Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi / Journal of Agricultural Faculty of Bursa Uludag University

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/1350

Browse

Now showing 1 - 12 of 12

Ankara kıraç koşullarında bazı yonca çeşitlerinin verim ve önemli tarımsal özellikleri
(Uludağ Üniversitesi, 1984) Ekiz, Hayrettin; Karagöz, Alptekin; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Bu çalışma Ankara koşullarında, ABD ve Kanada kökenli 12 yonca çeşiti ile yerli Kayseri ve Bilensoy-82 yonca çeşitlerini verim ve diğer bazı tarımsal özellikler yönünden karşılaştırmak amacı ile yapılmıştır. İki ayrı alanda sürdürülen çalışmalarda, yabancı yonca çeşitlerinin ilkbaharda geç büyümeye başladıkları, genellikle daha kısa ve yatık geliştikleri görülmüştür. Denemeye alınan bazı yonca çeşitlerinin kuru ot verimi, hamprotein oranı ve verimi yönünden yerli çeşitlerimizden daha üstün oldukları saptanmıştır. Bu çalışmaların sonucunda, denemelerin sürdürüldüğü ekolojik alanlarda Algonquin, Rangelander, Ranger ve Ladak-65 yonca çeşitleri üzerinde önemli durulması gerektiği anlaşılmıştır.
Bursa kıraç koşullarında bazı önemli tek yıllık baklagil yem bitkilerinin kuru ot verimi ve kalitesi üzerinde ön araştırmalar
(Uludağ Üniversitesi, 1986) Açıkgöz, Esvet; Çelik, Necmettin; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Bu çalışma 1984-85 yıllarında Bura bölgesinin susuz taban arazilerinde ot verimi ve kaliteli yüksek tek yıllık baklagil yem bitkilerini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmalarımızda tek yıllık baklagil yem bitkisi olarak adi fiğ (Vicia sativa L.), koca fiğ (Vicia narbonensis L.), tüylü -fiğ (Vicia villosa Roth) ve Macar fiği (Vicia pannonica Crantz) ile yem bezelyesi (Pisum arvense L.), çemen (Trigonella foenum-graecum L.) ve İran üçgülü (Trifolium resupinatum L.) türleri kullanılmıştır. Araştırmanın yürütüldüğü yıllarda ot verimi ve kalite yönünden türler arasında önemli farklılıklar saptanmıştır. Genel olarak, adi fiğ, yem bezelyesi ve koca fiğ türleri yüksek verim verme niteliklerini deneme süresince korumuşlardır. Bu süre içerisinde Macar fiği ve özellikle İran üçgülü en düşük ot ürününü vermişlerdir. Ham protein içeriği bakımından Tüylü fiğ en yüksek değer (% 21) ile ilk sırayı alırken bunu adi fiğ ve koca fiğ izlemiştir. Ham protein verimi yönünden ise 159.6 kg/da ile adi fiğ ilk sırayı almış bunu azalan bir sırayla tüylü fiğ, koca fiğ, yem bezelyesi, çemen, macar fiği ve İran üçgülü izlemiştir. Elde edilen bulgulara göre Bursa ve yöresinin susuz taban arazilerinde kaliteli yüksek ot verimi için adi fiğ ve yem bezelyesi tarımının yapılması önerilmiştir.
Bursa koşullarında adi fiğ ve tahıl karışımlarının ot verimi ve kalitesi üzerinde araştırmalar
(Uludağ Üniversitesi, 1986) Açıkgöz, Esvet; Çakmakçı, Sadık; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Bu çalışmada aynı sıraya karışık ve ayrı sıralara alternatif/i olarak ekilen fiğ + arpa, fiğ + yulaf, fiğ + çavdar karışımlarının, ot verimi, ot içerişindeki fiğ oranı ve ham protein verimi incelenmiştir. Fiğ: tahıl oranı 50:50 olacak şekilde ekilen parseller tahılların başaklanma ve süt olum devresi olmak üzere iki ayrı devrede biçilmişlerdir. İncelenen karışımlardan en yüksek yeşil ve kuru ot verimi, fiğ + arpa karışımlarından sağlanmıştır. Fiğ + arpa ile fiğ + yulaf karışımı arasında ot verimi yönünden bir farklılık bulunamamıştır. Buna karşılık fiğ + çavdar karışımı en düşük verimi vermiştir. Fiğ +arpa-ve fiğ +yulaf karışım/arının ham protein verimi yönünden fiğ + çavdar karışımından özellikle ilk biçim devresinde daha üstün olduğu bulunmuştur. Araştırmalarda, ekim şekillerinin ot verimi, ham protein oranı ve verimine etkisi önemli bulunmamıştır. Buna karşılık fiğ + arpa ve fiğ +yulaf karışımının ot üretimi için uygun olduğu, ancak fiğ + arpa karışımında arpa oranının % 50'nin altına indirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Derry x Yemsoy soya (Glycine max. (L.) Merr.) melezlerinin bazı tarımsal özellikleri üzerinde araştırmalar
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019-02-01) Şenbek, Gözde; Açıkgöz, Esvet; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.; Bursa Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.; 0000-0002-9953-2335; 0000-0001-8537-7488
Bu çalışma; Derry ve Yemsoy yemlik soya (Glycine max (L.) Merr.) çeşitleri arasında yapılan melezlerin ot verimleri ve bazı tarımsal özelliklerini belirlemek amacı ile 2014 ve 2015 yıllarında Bursa ekolojik koşullarında yapılmıştır. Araştırmanın F2 kademesinde boy, dallanma ve ot verimi yönünden seçilmiş 60 tek bitki, 4 soya çeşidi (Derry, Yemsoy, Arısoy, Nova) ile birlikte 2014 yılında augmented deneme deseninde denemeye alınmıştır. Bu deneme sonuçlarına göre 12 hat seçilmiş ve seçilen hatlar 4 tanık soya (Derry, Yemsoy, Arısoy çeşitleri ve Msw hattı) ile birlikte 2015 yılında tesadüf blokları deneme deseninde ekilmiştir. Her iki yılda da hatlar ve tanıklar, bitki boyu, dal sayısı, yaprakçık eni ve yaprakçık boyu, yeşil ot ve kuru madde verimi yönünden incelenmiştir. Araştırmalarımızda, ölçülen özellikler yönünden O13, O31 ve O36 melezlerinin tanıklara ve diğer hatlara göre üstün olduğu belirlenmiştir.
Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi
(Uludağ Üniversitesi, 2012-04-20) Gün, Hülya; Uzun, Ayşen; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Bu çalışma; farklı gelişme dönemlerinde biçilen Kirazlı, Ulubatlı, Gölyazı ve Ürünlü yem bezelyesi çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Araştırma Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi deneme alanında, iki yıl süre ile (2008-2010) gerçekleştirilmiştir. Çeşitler 4 farklı gelişim döneminde (1. Dönem: Tam çiçek; 2. Dönem: Alttaki baklalarda tohumlar iz şeklinde; 3. Dönem: Alttaki baklalarda tohumlar orta irilikte; 4. Dönem: Alttaki baklalarda tohumlar iri) biçilmiştir. İki yıllık sonuçlara göre; en kaliteli ot Gölyazı çeşidinden elde edilmiş ve bezelyenin 2. gelişme dönemi olan bitkinin altında bulunan baklalardaki tohumlar henüz iz şeklinde iken veya 3. gelişme dönemi olan bitkinin altında bulunan baklalardaki tohumlar orta irilikte iken biçilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca; yine Gölyazı çeşidinin yüksek verim ve kaliteli tohum ürettiği belirlenmiştir.
Hay yield and leafiness components in smooth bromecrass (Bromus inermis Leyss.)
(Uludağ Üniversitesi, 1983) Tekeli, A. Servet; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Hay yield and leafiness components of spaced plants were evaluated for six cultivars of smooth bromegrass. All morphological traits showed significant correlations with hay yield. However path analysis showed that hay yield was a direct function of tillers/plant and plant height. Plant height was also negatively associated with leafiness. It was concluded that selection based on tillersip/ant may improve hay yield without adverse affect on leafiness. It appeared that plant height was one of the most distinguishing characters of smooth bromegrass cultivars.
Kışlık ara ürün ve azotlu gübre uygulamalarının ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) verim ve önemli tarımsal özellikler üzerine etkileri
(Uludağ Üniversitesi, 2006) Karasu, Abdullah; Uzun, Ayşe; Öz, Mehmet; Başar, Haluk; Turgut, İlhan; Göksoy, A. Tanju; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Mustafa Kemal Paşa Meslek Yüksek Okulu.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Toprak Bölümü.
Bu çalışmada, Bursa şartlarında kışlık ara ürün olarak adi fiğ ekilmiş olup yeşil gübre ve ot olarak değerlendirilmiştir. Daha sonra tarladan kaldırılan fiğ ürünü üzerine ayçiçeği ekilmiş ve farklı azot dozları uygulanarak ayçiçeği bitkisinin tane verimi ile bazı tarımsal özelliklerine etkisi incelenmiştir. Deneme, 1999-2002 yıllarında Bursa koşullarında üç yıl yapılmıştır. Çalışmada birinci faktör olarak üç farklı ön bitki uygulaması (fiğ yeşil gübreleme, fiğ ot üretimi ve buğday anızı) ve ikinci faktör olarak azot dozları (0, 4, 8, 12, 16 ve 20 kg N/da) ele alınmıştır. Araştırmanın üç yıllık sonuçlarına göre; ot üretimi amacıyla yetiştirilen fiği izleyen ayçiçeğinden en yüksek tane verimi (227.4 kg/da) elde edilmiştir. Yeşil gübreleme amacıyla yetiştirilen fiği izleyen ayçiçeği 214.4 kg/da, buğday anızı üzerine ekilen ayçiçeği ise en düşük tane verimi (201.8 kg/da) sağlamıştır. Ot üretimi ve yeşil gübre amacıyla yetiştirilen fiğin kontrole göre ana ürün olarak ekilen ayçiçeğinde sağladıkları verim artışları sırasıyla % 12.7 ve % 6.2 civarında olmuştur. Yeşil gübre ve ot üretimi amacıyla yetiştirilen fiği takip eden azotsuz ayçiçeğinden sağlanan verimlerin kontrolde dekara 12 kg azot uygulamasından sonra elde edilen verimlere eşdeğer olduğu belirlenmiştir.
Performance of some forage rape cultiv ars in Bursa province of Turkey
(Uludağ Üniversitesi, 1987) Açıkgöz, Esvet; Turan, Z. Metin; Çelik, Necmettin; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
The main aim of this study was to find out the growing possibilities and to determine forage and protein yields of six forage rape cultivars during winter and early spring seasons in Bursa region. The cultiuars showed outstanding spring vigor and yielded good herbage during two experimental years. The cv. 's Bishop and Semu-81 were consistantly superior than the others in hay yield. Also, the highest crude protein yield was produced by cv. Bilhop. This study clearly showed that forage rapes can be grown successfully as a catch crop for pasture or silage purposes during winter and early spring in Bursa province.
Sıvı yaprak gübresinin yem bezelyesi çeşitlerinin değişik özellikleri üzerine etkisi
(Uludağ Üniversitesi, 1996) Uzun, Ayşen; Şan, Bahri; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Bu çalışma; 1993-94 ekim döneminde, normal yapraklı Maro ve yarı yapraklı Niva yem bezelyesi çeşitlerinde Wuxal Suspension Tip 6 sıvı yaprak gübresinin etkisini belirlemek amacı ile Bursa'da yapılmıştır. Uygulanan 0, 200, 400 ve 600 cc/da yaprak gübresi dozları (çiçeklenme ve bakla bağlama dönemlerinde) tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü yapılmıştır. Çalışmada tane verimi yanında biyolojik verim, saman verimi, 1000 tane ağırlığı ve çimlenme yüzdesi gibi unsurlar ele alınmıştır. Yapılan varyans analizi sonucunda ele alınan tüm karakterler üzerinde Wuxal Tip 6 yaprak gübresinin etkisi önemsiz olmuştur.
Tarla bitkilerinde soğuğa dayanıklılık mekanizması ve dayanıklılık ıslahı
(Uludağ Üniversitesi, 1992) Çakmakçı, Sadık; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Tarımda bitkisel üretimi sınırlayan en önemli faktörlerden birisi de sıcaklıktır. Sıcaklık stresi düşük ve yüksek olmak üzere iki gruba ayrılabilir. Bitkilerde düşük sıcaklık stresi üşüme ve donma zararı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Değişik tarla bitkileri ile yapılan çalışmalarda soğuğa dayanım ile morfolojik özellikler, kimyasal kompozisyon (N, P, K ile Şeker-Nişasta Oranları), osmotik potansiyel, büyümeyi düzenleyici maddeler arasında önemli ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Bugün bitkilerde soğuğa dayanımın genetik olarak kontrol edilen biyokimyasal bir kompleks olduğu birçok araştırmacı tarafından kabul edilmektedir.
Tescil edilen adi fiğ (Vicia sativa L.) çeşitleri
(Uludağ Üniversitesi, 1995) Atıf 4.0 Uluslararası; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde üç adi fiğ (Vicia sativa L.) çeşidi ıslah edilmiş ve 16 Mayıs 1994 tarihinde Tescil Komitesi tarafından tescil edilmiştir. Adi fiğ ıslah projesine 1981 yılında çoğu Türkiye kökenli adi fiğ populasyonlarının toplanması ile başlanmıştır. 1981-1987 yılları arasında kışa dayanıklılık, fide gücü, çiçeklenme tarihi, büyüme şekli, ot ve tohum verimi, sert tohumluluk gibi birçok tarımsal özellik yönünden tek bitki seleksiyonları yapılmıştır. Tüm hatlar bu özellikler yönünden incelenmiş ve sonuçta en iyi üç hat seçilmiştir. Bu hatlar 17-1, 20-1, 31-4 kodları ile 1987-1991 döneminde özellikle ot ve tohum verimi yönünden Bursa, Eskişehir ve Ankara kıraç koşullarında denenmiştir. Hatlar daha sonra Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi tarafından İstanbul, Erzurum ve Afyon'da üç yıl süre ile adi fiğ verim denemelerine alınmıştır. Ot ve tohum verimi yönünden tescilli adi fiğ çeşitlerine olan üstünlüğü nedeniyle, 17-1, 20-1 ve 31-4 hatları sırası ile NİLÜFER. EMİR ve ULUDAĞ adları ile tescil edilmiştir. Tescil edilen yeni çeşitlerin Türkiye’de diğer adi fiğ çeşitlerinin yetişme alanlarına uyum göstermesi beklenmektedir. Çeşitler kışa orta derecede dayanıklıdır. Bu nedenle kıyı bölgelerimizde sonbaharda ekilebilmektedir. Diğer bölgelerimizde ilkbahar ekimleri daha uygundur. Tescil edilen çeşitlerin morfolojik ve tarımsal özellikleri aşağıda özetlenmiştir. NİLÜFER donuk sarı renkte tohumlu, mor çiçekli ve olgunlaştığında baklaları kahverengine dönen bir çeşittir. 1000 tane ağırlığı 45-50 gr dır. Diğer çeşitlerle aynı dönemde çiçeklenir. Kıyı bölgelerimize olduğu kadar iç bölgelerimizin sulanabilir alanlarına iyi uyum gösterir. Kıyı bölgelerimizde yapılan verim denemelerinde tohum verimi 200 kg/da, kuru ot verimi ise 600 kg/da dan biraz yüksek bulunmuştur. Doğu Anadolu nun sulanabilir alanlarında benzer sonuçlar alınmıştır. EMİR zeytin yeşili tohumlu, mor çiçekli ve kahverengi baklalı bir çeşittir. İri tohumları vardır. 1000 tane ağırlığı 65 gr’dan 90 gr’a kadar değişir. Kıyı ve geçit bölgelerimize çok iyi uyum gösterir. Kuru ot ve özellikle tohum verimi standart çeşitlerden daha yüksektir. Sonbahar ekimi yapılan kıyı bölgelerimizde EMİR çeşidi, Kubilay çeşidi hariç tüm çeşitlerden 7-14 gün önce çiçeklenir. Verim denemelerinde tohum verimi 230-330 kg/da arasında değişirken, kuru ot verim ortalaması 650 kg/da bulunmuştur. ULUDAĞ çeşidinin tohumları kahverengi noktalı koyu yeşil renkte, çiçekleri mor ve kahverengi baklahdır. 1000 tane ağırlığı 45-48 gr’dır. Orta geççi bir çeşittir ve NİLÜFER ile aynı dönemde çiçeklenir. Kıyı bölgelerimizde diğer standart çeşitlere göre verim üstünlüğü belirlenmiştir. Kuru ot ve tohum verimi NİLÜFER çeşidinden biraz daha yüksektir.
Yeşil yem ve gübreleme amacıyla yetiştirilen adi fiğ (Vicia sativa L.)’den sonraki mısırın verim özellikleri
(Uludağ Üniversitesi, 2005) Uzun, Ayşe; Öz, Mehmet; Karasu, Abdullah; Başar, Haluk; Turgut, İlhan; Göksoy, A. Tanju; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Mustafa Kemal Paşa Meslek Yüksek Okulu.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Toprak Bölümü.
Bu araştırmada, Bursa koşullarında kışlık ara ürün olarak ot üretimi ve yeşil gübreleme amacıyla yetiştirilen adi fiğin, farklı azot dozları uygulanarak yetiştirilen mısır bitkisinde tane verimi ve bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi incelenmiştir. Deneme, 1999-2002 yıllarında Bursa koşullarında üç yıllık olarak yapılmıştır. Buğday anızının kontrol olarak kullanıldığı çalışmada mısırda 0, 7.5, 15.0, 22.5, 30.0 ve 37.5 kg N/da dozları ele alınmıştır. Mısır bitkisinde ot üretimi amacıyla yetiştirilen adi fiği izleyen mısırdan 1470.2 kg/da değeri ile en yüksek tane verimi elde edilmiştir. Ot üretimi uygulamasını 1391.7 kg/da ve 1391.5 kg/da değerleri ile buğday anızı ve yeşil gübreleme takip etmiştir. Ot üretimi parsellerinde elde edilen tane verimi yeşil gübrelemede elde edilen verimden % 5.66, buğday anızından elde edilenden % 5.64 daha yüksek bulunmuştur. Azot dozu arttıkça tane verimi de düzgün bir artış göstermiş ve en yüksek değerine 30 kg N/da dozunda ulaşmış, ondan sonra düşüşe geçmiştir.

Browse

Browsing by BUU Author "Açıkgöz, Esvet"