Kabak sebzesine egzoz gazının etkileri

Abstract

Bu çalışma, Bursa Uludağ Üniversite'sinde kurulan deneysel serada gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubu ve deneme grubu olarak teşkil edilen iki adet serada sakız kabağı yetiştirilmiştir. Deneme grubu serası düzenli olarak belli süreler egzoz gazına maruz bırakılırken, kontrol grubuna herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Yetiştirilen Sakız Kabağında(Cucurbita Pepo) ve sera içi havada Polihalkalı Aromatik Hidrokarbonlar (PAH'lar) ölçülmüştür. Çalışma Mayıs-Haziran- Temmuz- Ağustos –Eylül- Ekim ve Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.Örnekleme işlemi için sakız kabağı sebzesinin meyveleri kullanılmış kabaklar rendelenmiş, karıştırılmış ve bu karışımdan 10 g örnek alınarak analiz edilmiştir. Örneklerin analizinde özellikle gıda ürünlerindeki kalıcı organiklerin tayininde yaygın bir şekilde kullanılan Hızlı, Kolay, Ucuz, Etkili, Sağlam ve Güvenli anlamına gelen QuEChERS yöntemi kullanılmıştır. GC-MS analizlerinden önce kalibrasyon ve güvenilirlik testlerine tabi tutulmuştur. Toplanan örnekler uygun temizleme ve ekstraksiyon aşamalarından geçirilerek Gaz Kromatografi-Kütle Spektrometrisi (GC-MS) cihazında analiz edilmiş ve Amerikan Çevre Koruma Ajansının (USEPA) öncelikli kirleticiler listesindeki 16 PAH bileşiğinin konsantrasyonları belirlenmiştir. Deneme ve kontrol grubu seralarından toplanan kabak ve hava örneklerinden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Egzoz gazı verilen noktaya en yakın olan ilk sıralardan toplanan deneme grubu (Egzoz gazına maruz kalan) kabaklarda ortalama toplam PAH 191,47 ng/g'dır. L-PAH'lar (Düşük molekül ağırlıklı) ve H-PAH'lar (Yüksek molekül ağırlıklı) 186,66 ng/g ve 4,89 ng/g olarak hesaplanmıştır. Üçüncü sıradaki numunelerdeki ortalama PAH konsantrasyonları 126,68 ng/g'dır. L-PAH'lar ve H-PAH'lar sırasıyla 125,77 ng/g ve 0,91 ng/g olarak hesaplanmıştır. 5. sıradaki numunelerde ortalama PAH konsantrasyonları 149,38 ng/g'çıkmıştır. L-PAH'lar ve H-PAH'lar sırasıyla 141,09 ng/g ve 8,30 ng/g olarak hesaplanmıştır. Kontrol grubu kabaklarında, ortalama konsantrasyon 124,78 ng/g'çıkmıştır. Ayrıca iç ortama havasında ölçülen PAH konsantrasyonları ile kabakta ölçülen PAH konsantrasyonları arasında hem kontrol hem de deneme grubunda kayda değer bir ilişki tespit edilmiştir. Kabak sebzesinin PAH maruziyetine orantılı olarak bünyesinde ölçülen PAH seviyelerinin arttığı ancak yeterince büyüyen kabakta bu miktarın azalma eğilimi gösterdiği tespit edilmiştir. Egzoz gazının bitki gelişimine olumsuz yönde etki ettiği gözlemlenmiştir.

This study was carried out in the experimental greenhouse that set up in Bursa Uludag University. In two greenhouses, which are called as the control group and the experimental group, zucchinies were grown. While the experimental group greenhouse was regularly exposed to exhaust gas for a certain period of time, no intervention was made to the control group. Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) were measured both in greenhouse air and the grown Zucchinies. The study was conducted in May-June-July-August-September-October and November 2017. For the sampling process, the fruits of the Zucchini were grated, mixed and analyzed 10 g of this mixture. For the analysis of the samples, QuEChERS method was used which means fast, easy, inexpensive, effective, robust and safe, and commonly used in the determination of permanent organics in food products. The collected samples were analyzed in Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) by using appropriate extraction and cleaning steps and concentrations of 16 PAH compounds which are in the list of priority pollutants of the US Environmental Protection Agency (USEPA) were determined. The data obtained from zucchinies and greenhouse air samples collected in experimental and control group were evaluated. The average PAH value in the experimental group (which was exposed to exhaust gas) collected from the 1st rows closest to the point given to the exhaust gas was 191.47 ng / g. L-PAHs (Low molecular weight) and H-PAHs (high molecular weight) were calculated as 186.66 ng / g and 4.89 ng/g. The average PAH concentrations in the 3rd row samples were 126.68 ng / g. L-PAHs and H-PAHs were 125.77 ng / g and 0.91 ng / g, respectively. The average PAH concentrations in the 5th row samples were 149,38 ng / g. L-PAHs and H-PAHs were calculated as 141.09 ng/g and 8.30 ng/g, respectively. In the control group of zucchinies, the mean concentration was 124.78 ng / g. In addition, a significant relationship was found between PAH concentrations measured in indoor air and PAH concentrations measured in pumpkin in both control and experimental groups. It was determined that the PAH levels measured within the body in proportion to PAH exposure of the squash vegetables increased, but this amount showed a decreasing tendency in the squash growing sufficiently. It has been observed that exhaust gas has a negative effect on plant growth.