Son dönem mutezilesi ve determinizm: Filozofların tuzağı

dc.contributor.authorMadelung, Wilfer
dc.contributor.buuauthorBektaş, Kevser Demir
dc.contributor.departmentBursa Uludağ Üniversitesi/İlahiyat Fakültesi.tr_TR
dc.contributor.orcid0000-0003-3811-193Xtr_TR
dc.date.accessioned2021-02-12T11:21:41Z
dc.date.available2021-02-12T11:21:41Z
dc.date.issued2019-01-23
dc.description“The Late Mu‘tazila and Determinism: The Philosophers’ Trap”, Yād-Nāma in Memoria di Alessandro Bausani, vol. I: Islamistica, (ed. B. Scarcia Amoretti  Lucia Rostagno, Roma: Bardi Editore, 1991): 245-257.tr_TR
dc.description.abstractnsan fiilleri konusunda determinist Eşarî görüşün mutlak hakimiyetini ortaya koyan Fahreddîn er-Râzî, bu konudaki görüşünü Mutezilî âlim Ebü’l-Hüseyin el-Basrî’nin “her fiil meydana gelmek için mutlaka bir motive ihtiyaç duyar” iddiası üzerine bina etmiştir. Ebü’l-Hüseyin el-Basrî’nin fiil ile motiv arasında zorunlu bir bağ gören bu düşüncesinin kaçınılmaz bir biçimde çift katmanlı bir determinizme yol açtığı ileri sürülmüştür: Fiilin motivle belirlenmesi ve fiilin onun motivinin yaratıcısı olan Allah tarafından belirlenmesi. Ancak bu determinizm iddiasının bütün Mutezile, özellikle de fiil ve motiv arasında zorunlu bir ilişki görmeyen Kâdî Abdülcebbâr açısından geçerli olduğunu söylemek zordur. Mamâfih bu, fiil ile motiv arasında zorunlu bir bağ gören Ebü’l-Hüseyin el-Basrî ve ekolü için doğru olabilir. Ancak yine de onların, felsefecilerden etkilenen Râzî gibi mutlak bir determinizme düştükleri söylenemez.tr_TR
dc.description.abstractFakhr al-Dīn al-Rāzī, who states the definitive authority of deterministic Ash‘arite view on the matter of human acts, based his opinion on this matter on the Mu‘tazilite scholar Abu’l-Husayn al-Basrī’s claim that “every act necessarily requires a motive to occur”. It has been suggested that this view of Abu’l-Husayn al-Basrī which propounds a necessary link between act and motive, inevitably leads to a double form of determinism: determination of the act by the motive and determination of the act by God, the creator of the motive. But it is hard to say that this claim of determinism is valid for the whole Mu‘tazilah, especially for Qādī ‘Abd al-Jabbār who hadn’t accepted a necessary relationship between act and motive. This could be true, however, for Abu’l-Husayn al-Basrī and his school who had propounded a necessary link between act and motive. Yet it cannot be said that they had fallen into such an absolute determinism as al-Rāzī who was influenced by philosophers.en_US
dc.identifier.citationMadelung, W. (2019) "Son dönem mutezilesi ve determinizm: Filozofların tuzağı". çev. Kevser Demir Bektaş. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28(1), 275-289.tr_TR
dc.identifier.endpage289tr_TR
dc.identifier.issn1301-3394
dc.identifier.issn2667-680X
dc.identifier.issue1tr_TR
dc.identifier.startpage275tr_TR
dc.identifier.urihttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/773347
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11452/16321
dc.identifier.volume28tr_TR
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherUludağ Üniversitesitr_TR
dc.relation.journalUludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisitr_TR
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergitr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectİnsan filleritr_TR
dc.subjectİbnü’l-Melâhimîtr_TR
dc.subjectMotiv (Dâî)tr_TR
dc.subjectDeterminizmtr_TR
dc.subjectMuteziletr_TR
dc.subjectEbü’l-Hüseyin el-Basrîtr_TR
dc.subjectKâdî Abdülcebbârtr_TR
dc.subjectFahreddîn er-Râzîtr_TR
dc.subjectHuman Actstr_TR
dc.subjectIbn al-Malahimien_US
dc.subjectMotive (Da‘i)en_US
dc.subjectDeterminismtr_TR
dc.subjectMu‘tazilatr_TR
dc.subjectAbu’l-Husayn alBasrien_US
dc.subjectQadi Abd al-Jabbaren_US
dc.subjectFakhr al-Dīn al-Razien_US
dc.titleSon dönem mutezilesi ve determinizm: Filozofların tuzağıtr_TR
dc.title.alternativeThe late Mu‘tazila and determinism: The philosophers’ trapen_US
dc.typeArticleen_US

Files

Original bundle

Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
28_1_11.pdf
Size:
602.44 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:

License bundle

Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description: