Bursa Emek Bölgesinde 10-18 yaş arasındaki okul çocuklarında obezite, kilo fazlalığı ve tip 2 diyabet sıklığını belirlemeye yönelik tarama çalışması

Abstract

Giriş: Son yıllarda tüm dünyada çocukluk ve adolesan döneminde kilo fazlalığı, obezite ve Tip 2 Diyabetin görülme oranında artışlar olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur.Amaç: Bu çalışma Bursa'nın Emek Mahallesi'ndeki 3 okulda10-18 yaş grubundaki çocuk ve adolesanlarda obezite, kilo fazlalığı ve Tip 2 diyabet prevalansını ölçmek için yapılan kesitsel bir tarama çalışmasıdır.Metod: Çalışmaya, Şubat 2007 ile Nisan 2007 arasında Bursa'nın Osmangazi İlçesi'ne bağlı Emek Mahallesi'ndeki üç okulda yaşları 10-18 arasındaki öğrenciler alındı. Katılımcılara sosyo-demografik özellikler ve muayene bulgularını da içeren bir anket uygulandı. Vücut kitle indeksine (VKİ) göre kilo fazlası ve obezitesi olanlarda ikinci bir değerlendirme yapıldı. Uluslararası kriterlere göre Tip 2 Diyabet için riskli olanlar belirlendi. Riskli grup OGTT ve lipid düzeyi ölçümü için Emek Aile Hekimliği Polikliniği'ne çağrıldı.Bulgular: Çalışmaya 3 okuldan 2236 öğrenci katıldı. Bunların 1374'ü erkek, 862'si kız öğrenciydi. VKİ'ne göre 241 öğrencide kilo fazlalığı ve 38 öğrencide obezite saptandı. Obezite ve kilo fazlalığıyla ailede hastalık öyküsü, öğrencinin takipte olduğu hastalık, yemek türü alışkanlığı ve kızlarda menarş yaşı arasında anlamlı ilişki vardı. Bu 279 öğrenciden 51'inde kilo fazlalığı, obezite ve ailede diyabet öyküsüne ek olarak Tip 2 Diyabet için en az bir risk faktörü vardı. Bu öğrenciler OGGT ve lipid ölçümü için davet edildiler. On öğrenci başka hastanelerde tedavi ve takipteydi, on öğrencinin de velisi tetkik yaptırmayı kabul etmedi. Bu öğrencilerden 31'ine (25 erkek, 6 kız) OGTT ve lipid düzeyi ölçümü yapıldı. Tetkik yapılan öğrencilerin 15'inde (%48,8) bozulmuş açlık glukozu (IFT), 3'ünde (%9,7) bozulmuş tokluk glukozu (IGT) ve 1'inde (%3,2) hem IFT hem de IGT saptandı. Bu öğrencilerin 8'inde (%25.08) yüksek kolesterol ve akantozis nigrikans vardı. Öğrencilerin 24'ünde (%77,4) yüksek tansiyon, 12'sinde (38,7) obezite ve karın çevresi yüksekliği vardı. Yalnızca 1 (%3,2) kız öğrencide HDL seviyesi düşüktü (?50mg/dl).Sonuç: Araştırmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre, obezite yaklaşık %2, kilo fazlalığı ise %11 civarındadır. IFT oranı IGT'den daha yüksek bulunmuştur. Bu araştırmanın sonuçları, çalışma grubumuzdaki adolesanlarda obezite, kilo fazlalığı ve Tip 2 Diyabet oranının, ABD başta olmak üzere pek çok ülkeden yapılan çalışmalardan elde edilen verilerden düşük olduğunu göstermektedir.(Anahtar kelimeler: kilo fazlalığı, obezite, tip 2 diyabet, çocukluk ve adolesan dönemi).TÜRKÇE ÖZETTÜRKÇE ÖZETGiriş: Son yıllarda tüm dünyada çocukluk ve adolesan döneminde kilo fazlalığı, obezite ve Tip 2 Diyabetin görülme oranında artışlar olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur.Amaç: Bu çalışma Bursa'nın Emek Mahallesi'ndeki 3 okulda10-18 yaş grubundaki çocuk ve adolesanlarda obezite, kilo fazlalığı ve Tip 2 diyabet prevalansını ölçmek için yapılan kesitsel bir tarama çalışmasıdır.Metod: Çalışmaya, Şubat 2007 ile Nisan 2007 arasında Bursa'nın Osmangazi İlçesi'ne bağlı Emek Mahallesi'ndeki üç okulda yaşları 10-18 arasındaki öğrenciler alındı. Katılımcılara sosyo-demografik özellikler ve muayene bulgularını da içeren bir anket uygulandı. Vücut kitle indeksine (VKİ) göre kilo fazlası ve obezitesi olanlarda ikinci bir değerlendirme yapıldı. Uluslararası kriterlere göre Tip 2 Diyabet için riskli olanlar belirlendi. Riskli grup OGTT ve lipid düzeyi ölçümü için Emek Aile Hekimliği Polikliniği'ne çağrıldı.Bulgular: Çalışmaya 3 okuldan 2236 öğrenci katıldı. Bunların 1374'ü erkek, 862'si kız öğrenciydi. VKİ'ne göre 241 öğrencide kilo fazlalığı ve 38 öğrencide obezite saptandı. Obezite ve kilo fazlalığıyla ailede hastalık öyküsü, öğrencinin takipte olduğu hastalık, yemek türü alışkanlığı ve kızlarda menarş yaşı arasında anlamlı ilişki vardı. Bu 279 öğrenciden 51'inde kilo fazlalığı, obezite ve ailede diyabet öyküsüne ek olarak Tip 2 Diyabet için en az bir risk faktörü vardı. Bu öğrenciler OGGT ve lipid ölçümü için davet edildiler. On öğrenci başka hastanelerde tedavi ve takipteydi, on öğrencinin de velisi tetkik yaptırmayı kabul etmedi. Bu öğrencilerden 31'ine (25 erkek, 6 kız) OGTT ve lipid düzeyi ölçümü yapıldı. Tetkik yapılan öğrencilerin 15'inde (%48,8) bozulmuş açlık glukozu (IFT), 3'ünde (%9,7) bozulmuş tokluk glukozu (IGT) ve 1'inde (%3,2) hem IFT hem de IGT saptandı. Bu öğrencilerin 8'inde (%25.08) yüksek kolesterol ve akantozis nigrikans vardı. Öğrencilerin 24'ünde (%77,4) yüksek tansiyon, 12'sinde (38,7) obezite ve karın çevresi yüksekliği vardı. Yalnızca 1 (%3,2) kız öğrencide HDL seviyesi düşüktü (?50mg/dl).Sonuç: Araştırmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre, obezite yaklaşık %2, kilo fazlalığı ise %11 civarındadır. IFT oranı IGT'den daha yüksek bulunmuştur. Bu araştırmanın sonuçları, çalışma grubumuzdaki adolesanlarda obezite, kilo fazlalığı ve Tip 2 Diyabet oranının, ABD başta olmak üzere pek çok ülkeden yapılan çalışmalardan elde edilen verilerden düşük olduğunu göstermektedir.

Introduction: In recent years, there are studies that point out an increase of overweight, obesity and Type2 diabetes in the childhood and adolescence period in the whole world.Objective: This study is a cross sectional scanning study to measure the prevalence of obesity, overweight and Type2 diabetes carried out in Bursa Emek Street in 3 schools among children in childhood and adolescence period between ages 10-18.Method: In this study which was performed between February 2007 and April 2007, the students in 3 schools situated in Bursa Osmangazi District Emek Street between ages 10-18 were involved. A survey which included the socio-demographic characteristics and medical examination symptoms was applied to all the participants. A secondary assessment to ones whom was in excess of weight according to body mass index and had obesity was carried out. The ones who carried the risk of Type 2 diabetes were specified in conformity with the International Standards. The group in risk was invited to Emek Family Practice Policlinic for Oral Glycose Tolerance Test (OGTT) and lipid level measurements.Findings: 2236 students from 3 schools were involved in this study. 1374 of this total consisted of boys and remainder 862 consisted of girls. According to Body Mass Index, overweight was specified in 241 students and obesity was specified in 38 students. There was a sensible relation between the obesity and overweight and the family illness history, the illness of the students, eating habits and menarch age of the girls. In addition to overweight, obesity and diabetes in the family, 51 of the students had at least one risk factor for Type 2 diabetes. These students were invited for OGTT and lipid level measurements. 10 of the students were patients and were receiving medical care in other hospitals, parents of 10 students did not accept to have medical examinations. 31 (25 boys and 6 girls) of these students were applied OGTT and lipid level measurement. Impaired fasting glucose was noticed in 15 (%48,8), impaired glucose tolerance was noticed in 3 (%9,7) and both Impaired fasting glucose and impaired glucose tolerance was noticed in 1 (%3,2) of the students. 8 (%25,08) of these students had high cholesterol and Acanthosis nigricans. 24 (%77,4) of the students had hypertension, 12 (%38,7) of them had obesity and high abdominal circumference. Only 1 (%3,2) of the girls had a lower HDL level (<50mg/dl). 31 (25 boys and 6 girls) of these students were applied OGTT and lipid level measurement. Impaired fasting glucose was noticed in 15 (% 48,8), impaired glucose tolerance was noticed in 3 (%9,7) and both Impaired fasting glucose and impaired glucose tolerance was noticed in 1 (%3,2) of the students. 8 (%25,08) of these students had high cholesterol and Acanthosis nigricans. 24 (%77,4) of the students had hypertension, 12 (% 38,7) of them had obesity and high abdominal circumference. Only 1 (%3,2) of the girls had a lower HDL level (<50mg/dl).Result: According to the findings in our research, the rate of obesity is around %2 and overweight is around % 11. IFT ratio was to be found higher than IGT ratio. The consequences of this research point out that the obesity, overweight and Type 2 Diabetes ratios among the adolescents in our study group are lower than the datas acquired in the studies carried out in many countries, USA being the first.