Gönüllü sağlık örgütlerinde çatışma ve çatışma yönetimi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi'ne yönelik bir uygulama

Abstract

Çatışma, sosyal yaşamın bir parçası olarak kabul edilmektedir. Özellikle grup çalışmasına dayalı iş hayatında çatışma kaçınılmazdır. Hatta bir grupta çatışmanın hiç olmaması, grupta olumsuz bir etki yaratabilmektedir. Kabul edilebilir düzeylerdeki çatışmanın gruba hareket getirmek gibi olumlu etkileri literatürde yer almakla birlikte, dozunun çok artması, istenmeyen sonuçlara yol açabilmektedir. Dolayısıyla grup içi çatışmanın yönetilmesi, grubun sağlıklı çalışabilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu araştırmada, grubu oluşturan bireylerin kullandıkları çatışma yönetimi stillerinin, grup çıktılarından olan performans ve iş tatminini hangi yönde etkilediği incelenmiştir. Zorlama, kaçınma, kabullenme, problem çözme ve uzlaşma olarak ele alınan çatışma yönetim stillerini ölçmek için DUTCH kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubu, yaşanan afetlerde medikal arama kurtarma çalışmalarını yürütmek üzere bir araya gelmiş olan Sağlık Bakanlığı'na bağlı Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi (UMKE)'nin kamplarına katılan gönüllü çalışanlarıdır. Örneklem surveyi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen çalışmaya, 263 UMKE gönüllüsü katılmıştır. Katılımcıların %55,1'i ekip içinde çatışma yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Gönüllü çalışanlar arasında uzlaşma stili, hem kadın hem de erkekler için en sık kullanılan çatışma yönetimi stili olarak belirlenmiştir. Çatışma yönetimi stilleri ile iş tatmini arasındaki ilişkiye bakıldığında; uzlaşma ile iş tatmini arasında olumlu ve anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Zorlama ve kaçınma ile iş tatmini arasında ise olumsuz yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Çatışma yönetimi stilleri ile performans arasındaki ilişkiye bakıldığında; kabullenme, uzlaşma, problem çözme ve zorlama ile performans arasında anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmişken; kaçınma stilinde anlamlı bir ilişki elde edilememiştir. Ayrıca bazı kişilik özelliklerinin, kişinin kullandığı çatışma yönetimi stillerini etkilediği ve bazı stillerin kişilik ile performans ve iş tatmini arasında mediatör olarak rol oynadığı bulunmuştur.

Conflict is considered as a part of social life. Especially in work environments requiring group work, conflict is inevitable. Non-existence of conflict may even create a negative effect in the group. A healthy dose of conflict has positive effects, such as activation and motivation of group members, while conflict exceeding an acceptable level may lead to undesirable results. Management of conflict is essential for the group work to be fruitful. The aim of this study is to investigate how the styles of conflict management effect performance and job satisfaction for voluntary groups. Conflict management styles considered are, forcing, avoiding, yielding, problem solving, and compromising. Dutch Test for Conflict Handling (DUTCH) is used in the study. The research is carried out by survey method on 263 voluntary health workers of Ministry of Health, participating camps of National Medical Rescue Team (UMKE). Fifty-five percent of the participants expressed experiencing conflict in the team. Significant correlations are observed between conflict management styles and satisfaction obtained from voluntary work. The most used conflict management style among the voluntary workers is seen to be compromising, among both women and men. Job satisfaction is found to be correlated positively with compromising, but negatively with forcing and avoiding. Significant correlations are found between yielding, compromising, problem solving, forcing; and performance; but none between avoiding and performance. It is also seen that some personality traits effect the conflict management styles used, and some styles act as a mediator between personality, and both performance and job satisfaction.