examined in the endometrioma group and by dimensioning. The results can be supported by more comprehensive studies.